Выбрать главу

***

13.11.2014. За апошнія тры тыдні да мяне прыходзіла некалькі празаікаў, якія заявілі: «Я вам прынёс «Вайну і мір»! Друкуйце!» Гаворачы з імі пра «Вайну і мір», я даведваўся, што мае новыя знаёмыя да канца не дачыталі твор Талстога, бо «яго без прымусу, што быў у школе, немагчыма чытаць»...

***

14.11.2014. Ужо даўно рукапісы не змяшчаюцца на выдавецкія паліцы, і я новыя кладу на верх шафы. Сёння зірнуў на пажаўцелыя папкі і чамусьці ўспомніў бацьку, і ўва мне прагучала бацькава: «Гэтых дроў хопіць на некалькі гадоў!»

***

15.11.2014. У скверы размінуўся з бамжом, які спяваў: «Мой адрес не дом и не улица, мой адрес Советский Саюз...»

***

15.11.2014. За сценкай забрынкала піяніна, і я чамусьці ўспомніў сваё кватараванне ў цёткі Галі на вуліцы Мендзялеева. Мне было пятнаццаць гадоў. Я вучыўся ў Мінскім архітэктурна-будаўнічым тэхнікуме. Кожны вечар над намі па гадзіне, а то і болей нехта брынкаў на піяніна. Мае сваякі слухаць музыку перад сном не любілі, і я, ведаючы гэта, вырашыў падпільнаваць музыканта і адвучыць яго іграць па вечарах. Праз некалькі дзён я высветліў, што на піяніна брынкае даўганосы хлапчук, на пяць гадоў маладзейшы за мяне. І вось аднойчы я падпільнаваў яго ў пад’ездзе і, узяўшыся за штрыфлі пінжака, запытаўся: «Хто ты такі, што кожны вечар не даеш людзям спакойна легчы спаць?» «Я Дзіма...» — прашаптаў даўганосы. «Я зараз цябе паб’ю, калі ты не паклянешся, што болей не будзеш іграць па вечарах!» — грозна заявіў я. «Добра. Але мне трэба іграць, бо я здымаюся ў фільме пра Бураціну», — сказаў Дзіма. Казка пра Бураціну была адной з маіх любімых, і яшчэ некалькі гадоў таму я з сёстрамі ў вёсцы ставіў спектакль па гэтым творы. Хлапчук быў вельмі падобны на Бураціну, і мне раптам расхацелася яго біць, бо, б’ючы яго, я б пабіў свайго літаратурнага любімца, а любімых жа не б’юць. І ўжо недзе праз паўгода ў кінатэатры я глядзеў фільм «Золотой ключик, или Приключения Буратино», дзе ў галоўнай ролі быў Дзмітрый Іосіфаў, які жыў нада мной і якога я хацеў адвучыць іграць на піяніна.

***

17.11.2014. Некалькі тыдняў таму адной паэтцы я сказаў, што над яе рукапісам яшчэ трэба добра папрацаваць, каб атрымалася кніга вартая выдання. У пятніцу паэтка патэлефанавала і адразу заявіла: «Я ўсю ноч плакала пасля размовы з вамі!» Падобнае ад паэтак чую не ўпершыню. Некаторыя старыя творцы, якія ў свой час нешта паспелі выбіць у выдавецтвах, палохаюць тым, што яны памруць і будуць мёртвымі прыходзіць да мяне і пытацца: «Чаму не выдаў кніжку?» Такіх, дзякуй богу, нямнога, але яны ёсць. І шкада іх, і дапамагчы ім цяпер амаль немагчыма, і самае галоўнае — яны не разумеюць, што, калі іх гадамі нідзе не друкуюць, то і выдавецтва не выдасць кнігу. Чацвёрты дзень думаючы пра слёзы паэткі, захацелася дажыць да таго часу, калі знойдзецца чалавек, які пасля размовы (не толькі са мной!) пра яго слабенькія творы, патэлефануе і скажа : «Я ўсю ноч не спаў і вырашыў, што болей пісаць не буду, а калі буду, то не буду хадзіць па рэдакцыях і не буду займацца скаргамі!»

***

18.11.2014. Галодны, як камар...

***

18.11.2014. Ідучы вечарам дахаты, у небе на воблаку ўбачыў радкі:

Ты піў віно з жаночай туфлі

І белай ружай заядаў.

Ад пацалункаў вусны пухлі,

Калі жанчыну цалаваў.

А што было далей — не помніш,

Дамоў вярнуўся, як з вайны

Ці з нейкае каменаломні,

Каб сніць вангогаўскія сны...

***

19.11.2014. У бібліятэцы імя Цёткі ўдзельнічаў у адкрыцці выставы мастака Валерыя Сенчанкі. За час працы ў выдавецтве я прывык да яго, як да добрага традыцыйнага дызайнера кніг і таму тое, што ўбачыў на выставе, было для мяне прыемнай нечаканасцю — у карцінах жывуць Беларусь, Украіна і Паэзія. Валерый Іванавіч на мастака не вучыўся, хоць і спрабаваў паступіць. Пасля вучобы ў Маскве трапіў інжынерам на завод «Інтэграл». Там было літаб’яднанне. Пасябраваўшы з заводскімі паэтамі і аздабляючы іх падборкі вершаў у заводской газеце, звярнуў на сябе ўвагу таго начальства, якое разбіралася ў мастацтве. І ўжо ў 90-я гады Валерый Сенчанка на «Інтэграле» працаваў дызайнерам гадзіннікаў «Элек­трон». Аднавясковец і сябра Валерыя Іванавіча расказаў, як трыццаць пяць гадоў таму яны былі ў кафэ, дзе паблізу сядзелі дзяўчаты, сярод якіх адна спадабалася яму. Як пазнаёміцца? І ён папрасіў Валерыя Іванавіча, каб той на сурвэтцы намаляваў партрэт прыгажуні. Калі партрэт быў гатовы, сябра дапісаў свой тэлефон і просьбу патэлефанаваць. Праз два тыдні дзяўчына патэлефанавала, і вось ужо 35 гадоў яны жывуць разам і сябруюць з сям’ёй Валерыя Сенчанкі.