Выбрать главу

ბიძაჩემს ის სხვა ცოლებისაგან გამორჩეულად უყვარდა. შვილი არ უჩნდებოდა, არადა სწორედ მისგან უნდოდა შვილის ყოლა. ამ მიზნით გაემგზავრა ჰამადანშიც, სადაც შუაგულ უდაბნოში წითელი აგურებით ნაშენი იდუმალთვალებიანი ლომის ქანდაკება იდგა. ეს ქანდაკება უკვე კარგა ხნის მივიწყებულმა უძველესი დროის მეფეებმა ააგეს. საუკუნეებია, ქედს იხრიან ამ ქანდაკებასთან ქალები, მის მძლავრ ასოს კოცნიან და იმედოვნებენ, რომ დედობისა და შვილის შეძენის სიხარულს ეზიარებიან. მაგრამ საბრალო ზეინაბს ვერც ლომმა, ვერც ქარბალელი დერვიშის თილისმამ, ვერც მაშჰადელ ბრძენთა შელოცვებმა და ვერც ყოველგვარ სასიყვარულო საქმეებში გამოცდილი თეირანელი ქალების იდუმალმა ხელოვნებამ ვერ უშველა. ახლა ბაქოშიც იმიტომ ჩამოდიოდნენ, რომ ადგილობრივმა სიბრძნემ ვერ გაჭრა და უნდოდათ, დასავლელი ექიმების გამოცდილებაც ეცადათ. საბრალო ბიძაჩემი! თავისი ორი ცოლიც თან უნდა ხლებოდა. ადათი ასე მოითხოვდა: „შეგიძლია, ერთი, ორი, სამი და ოთხი ცოლიც იყოლიო, თუკი მათ თანაბარი უფლებები ექნებათ.“ თანაბარ უფლებებში კი იგულისხმებოდა – დანარჩენებსაც ისე მოეპყარი, როგორც ერთს; აი, თუნდაც, ბაქოში ერთად გამგზავრება ავიღოთ.

თუმცა, იმავე ადათების მიხედვით, ამ ყველაფერთან არაფერი მესაქმება. ცოლები ხომ მხოლოდ და მხოლოდ ანდარუნს, სახლის შინაგანაწესს მიეკუთვნებიან. კარგად აღზრდილი კაცი სხვის ცოლს არც უნდა მიესალმოს და არც ქმარს უნდა ჰკითხოს რამე მის შესახებ. ცოლები თავიანთი ქმრების აჩრდილები არიან და ამ ჩრდილში ხშირად შეიძლება კარგადაც კი გრძნობენ თავს. ჩვენში გავრცელებული ანდაზისა არ იყოს, ქალს ქათამზე მეტი ჭკუა არც მოეკითხება, უჭკუო არსება კი გვერდით უნდა იყოლიო და თვალ-ყური ადევნო, თორემ თავის თავსაც უბედურებას მოსწევს და სხვასაცო. ჩემი აზრით, მართლაც ბრძნული ნათქვამია.