Выбрать главу

   სკოლიდან რომ ვბრუნდებოდი, ხშირად ჩავივლიდი ხოლმე დანგრეულ სასახლესთან, რომლის მავრიტანიული, სვეტებიანი დარბაზები ეულად და უკაცრიელად გამოიყურებოდა.

   თუ ვინმე ჩვენს ქალაქში სამართალს ეძიებდა, კედლის იქითა მხარეს, რუს მოსამართლესთან უნდა წასულიყო. თუმცა ასე ცოტანი იქცეოდნენ. იმიტომ კი არა, რომ რუსი მოსამართლეები ცუდები ან უსამართლონი იყვნენ. არა, შეიძლება შემწყნარებლები და სამართლიანებიც ყოფილიყვნენ, მაგრამ ისინი ჩვენს ხალხს არ მოსწონდა. ქურდებს აპატიმრებდნენ, მაგრამ ისინი სუფთა საკანში ისხდნენ და ჩაის შეექცეოდნენ, თანაც შაქრით. ჩვენი ხალხი ამაზე მხრებს იჩეჩავდა და სამართალს თვითონვე ეძიებდა. მომჩივანნი ნაშუადღევს მეჩეთში მიდიოდნენ. ბრძენი მოხუცები წრეში ისხდნენ და შარიათის, ალაჰის კანონით ასამართლებდნენ: „თვალი თვალის წილ, კბილი კბილის წილ“. ღამღამობით ქუჩაში იდუმალი აჩრდილები დაბორიალებდნენ. სადღაც ხანჯალი იელვებდა, ვიღაც იყვირებდა და სამართალიც გაჩენილი იყო. ყველგან, სახლიდან სახლში, სისხლის ასაღებად შურისმაძიებელნი დაძრწოდნენ. სამართალს ბრძენი ადამიანები იცავდნენ და რუსი მოსამართლეები არავის სჭირდებოდა, მათ ბავშვები ქუჩაში დასცინოდნენ და აბუჩად იგდებდნენ.