щярясиня бир торба вериб тапшырды:
- Эедин бу торбалары язэилнян, фысдыгнан
долдурун. Мян дя бурада дуваг гайырырам.
Киши эютцрдц бир тахтаны аьаъа мыхлады.
Йел вурдугъа тыг-тыг еляди. Киши ушаглары
бурадаъа гойуб дала гайытды. Ушаглар
таггылтыны ешидиб еля билдиляр дядяляри
мешядяди.
Шяр гарышды, йетимляр галды тяк-тана.
Чох щярряндиляр, доландылар бир няжранын
дцзцня чыхдылар. Бурада бир гарыйа уръащ
олдулар. Сян демя, бу гары адамйейян имиш.
Аллащ еля онанд еляди бу гарынын ялиня
хялбир вериб су эятирмяйя йолладылар. Гары
эялинъя комадан чыхыб гачдылар.
Савах ачылды. Ъями савахлар цзцнцзя
хейиррикнян ачылсын. Бунлар гардаш-баъы
225
эетщаэет эедиб бир йол айрыъына чыхдылар.
Бурдан цч йол айрылырды. Бириня
йазылмышды: эедярсян эялмязсян. О бириня
йазылмышды: эедярсян эеъ эялярсян. Цчцнъц
йолун ады беляйди: эедярсян тез эялярсян.
Бунлар эедярсян, тез эялярсян йазылан
йолнан эетдиляр. Бир хейли эедяндян сонра
эюрдцляр ики су ахыр. Щяряси суйун бириндян
ичди. Фатма дюнцб олду эюзял бир гыз. Гардашы
да дюнцб олду юкцз. Фатма бир башына дюйдц,
бир дизиня. Та щара чатайды? Бирдян юкцз дил
ачды. Деди:
- Ай баъы, аьлама! Аллащ мяним ъилидими
дяйишиб. Эюрцрсянми дил билирям. Мин
белимя! Та сяня йемяк-ичмяк эяряк дейил.
Буйнузумун бири йаьды, бири бал. Ямя-ямя эял
эедяк дядямизин гапысына.
Бунлар
эялщаэял-эялщаэял
эялиб
дядяляринин юйцня чатдылар. Аналыг эюрдц
Фатма юкцзнян эялиб, диниб елямяди. Гыз юкцзц
апарыб отарырды, эятирирди. Аналыьын
Фатмайа пахыллыьы тутду. Эюрдц бу гыз
эцнбяэцн эюзялляшир, шох салыр. Арвад деди:
- Йун дараьыны апар. Чюлдя бу йуну дид,
дара!
Фатма йуну дидди, дарады. Бирдян Йел,
Гийамят гопду, Фатма гачды, пилтя гачды. Йел
пилтяни эютцрцб бир гарынын баъасындан
салды, Фатма баъадан бойланды, эюрдц бир
гары отуруб. Гары деди:
- А гызым, пилтян мяндяди. Дур эял йаныма
!
Фатма эирди гарынын комасына.
Гары деди:
226
- А гызым, эял бир бу башымы битля !
Гыз бахды ки, гарынын башында битляр вар
илан - чайан бойда. Щеч динмяди. Гары
сорушду :
- А гызым, сянин ананын башы эюзялди,
йохса мяним ?
Фатма тез деди:
- Щялвят дя сянин, гары няня.
Гары няня гапгара чюрякляр биширмишди.
Йан–йанашы дцзмцшдц. Бу дяфя дя чюряйи
хябяр алды:
- Де эюрцм сянин анан йахшы чюряк
биширир, йохса мян?
Фатма деди ки, сян. Гары деди:
- Мян йатаъам. Бах о бухарыдан цч су
чыхаъаг: бири аь, бири гырмызы, бири гара.
Эюрдцн эялир, мяни дурьуз.
Фатма отурду бухарынын габаьында.
Бирдян эюрдц цч рянэдя су чыхды. Тез гарыны
дурьузду. Гары деди ки, тез ол суда чим. Фатма
олду дцмаь мярмяр кими. Деди: гырмызы судан
йанагларына, додаьына чяк. Фатма олду аь
эцлнян гызылэцл. Гары деди:
- Бах о гара судан да сачларына, киприйиня,
гашына сцрт!
Гыз гарынын дедиклярини еляди. Гарыйа
алхыш дуа верди. Минди юкцзцн белиня. Аналыг
Фатманы эюряндя партлады, ня партлады. Бунун
да бир гызы варыйды: кечял Фатма. Деди:
- Савах эетмя, юйдя гал. Гой бу дяфя мяним
гызым эетсин.
Аналыг юз гызына да йун дараьы верди, йун
верди. Эюндярди юкцз отармаьа. Кечял Фатма
йуну дидди, дарады. Йел эялди бунун да
227
пилтясини апарды. Салды гарынын баъасындан.
Гары кечял Фатманы ичяри чаьырды. Буна да
деди башымы битдя. Гыз биттямяди. Гары няня
деди:
- А гызым, сянин ананын башы эюзялди
йохса мяним ?
Гыз гайытды:
- Щялвятдя мяним анамын.
Гары няня динмяди. Бу дяфя дя чюрякляри
эюстярди. Сорушду:
- Инди де эюряк сянин анан йахшы чюряк
биширир, йохса мян ?
Гыз деди:
- Мяним анамын биширдийи щара, бу щара?
Гапгара палчыгды бу.
Гары няня башлады мцрэцлямяйя. Гыза да
бярк-бярк тапшырды:
- Бухарыдан су эяляндя хябяр еля. Мян бир
эюзцмцн аъысыны алым.
Гара су эялди. Гары гара суйу тюкдц гызын
башына, олду гапгара зянъи. Гыз аьлайа-аьлайа
эялди анасынын йанына. Башына эяляни
сюйляди. Анасы деди :
- Эяряк Фатманын юкцзц кясиля!
Фатма буну ешитди. Башы аловлу юкцзцн
йанына эялди. Оьланын ады Мящяммяд иди.
Деди:
- Ай баъы, та кечиб, аьлама. Мяним ня гядяр
ятими алан олса, йалвар сцмцйцмц атмасынлар.