Выбрать главу

მიუხედავად იმისა, პასუხი ამ კითხვაზე გაქვთ თუ არა, წიგნის წაკითხვა მაინც ღირს; თუნდაც მხოლოდ იმიტომ, რომ რამდენიმე საათის განმავლობაში საშუალება მოგეცეთ ცხოვრება მუსლიმის თვალით დაინახოთ. ეს კი მეტად მნიშვნელოვანია, რადგან ქრისტიანული სამყაროსათვის მუსლიმური ცხოვრების წესი ძალიან ხშირად გაუგებარი და მიუღებელია.

წიგნი სავსეა ბრწყინვალე ფრაზებით და დაწერილია სიტყვაკაზმული, მაგრამ არა სიტყვაჭარბი ენით. აქ შეხვდებით ძალიან ნაცნობ ადგილებს (თბილისი, ბაქო, ყარაბაღი, დაღესტანი), ძალიან ნაცნობ ტიპებს (ქართველი, აზერბაიჯანელი, სომეხი) და სიტუაციებს; ნაწარმოების ყოველი სცენა ისე გადადის შემდეგ ეპიზოდში, რომ თხრობის ძაფს შეუნელებელი ინტერესით მიჰყვები. და, რაც მთავარია, დღესაც ყველაფერი ზუსტად ისევეა, როგორც 80 წლის წინათ, როცა რომანის მოქმედება ვითარდება.

რომანზე არანაკლებ მიმზიდველია და საიდუმლოებით მოცული ავტორის ვინაობა – ამ შესანიშნავ წიგნს ძალზე საინტერესო და ერთობ ბუნდოვანი ისტორია აქვს. მისი ავტორის შესახებ მანამდე არაფერი მსმენია. არც არის გასაკვირი, რადგან ყურბან საიდი ფსევდონიმია და, ვეჭვობ, ვინმემ იცოდეს იმ ადამიანის სახელი, ვინც ეს ფსევდონიმი შეირჩია.

ებრაელი ბიზნესმენის შვილი, ლევ ნასიმბაუმი (იგივე ყურბან საიდი) 1905 წელს ბაქოში დაიბადა. ახალგაზრდობაში მაჰმადიანობა მიიღო და ასად ბეი დაირქვა.როცა აზერბაიჯანში რევოლუცია მოხდა, მამასთან და გერმანელ აღმზრდელ ქალთან ერთად (დედა ადრე მოუკვდა) სტამბოლს შეაფარა თავი. იქიდან ბერლინში ჩავიდა, სადაც უნივერსიტეტში გააგრძელა სწავლა. ჯერ კიდევ სტუდენტობისას დაიწყო წერა და მალე სრულფასოვან ჟურნალისტად და მწერლად ჩამოყალიბდა. 30-იანი წლების ბოლოს გერმანულ ფაშიზმს ავსტრიაში გაექცა. როცა ნაცისტებმა იქაც შეაღწიეს, იძულებული გახდა იტალიაში გადასახლებულიყო. 1942 წელს დეპორტა-ციისათვის თავის ასარიდებლად ფეხი დაიჭრა, მაგრამ სისხლი მოეწამლა და გარდაიცვალა. დაკრძალულია იტა-ლიაში მაჰმადიანური წესით. ლევ ნასიმბაუმს ასად ბეის სახელით გამოცემული აქვს მუჰამადის, რეზა შაჰის, ნიკოლოზ მეორის და ლენინის ბიოგრაფიები, ეს რომანი კი ყურბან საიდის ფსევდონიმით გამოაქვეყნა.