“Ni trovis ĝin dum la esploroj, kiujn ni faras kadre de la enketo”, Karal respondis neresponde. “Ĉu vi konas tiujn sinjorojn?”
“Tiu estas Majstro Verstrata, la fama pentristo, kiam li estis junulo”, ŝi diris. “La alia…” Ŝi hezitis. Jano rigardis ŝin per akraj okuloj.
“Ĉu vi povas diri al mi, kiun rolon tiu foto ludas en via enketo? Mi vere ne komprenas, kaj estas tre scivola. Ĉio, kio koncernas Majstron Verstratan, min ege interesas.”
“Mi bedaŭras, sed mi ne rajtas diri. La postuloj de enketo… Ĉu vi rekonas lin?”
“Ne. Estas strange, mi havas la impreson, ke mi jam vidis lin ie, sed ne persone, nur sur foto. Ĉu li eble famiĝis sur kampo, kiun mi ne konas? Aŭ ĉu mi vidis foton de li ĉe iu, kiun mi vizitis? Ne, ne. Mi estas stulta. Verŝajne mi neniam vidis lin. Li estas finfine banalaspekta viro. Da tiaj homoj oni vidas milojn sur la familiaj fotoj el tiu epoko.”
Nenion pli Jano tiris el ŝi. ‘Tiuj artifikaj virinoj ne helpas enketiston’, li pensis elirante al la strato. Kaj kiel bubo aĉhumora, li piedfrapis plastan botelon, kiu estis falinta el rubujo, kaj kiu ruliĝis malproksime sur la trotuaro.
*
Alvenante ĉe la lignodomo, Karal plian fojon miris pri la stranga ideo konstrui domon tiuloke. Sed — kiel diris Laŭra Pergame — kompreni artiston simpla homo ne povas, kaj ne por trovi respondon al tiu demando la polica detektivo supreniris.
Gido Verstrata lin akceptis ne tre gastame. Li havis antaŭtukon kovritan de bunta makularo, kaj la nekombitaj hirtaj haroj, la kreskanta barbo kaj la truitaj sandaloj kvazaŭ proklamis postulon vivi ekster la socio. Tiel aspektante, li tuj memorigis Janon pri la sur-fota viro trinkanta elbotele.
“Kion vi volas?” li urse grumblis.
“Mi ne ĝenos vin longe”, respondis la policano enirante sen atendi lian inviton, kiu povus neniam veni. Li montris la fotojn.
La pentristo esprimis egan surprizon.
“De kie vi havas tiujn fotojn?”
“Tio estas polica sekreto”, Jano respondis.
“Estas strange vidi foton de si, kiun oni ne konas mem. Ĝenerale, se homo fotas en simila etoso, li havigas al la koncernato ekzempleron, sed ĉi tiun foton mi neniam vidis.”
“Ĉu estas vi?”
“Ho jes, ne estas dubo. Ĉu vi ne rekonas min?”
“Vi estis multe pli juna tiam, sed efektive estas simileco.”
Sur unu el la fotoj, la pentristo tenis en unu mano la larĝrandan ĉapelon. Tiel vidiĝis liaj haroj, kiuj estis tiam same senordaj kiel nun, sed la fotita junulo esprimis ĉiutrajte gajecon, kio ege kontrastis kun la grumblema urso de hodiaŭ.
“Kie estis farita tiu foto?”
“Kiel diable mi scius? Ĉu vi ne vidas, ke tiumomente mi estis komplete ebria? Mi neniel povus memori la okazaĵon.”
“Ĉu vi scias, kiu estas la viro, kiu akompanas vin?”
Li ne hezitis.
“Ho jes. Estas Ronaldo, mia kuzo. Li studis kun mi en la Arta Lernejo.”
“Ĉu vi povus doni al mi lian nunan adreson?”
“Mi povas doni al vi du malprecizajn adresojn, la detalan vi serĉu mem, li estas ĉe unu el la du, escepte se li troviĝas en tute alia loko, kio estas ĉiam ebla.”
“Mi ne postulas, ke vi estu perfekte preciza kaj ekzakta, sed ĉia informo helpos.”
“Bone. Unu adreso estas: Amazonio, Sudameriko, kaj la dua: infero.”
“Kion tio signifas?”
“Tio signifas, ke Ronaldo foriris antaŭ dudek jaroj al Sudameriko por vivi kun la sovaĝuloj de Amazonio. Li trovis la civilizitojn neelporteblaj. Estis unu el tiuj naivaj idealistoj, kiuj kredas, ke ju pli sovaĝa la homo, des pli bona li estas. Mi supozas, ke lin trafis sago mortige. Eble oni nun honoras lian reduktitan kapon. Aŭ ĉu li nun estas riĉa financisto en São Paulo aŭ Asunción kun dikventra edzino kaj svarmo da infanoj…?”
*
“Kiel scii?” sin demandis Jano forirante. Nu, la polico havas rimedojn. Helpos la konsulejoj en Sudameriko, la pasporta servo ĉi tie, la transportaj kompanioj, la fiska administracio, ktp. Izabela kompleze entreprenos la necesajn esplorojn.
Efektive, kun sia kutima efikeco, Izabela agis kaj ricevis la respondojn. En 1954 Ronaldo Verostrata petis vizon por Brazilo, tien ŝipiris, kontaktis pro iu malagrabla afero nian konsulejon en Rio de Janeiro, kaj foriris al amazona sovaĝejo, kie li senspure kaj definitive malaperis.
Jano registris tiujn faktojn sen granda surprizo. Li pri tio interesiĝis nur pro kompleteco, aŭ pro tio, ke police enketi estas funde esplori sinsekvon da sakstratoj. Kaj tamen, dum li hejmen revenis tiuvespere, lin invadis, kvazaŭ obsede, stranga fantazia bildo: jen Ronaldo el Amazonio flugtelere atingas Rafunjan.
18
“Pluen, pluen, pluen!” kriis la koro veronika, kaj speco de ebrio ŝin kaptis.
“Pluen, pluen, pluen!” kriis la koro roberta, kaj ankaŭ li sin sentis ebria.
“Mi ne plu pensu pri tiu aĉa KGB,” ŝi decidis, “mi ĝuu pure la momenton.”
“For, fia CIA!” li pensis, “tempon benitan kial fuŝi?”
Kaj ambaŭ fordonis sin komplete al la ĝuo.
Ĝuinda la rajdo montriĝis trans ĉia atendeblo. Nuboj ĉiele vagadis, sed nur orname: forestis ĉia minaco. Frumatenis, kaj sporade ili trarajdis bulojn da nebulo. Malproksima hundo bojis. La kampoj ne povus pli sereni.
Ankaŭ la ĉevaloj ŝajnis kaptitaj de rapid-ebrieco. Ili nun galopis kun perceptebla plezuro, kaj ambaŭ rajdantoj sentis, kvazaŭ intima komunikiĝo ilin ligus al sia respektiva besto.
La vojo iris supren, kaj la ĉevaloj malakcelis la kadencon. Kiam ili atingis la supron, ambaŭ rajdantoj haltis admire, tiel delikate la arĝentaj apartigitaj nebulzonoj substrekis la reliefon de ĉiu sinsekva plano. Malrapide ili direktis la ĉevalojn al la apuda arbaro. La temperaturŝanĝo ilin surprizis: tie estis malvarmete. Sed la ĝenerala malheleco, la ne facile interpreteblaj bruoj, ĉiam pli malpli sufokataj, kaj la muska odoro kreis misteran etoson, kiun ĝui valoris iom da malvarmiĝo.
La senrapida iro kaj la neluma atmosfero instigis la rajdantojn pensadi, kaj ambaŭ mense ripetis al si, kiel ĝojige estas malkovri, ke ili sentas la saman amegon al ĉevaloj. Post kio ambaŭ, sen imagi, ke ankaŭ ĉe la alia la pensoj ĉeniĝas simile, meditis pri la eksterordinara sameco de iliaj gustoj: rajdado, naĝado, boato; popolmuziko; monta migrado; rozkolora vino kaj ĉampano; detektivromanoj; kaj multaj aliaj ne indaj je mencio ĉi tie, kiel ekzemple la sanktavala dialektologio.
Ĉu tiu paralela iro de la pensoĉenoj ŝuldiĝas al logika sinsekvo, al simila mensostrukturo aŭ al fenomeno telepatia, la leganto mem decidu. Por nia rakonto gravas nur, ke mense revuante la komunajn interesojn, ambaŭ rajdantoj alvenis laste — kvazaŭ malvole — al la kulminnoto: ‘plus sama implikiĝo en mondpolitikan lukton’. Tiupunkte, simetriaj zorgoj nigranubis en tiuj du cerboj ĝis tiam banataj en lazuro de feliĉigaj pensoj.
Veronika ĵus diris al si, ke tiel servi fremdan grandpotencan sekretan organizon estas vere riska ludo, kiam el ia forgesa nebulo eliĝis iama parolo de Rik Ospaci: “Roberto Sulavi? Mi havas eblecon sentigi al li premon nerezisteblan. Se mi rivelus… Mi povas fari el li tion, kion mi volas, same kiel el vi, etulino, ĉu ne? Vi pagos kompleze, por ke mi ne sciigu al interesatoj, ke vi laboras por KGB…”
Kia horora viro li estis! Nun, memorante pri li, Veronika sentis ondon de malamo tiel intensan, ke ŝiaj makzeloj premiĝis unu al la alia, ke ŝiaj okuloj malgrandiĝis malice, kaj ke ŝiajn manojn ektiklis kvazaŭa emo strangoli. Terurite ŝi konstatis, ke ju pli ŝi malamas la mortintan Ospacin, des pli ŝi amas la vivan Sulavin, la oficialan malamikon, tiun naivan, bonan, karan Bob. ‘Vivanta,’ ŝi pensis pri ĉi-lasta, ‘jes, vivanta.’ Kaj kvazaŭ impresata de la taŭgeco de tiu vorto por li, ŝi murmure ripetis al si, pastiĉante Ŝekspiron: ‘Vivanta en vivanta kór vi sidas.’