Чӑваш хӑй те хӑнана пушӑ алӑпа ҫӳремест, килнӗ хӑнана та кучченеҫсӗр ямасть. Кунта пурнӑҫӗнче пӗрремӗш хут астивнӗ сӑрапа шӑрттана Юман тусӗсем хӗпӗртесех йышӑнчӗҫ.
Ҫамрӑк мӑшӑра вара Улӑппа мӑчавӑр юнашар тӑрсах телей пиллерӗҫ, вӑрман пек пуян, уй пек аслӑ, тапса тӑракан ҫӑлкуҫ пек таса пулӑр, иккӗн выртса виҫҫӗн тӑрӑр, ваттипе ватӑ пек калаҫӑр, ҫамрӑккипе — ҫамрӑк пек, мӗн ватӑличчен пӗрле пурӑнӑр, чӑваш ятне ан ҫӗртӗр, чӑваш туррине ан манар терӗҫ. Ку сӑмахсен пӗлтерӗшӗ паллӑ ӗнтӗ, туйӑн йӗрки ҫапла. Анчах тӗлӗнмелли те тупӑнчӗ. Улӑп хӑй хӗҫҫине илчӗ те: «Ҫакна сан аллуна паратӑп. Тӑван халӑхшӑн шанчӑклӑ хӳтӗлӗх пул!» — терӗ. Юман йӑлтӑртатса тӑракан хӗҫҫе тытрӗ те чуптуса илчӗ.
Ҫакна курсассӑн чылайӑшӗн пуҫӗнче канӑҫсӑр ыйту ҫуралчӗ: «Нивушлӗ патша пуканне те Юмана парӗ?…»
Пур япалан та вӗҫӗ пур. Акӑ туй та шавласа иртсе кайрӗ. Пур ҫӗрте те лӑпкӑлӑх хуҫаланать. Кӗҫӗн ҫынпа упӑшки те ире хирӗҫ пушшех канлӗ ҫывӑраҫҫӗ. Тен, ырӑ тӗлӗк курса киленеҫҫӗ. Улӑп вара килте ҫук. Каярах та курӑнмарӗ.
Анчах ҫынсем тепӗр япалана асӑрхарӗҫ: тул ҫутӑлнӑ тӗле паттӑрсен масарӗнчен инҫех мар питӗ ҫӳллӗ сӑрт ӳссе ларнӑ, аякранах курӑнать. Тимлӗрех пӑхсассӑн унта Улӑп сӑнне асӑрхатӑн. Сӑрт пулса тӑнӑ иккен вӑл. Чӑваш ҫӗршывӗн чиккисене асӑрхаса тӑрать ӗнтӗ. Халӑхшӑн йывӑрлӑх сиксе тухас пулсассӑн чӗрӗлсе тӑрса ҫапӑҫӑва кӗме хатӗр.
Ҫав сӑртӑн пӗр енчи шурӑ тӑмлӑ вырӑнӗнчен арман пӗви патнелле тӑрӑ шыв сӑрхӑнса тухать. Ҫынсем ӑна Илемпи куҫҫулӗ теҫҫӗ, сывлӑха тесе ӗҫеҫҫӗ, таҫтан инҫетрен килекенсем те йышланса пыраҫҫӗ. Ҫав шывпа йӗпеннӗ шурӑ тӑма пите сӗрсессӗн — илемшӗн теҫҫӗ.
Улӑп пурне те курать, кам мӗн тунине асӑрхать. Вӑхӑтра ҫумӑр ҫӑвасси е ҫӑвӗпе вӗри хӗвел хӗртсе калчана типӗтсе лартасси пӗтӗмпех Улӑпран килет теҫҫӗ. Ун кӑмӑлӗ вара — чӑвашсем мӗнле пурӑннинчен иккен. Туслӑ пурӑнар, усал ӗҫпе пӗр-пӗрне кӳрентерер мар, Улӑпа ҫиллентерер мар.
2001, нарӑс.