Выбрать главу

Йеря тюкцлмцш чюряйи сцпцрмязляр;

бярякяти гачар. Биръя-биръя йыьарлар. Юпцб эюз

цстя гойарлар. Дейярляр: Бярякятиня гурбан олум!

Данышанын сюзцнц кясмязляр. Кясяндя

дейярляр: «Сюзцнцн габаьында язизин дурсун»,

«Сюзцнц балла кясирям», «Дярдини унут, сюзцнц

унутма».

Цзцн алышырса, кимся сяндян данышыр.

Лейсан йаьанда мис газан дюйяъляйирляр.

Гайнар суйу йеря тюкмязляр. Ъин балалары-

фяриштяляр йанар. Анасы да щейифини алар.

Шяр вахты архын башында отурмазлар. Онда

вурьун вурар.

Гыз ушаьы эеъя эцзэцйя бахмаз. Онда бахты

кцсяр.

Сцдямяр ушаг илк дяфя су ичяня гядяр

сусамыр. Мялякляр юзляри су ичирдир.

Тойуьун банламасы нящс яламятидир.

Саьсаьан гарылдайанда гонаг эяляр.

Кимися щяддян артыг тярифлямяк эцнащ

сайылыр. Тярифлясян эяряк беля дейясян:

«Сиздян йахшы олмасын!».

Гызы олан ананын сцдц эюз дярманыдыр.

Биръя дамъы сцд эюз аьрысыны саьалдыр.

Йухуда юлц эюрсян, эяряк салават чевириб,

Гуран охутдурасан. Йа да адына щалва чаласан.

Адынада юлцляр умдуьу, кюч елядийи оъаьа

эяляр, эяряк ий чыхардасан. Юлцлярин адына

газан асасан.

Чюряк боьазында галарса, демяк ев

адамларындан кимся аъдыр.

40

Ким чюряйи овхалайыб сцфряйя тюкся,

гайнанасы дейинэян олар.

Чюряйи диз цстя кясмязляр. Бярякяти гачар.

Сел эяляндя анасынын илки чюля чыхар.

Ялини йаьышын алтына тутар:

Мян анамын илкисийям,

Аьзы гара тцлкцсцйям.

Мян кясирям,

Сян дя кяс!

Оъах иланыны юлдцрмязляр. Оъаьын

бярякяти эюйя чякиляр.

Зийанлыг щейванын ятини мящсул газанына

буламазлар. Онда зийанлыг артар.

Тяндирдян чыхан чюряйин сифтясини ким

йеся, илк бяхти юляр.

Дейирляр гоз аьаъы якян барыны йемяз.

Хыдыр Няби байрамында говуд унуну хялвят

йеря гойарлар. Хыдыр щямин уна бармаьыны

батырса, оъагда боллуг олар.

Ахыр чяршянбядя йумуртаны хялвят йеря

эизлядярляр. Йанына да ики гялям гойарлар: бири

гара, бири гырмызы. Хыдыр Няби йумуртайа гара

хятт чякся ниййятин баш тутмайаъаг. Гырмызы

хятт чякся ниййятин щасил олаъаг.

Уьруна гара пишик чыхса, нящс яламятидир.

Эяряк йа дала гайыдасан, йа да йериндя цч дяфя

щярлянясян.

Ушаглары юйрядярляр. Чимяндя бу сюзляри

десин:

Аьырлыьым, уьурлуьум,

Тюкцл, тюкцл…

Тюкцл, тюкцл!

41

Эюйдя учан гушлара,

Даьлара – дашлара,

Чайда чимян гызлара,

Чиммяйян оьланлара.

Тюкцл, тюкцл,

Тюкцл, тюкцл…

Эеъя вахты ушаьы чюля чыхармазлар.

Чыхартсалар башынын алтына, йахуд бойнунун

кюкцня бир тикя чюряк гойарлар.

Ушаг эцл кимидир. Ананын беля няфси кечяр,

эюзц дяйяр. Эяряк ушаьын цзцня чох бахмасын.

Бахарса, сонра юз бурнунун уъуна бахмалыдыр.

Пай йейянин дилиндян пай чыхар. Эяряк юз

йашыды олан ушаьа дейя:

- Дилимдян пай чыхыб.

Щямин ушаг да ялаъыны эюстяря:

- Тцпцр, йеря дцшсцн!

Дилиндян пай чыхан йеря тцпцрмялидир. Бу

сюзляр вя тцпцрмяк цч дяфя тякрарланыр.

Йухуну суйа сюйлярляр. Су айдынлыгды.

Ахар су олмайан йердя йухуну ишыьа

сюйлярляр.

Эеъя йуху сюйлямязляр, сюйлясяляр

дейярляр:

- Эцндцз адына сюйляйирям.

Язиз адама цз веря биляъяк бядбяхт

щадисянин адыны чякяндя дейярляр:

- Ираг ъаннан!

- Дилим-аьзым гурусун!

- Аьзыма дашлар!

- Аллащ мяня о эцнц эюстярмясин!

Тярязинин

цстцндян

аддамазлар.

Зийанлыгдыр.

42

Ушаьын бешийини бош йцрэялямязляр. Онда

ушаг юляр.

Йахшы йухуну эизлин сахлайарлар. Онда чин

олар.

Палтарын сифтясини йийяси эейинмялидир.

Юзэя эейинся палтар сащиби юляр.

Кюрпя ушаьын цстцндян фил диши, даьдаьан,

эюзмунъуьу, пишик тцкц, гызыл асарлар. Онда

ушаьа эюз дяймяз.

Байрам ахшамы гапылары баьламазлар,

отагларда ишыг йандырарлар.

Эедянин далыннан даш атсан, эери гайытмаз.

Йухуда ат мурадды.

Йухуда палтар дарлыгды.

Йухуда сач гарышыглыгды, гайьыды.

Хямир йоьуран ики адам ялини ейни габын

ичиндяки суда йуса, юъ дцшяр.

Юлцйя чох эюз йашы ахытмазлар. Онда йери

йаш олар.

Кюрпя ушаьын палтары, яскиси эцндцз

сярилмялидир. Шяр вахтына галса, ушаьа сядямя

тохунар.

Яли аьыр олан дула эедяр.

Эеъ-эеъ эялян адамын айаьынын алтына

дямир атарлар. Онда айаьы сайалы олар.

Бир шейин тайыны тапмайанда, йердян бир аь,

бир бир гара даш эюбтцрцб дейярляр: