Δε μπορώ να πιστέψω ότι στα σχολεία δε γίνεται καλή δουλειά. Στα περισσότερα σχολεία θα πει ο καθηγητής το μάθημα. Θα το πει. Αλλά δεν είναι αυτό που μεταδίδει το μάθημα. Το μάθημα το παιδί το καταλαβαίνει μέσα στο κλίμα της αγάπης. Όταν αγαπήσει το μάθημα, τότε αρπάζει τις έννοιες τις αρπάζει στον αέρα. Και πάει και παρακάτω χωρίς να το καταλάβει. Δηλαδή, κάνει ερωτήσεις για παρακάτω έννοιες, χωρίς να τις έχει διδαχτεί, γιατί γεννάει το μυαλό του. Το μυαλό του απ' την αγάπη, απ' τη φόρτιση, απ' τον ενθουσιασμό γεννάει απόψεις. Γεννάει… Συλλαμβάνει. Έτσι 'γίναν οι συλλήψεις. Οι εφευρέτες, που λέει: «Συνέλαβε μια ιδέα μέσα του…». Τι θα πει συνέλαβε. Θα πει γονιμοποιήθηκε μέσα του μια ιδέα. Τι θα πει αυτό; Υπήρξε ένας έρωτας. Γι' αυτό έγινε αυτή η σύλληψη. Δεν υπάρχει σύλληψη χωρίς έρωτα! Ερωτεύθηκε κάτι. Το αγάπησε πολύ και «παπ»! του ήρθε μια έμπνευση. Και προχώρησε μετά. Και γι' αυτό υπάρχουν άνθρωποι μίζεροι, άνθρωποι ταλαιπωρημένοι, άνθρωποι που βαριούνται. Δεν υπάρχει περίπτωση αυτοί οι άνθρωποι να γίνουν, ας πούμε, εφευρέτες! Χρειάζεται ενθουσιασμός και ζωντάνια.
Λοιπόν, δεν είναι έτσι το κλίμα γύρω μας. Δεν είναι έτσι το σχολείο. Δεν είναι έτσι το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Δεν έχουμε ενθουσιασμό. Έχουμε ενθουσιασμό, ίσως, να κάνουμε απεργίες. Να κάνουμε καταλήψεις, να φωνάζουμε, να πάμε κάτω· αλλά αγάπη γι' αυτό που κάνουμε, μεράκι γι' αυτό που κάνουμε, δεν έχουμε οι περισσότεροι. Αν κάνω λάθος συγχωρήστε με. Μπορεί κάποιους να τους αδικώ, αλλά όπου υπάρχει ενθουσιασμός και τα παιδιά νομίζω ανταποκρίνο-νται. Γι' αυτό, αγαπητοί γονείς, όσοι είστε, αλλά κι όσοι δεν είστε γονείς, έχετε σχέση με ανθρώπους που έχουν σχέση με τα σχολεία, παιδιά και λοιπά, να ξέρουμε να ερμηνεύουμε σωστά τη συμπεριφορά του άλλου.
Λοιπόν, όταν το παιδί ενθουσιαστεί με κάτι, θα σταματήσει κάτι άλλο που έκανε και δεν είχε νόημα και ποιότητα στη ζωή του. Για να παίζει το παιδί ώρες ατελείωτες κομπιούτερ, σημαίνει, ότι δεν υπήρχε τίποτε καλύτερο να το ενθουσιάσει, για ν' ασχοληθεί μαζί του. Μου 'πε ένα παιδί μια μέρα στο σχολείο… του λέω: «Πεςμου ένα παράπονο στη ζωή». Μου λέει: «Το παράπονό μου είναι ότι υπάρχει ύπνος. Δε θα 'θελα να υπάρχει ο ύπνος». Του λέω: «γιατί»; Σας λέω αλήθεια, μου το 'πε! «Για να παίζω όλη τη νύχτα κομηιούτερ», λέει. «Πόσο λυπάμαι, όταν πρέπει να κοιμηθώ». Φανταστείτε αγάπη που είχε σ' αυτό το πράγμα! Αγάπη, που του 'χει κλέψει την καρδιά. Αυτό που κάνει ένας μοναχός στο Αγιο Όρος, που δε θέλει να κοιμηθεί από αγάπη στο Θεό και κάνει όλη νύχτα προσευχή από αγάπη και πόθο. Το παιδί το ζει με τον υπολογιστή του. Και το λέει με τόσο θεολογική διατύπωση: «Δε θα 'θελα να υπάρχει ο ύπνος, για να ζω αυτό που αγαπάω». Νάτο, λοιπόν. Αγάπησε κάτι, αλλά δεν αγάπησε αυτό που έπρεπε να αγαπήσει· γιατί δεν του το 'δειξε κάποιος αυτό! Είναι μερικά πράγματα που εμπνέονται, που διδάσκονται και που μπορεί κανείς να τα διδάξει στο παιδί του και στην κοινωνία μας αν θέλει. Δείχνουμε ότι έχουμε άλλους προσανατολισμούς κι άλλους σκοπούς. Γι αυτό, όταν το παιδί σου θες να προοδεύσει, να μη φωνάζεις, να μην απαιτείς, αλλά κυρίως να προσεύχεσαι γι αυτό. Να προσεύχεσαι και να του δείχνεις την ομορφιά αυτού που του προτείνεις. Να του εξηγείς… Η ομορφιά συγκινεί, το ωραίο συγκινεί.
Πήγα να πάρω ένα βιβλίο του Ομήρου. Μου 'στειλε ο κύριος Γανωτής ένα δώρο. Ένα βιβλίο καινούργιο που έγραψε για την Οδύσσεια του Ομήρου. Πάρα πολύ ωραίο βιβλίο. Και πήγα να πάρω ένα βιβλίο, την Οδύσσεια αυτούσια. Το κείμενο της Οδύσσειας να το διαβάσω. Και κοίταζα διάφορα βιβλία στο βιβλιοπωλείο που πήγα. Λέω: «Θέλω να δω τις εκδόσεις που έχετε της Ομήρου Οδύσσειας». Και πήρα διάφορα. Και τι ψάχνεις όταν κοιτάς κάποιο βιβλίο; Κάποιο που να σε συγκινεί, να 'ναι όμορφο. Να 'ναι όμορφα γραμμένο κι όμορφα μεταφρασμένο. Ακόμα και ο τρόπος που είναι το βιβλίο φτιαγμένο. Η κατασκευή του. Όλα παίζουν ρόλο. Η ομορφιά τραβάει τον άνθρωπο. Η ομορφιά σε ελκύει. Και διάλεξα ένα τέτοιο βιβλίο που μου άρεσε για να το διαβάσω. Ώστε να διαβάζω τα σχόλια του κυρίου Γανωτή στο βιβλίο — στην Οδύσσεια, που 'χει γράψει τα σχόλια — και να διαβάζω και το κείμενο, τη μετάφραση της Οδύσσειας· να βλέπω, το τι έγινε. Οι περιπέτειες αυτές του Οδυσσέα.
Αλλά, λέω, η ομορφιά ελκύει το παιδί. Όταν στο παιδί δείξεις κάτι όμορφο, το παιδί θα τραβηχτεί κοντά του. Λέει ο πατήρ Παΐσιος κάτι ωραίο: «Όταν στα παιδάκια, τα ματάκια τους γυαλίσουν απ' την αγάπη του Χριστού, θ' αφήσουν όλα τ' άλλα». Γιατί οι άνθρωποι οι άγιοι, άφησαν τα πάντα κι αφιερώθηκαν μόνο στο Χριστό μερικοί; Και γιατί την ώρα του μαρτυρίου τους δεν τους συγκινούσε ο κόσμος Γιατί δεν τους τραβούσαν οι γυναίκες, οι ηδονές, τα φαγητά, οι απολαύσεις τα αρώματα, τα χρήματα, οι περιουσίες; Γιατί, θυμάστε, ότι στην ώρα του μαρτυρίου τούς έταζαν και τους έλεγαν: «Άσε αυτό και πάρε αυτό που σου δίνω εγώ που είναι πολύ πιο υπέροχο». Κι έλεγαν οι Άγιοι: «Μα εγώ το υπέροχο αγάπησα. Και το πολύ πιο υπέροχο αγαπώ. Κι αυτό διακονώ και γι' αυτό πεθαίνω. Μου δείχνεις τώρα την ομορφιά μιας γυναίκας. Μου δείχνεις τώρα την ομορφιά και την νοστιμιά ενός φαγητού. Την ηδονή του χρήματος. Την ηδονή της δόξας. Μα η απόλαυση που εγώ ζω είναι πολύ μεγαλύτερη. Μα εγώ είμαι ερωτευμένος με κάτι πολύ ανώτερο απ' αυτούς τους έρωτες, που εσύ είχες να μου αντιπροτείνεις. Και γι' αυτό ο έρωτας ο δικός μου νικάει κάθε άλλο έρωτα». Και γι αυτό οι Αγιοι στο μαρτύριό τους υπέφεραν πολύ. Ανθρώπινα, σωματικά, πονούσαν αλλά η ψυχή τους ζούσε καταστάσεις που δεν μπορούν να περιγραφούν, γιατί εμείς δεν μπορούμε να τους καταλάβουμε.
Και επειδή εμείς δεν έχουμε αγγίξει αυτήν την Αγάπη, η οποία σβήνει όλα τα άλλα πράγματα, δεν έχουμε σαγηνευτεί απ' αυτή την ομορφιά που θα μας κάνει να δούμε όλες τις άλλες ομορφιές διαφορετικά, και να τις βάλουμε σε άλλη θέση. Σε άλλη θέση μες στην καρδιά μας. Γι αυτό ξέρεις τι παθαίνουμε; Δίνουμε την πρώτη θέση σε πράγματα που δεν είναι καθόλου πρώτα, αλλά είναι τελευταία. Αλλά τι να κάνουμε; Αφού για μας αυτό είναι το πρώτο!
Αφού ακόμα δεν έχουμε δει την ωραιότητα της αλήθειας! Την ωραιότητα του Θεού! Αφού δεν έχουμε σαγηνευτεί απ' Αυτόν! Λογικό είναι. Ερμηνεύεται το φαινόμενο. Δικαιολογούμαστε.
Λοιπόν, τα πράγματα δεν αλλάζουν ούτε με τη βία, ούτε με το ζόρι, ούτε με φωνές. Έτσι ξέρει κανείς, έτσι κάνει. Μη ζητάτε από τους άλλους να κάνουν υπερβάσεις, επειδή εσείς τους το λέτε και μόνο. Η υπέρβαση, το να ξεπεράσεις την κατάστασή σου και να ζήσεις κάτι άλλο· πρέπει πρώτα να έρθει μια γοητεία. Μια έλξη, ένας θαυμασμός, ένας έρωτας. Κι αυτή η αγάπη κι αυτός ο θαυμασμός δεν έρχεται με φωνές. Δεν έρχεται με απαιτήσεις, αλλά με προσευχή.
Γίνε εσύ αγαπημένος με το Χριστό, αγάπα εσύ την ομορφιά αυτού που κάνεις, αγάπα εσύ τη ζωή, αγάπα εσύ τον κόσμο, αγάπα εσύ το Θεό και τους ανθρώπους του Θεού κι αυτή είναι η μεγάλη σου προσφορά. Κι έτσι η ψυχή του άλλου θα μαλακώσει. Κι έτσι η ψυχή του παιδιού σου θα δει ότι ο πατέρας του και η μάνα του δεν έχουνε εντάσεις, δεν φωνάζουν, δεν πάνε να το ακουμπήσουν στην ψυχούλα του, το παιδί, με τα χέρια τους άγρια, και δεν είναι τα λόγια τους σαν αγκάθια στην ψυχή του ν' αντιδρούν τα παιδιά, αλλ' έρχονται απαλά οι γονείς. Είναι πολύ ωραίο το παιδί νά 'χει δυο γονείς αγαπημένους, ερωτευμένους με ό,τι ωραίο υπάρχει σ' αυτόν τον κόσμο, με ωραίες εμπνεύσεις. Και τότε το παιδί, η ψυχούλα του, θα ξεμπλοκάρει. Κι αν το θαύμα δε γίνει τώρα, θα γίνει κάποια άλλη στιγμή. Θα πει κανείς: «Ναι, αλλά το τραίνο πάτερ θα έχει φύγει. Τώρα πρέπει να διαβάσει. Αν αυτά που λες εσύ, γίνουν μετά από δεκαπέντε χρόνια τι να τα κάνουμε; Θα τελειώσει το Λύκειο». Ναι, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι εμείς με το ζόρι να ωριμάσει, πριν έρθει η ώρα του.
Έχει ο Θεός τους δικούς Του τρόπους. Έχει ο Θεός το δικό Του πρόγραμμα, το δικό Του σχέδιο για τον κάθε άνθρωπο. Αν τα σχέδια, αν η τακτική που ακολουθείτε ως τώρα έχει αποτύχει ή αποτυγχάνει διαρκώς, προβληματιστείτε μήπως πρέπει να σκεφτείτε και κάτι άλλο. Αυτά που λέω κι εγώ δεν τα απαιτώ, γιατί θα πέσω στο ίδιο λάθος, αν τα απαιτήσω από σας. Απλά σας προβληματίζω να σκεφτείτε μήπως η τακτική που ακολουθούμε μερικές φορές να πιέζουμε τους άλλους ν' αλλάξουν, να φωνάζουμε στα παιδιά μας να διαβάσουν, μήπως αυτή η τακτική δεν είναι η σωστή. Και πρέπει να βρούμε μια άλλη τακτική. Μια τακτική που θ' αγγίξει την καρδιά. Να βοηθήσουμε τα παιδιά να κάνουν Μαθηματικά με την καρδιά τους. Ασκήσεις, εξισώσεις, γεωμετρία με γραμμές ευθείες με την καρδιά τους, η οποία θα ζει μέσα στην καμπυλότητα αυτή της αγάπης και του αγγίγματος του Θεού. Και τότε θα τα προσλάβουν στην καρδιά τους όλα πολύ διαφορετικά.