Axşam düşür, qəssab dükanı bağlayası olur. Şah
Abbasla vəzir istəyirlər çıxıb getsinlər. Qəssab Əhməd
deyir:
- Bayaqdan sizə fikir verirəm: görürəm qəribsiniz.
Heç yerə getməyin, ikiniz də mənim qonağımsınız.
236
Qəssab Əhməd qonaqları da götürüb gəlir evinə.
Barıdan əmisi qızına xəbər verir ki, qonağım var, xörək
hazırla. Qız yemək-içmək hazırlayıb verir Əhmədə.
Qonaqlar yemək-içməkdən sonra yıxılıb yatırlar. Səhər
açılanda istəyirlər çıxıb getsinlər. Əhməd deyir:
- Siz üç gün mənim qonağımsınız, adətim belədi.
Getməyin, qalın.
Şah Abbasla Vəzir Allahverdi xan burda qalmaqda
olsun, sizə kimdən deyim Əhmədin əmisi qızından.
Əhmədlə əmisi qızının nişanlı olmağının yeddi ili yeddi
gündən sonra tamam olurdu. Yeddi gündən sonra bunların
toyu olası idi.
Şah Abbas Əhmədin bağını gəzəndə görür barının o
tərəfində bir qız var. Baxanda adamın gözü qamaşır.
Şahın ağlı başından çıxır, az qalır ürəyi getsin. Birtəhər
özünü yetirir evə. Vəzir şahı belə görüb soruşur:
- Şah sağ olsun, nə olub, rəngin niyə qaçıb?
Şah əhvalatı söyləyir, deyir ki, vəzir, qızı almasam
burdan gedən deyiləm.
Axşam olur, Əhməd qayıdır evinə. Görür qonaqlar
yaman bikefdilər. Səbəbini soruşanda vəzir deyir:
- Qardaş, Allahdan gizlin deyil, səndən nə gizlin.?
Yoldaşım barının o tərəfində bir qız görüb, vurulub ona.
Əhməd gedir fikrə. Üzünü Şah Abbasa tutub deyir:
- Qonaq, heç kefini pozma, dünyasında razı
olmaram ki, mənim qonağım bikef olsun. Qızı alaram
sənə.
Əhməd barıdan aşır əmisi qızının yanına. Qıza
deyir:
- Əmiqızı, sənə bir söz demək istəyirəm. Bilmirəm
qəbul eləyəcəksən, ya yox?
Əmisi qızı deyir:
- Bu nə sözdü, Əhməd, sənin dediyin mənə
qanundur.
237
Əhməd başına gələni əmisi qızına danışıb, dərindən
ah çəkir:
- Əmiqızı, sən mənə qismət olası olmadın. Görünür
bəxtimiz beləymiş.
Qız deyir:
- Əhməd, sən məni doğrayıb itə də atsan,
dillənmərəm. Özün bilən məsləhətdi.
Əhməd bunlara üç gün yaxşı toy eləyir. Bir dəst
özünə, bir dəst də əmisi qızına toy paltarı tikdirmişdi.
Özünün toy paltarını qonağa geydirir, qıza da tapşırır ki, o
paltarı geysin.
Toy qurtarır, Əhməd qonağı gətirir əmisi qızının
yanına. Şah Abbas qızla oturur yemək yeyir. Qız əlini
süfrəyə uzatmır, qaşığı götürüb fikrə gedir. Şah soruşur ki,
nə olub? Qız ah çəkir, dillənmir, şah əl çəkmir. Axırda
qız məcbur olub deyir:
- Yeddi il idi əmim oğluna nişanlı idim. Üç gündən
sonra toyumuz olmalı idi. Allahın işinə bax ki, məni
Əhmədə yox, sənə qismət elədi. Şah qalır məəttəl. Qıza
deyir:
- Qəssab Əhməd sənin nişanlın imiş?
Qız asta-asta başını tərpədir. Şah Abbas bir az
fikirləşib deyir:
- İndi ki, belədi, sən mənim bacım, mən də sənin
qardaşın. Ancaq bu sirri göydə Allah, yerdə ikimizdən
savayı heç kəs bilməsin. Gedəndə səni də özümlə
aparacam.
Səhərisi gün Qəssab Əhməd qonaqlarla əmisi qızını
çoxlu bəxşiş verib yola salır.
Günlər keçir, Qəssab Əhməd daha əvvəlki kimi
ürəknən işləyə bilmir. Tərəzini çaşdırır, fikri həmişə qızın
yanında olur. Əhməd görür yox, belə yaşaya bilməyəcək.
Dükanını, evini, bütün var-yoxunu satıb, başlayır
şəhərbəşəhər gəzməyə.
238
Yanında da qızla vəzir Şah Abbas gəlir çatır öz
vilayətinə. Şahın qəsri yol kənarında idi. Həmin qəsrdə
cavan bir bacısı da var idi. Qızı gətirib bacısına tapşırır.
Özünə də deyir ki, qızın burada olmağını heç kəs
bilməsin.
Bir gün Şah Abbas Vəzir Allaverdi xanla
küləfirəngidə oturmuşdu. Gəlib-gedənə baxırdılar. Bu
vaxtı vəzir görür uzaqdan bir adam gəlir, heç özünü
bilmir, o qədər fikirlidir ki, yolun gah qırağına çıxır, gah
da ortasına. Yaxınlaşanda vəzirə tanış gəlir. Vəzir
Allahverdi xan diqqətlə baxanda Comərd Qəssabı tanıyır.
Üzünü şaha tutub sual eləyir:
- Şah sağ olsun, o gələn adamı tanıyırsanmı?
Şah cavabında deyir:
- Vəzir, mən də bayaqdan ona baxıram. Yazıq
yaman bikef görünür. Özü də mənə tanış gəlir.
Vəzir deyir:
- Şah sağ olsun, o adam Comərd Qəssabdı.
Şah deyir:
- Vəzir bu ola bilməz. Comərd Qəssab hara, bura
hara?
Şah qula buyurur ki, get o adamı bura çağır. Qul
Əhmədin yanına çatıb soruşur:
- A kişi, kimsən, hara gedirsən?
Əhməd deyir:
- Nə bilim, heç özüm də bilmirəm.
Qul deyir ki, şah səni hüzuruna çağırır. Əhməd qalır
məəttəclass="underline" «Şahın mənnən nə işi ola bilər?»
Qul Qəssab Əhmədi gətirir saraya. Şah Abbas əmr
eləyir ki, Qəssabı əvvəlcə hamama aparın, sonra yaxşıca
geyindirib gətirin.
Əhmədi gətirirlər şahın hüzuruna. Şah soruşur ki,
kimsən, hara gedirsən? Əhməd deyir:
239
- Qəssabam, ancaq hara getdiyimi özüm də
bilmirəm.
Şah Abbas deyir:
- İndi ki, Qəssabsan, qal mənim ölkəmdə, yenə
qəssab ol!
Əhməd deyir:
- Şah sağ olsun, mənim dükanım da, tərəzim də,
baltam da qızıldan idi. Özü də ayrı həvəsnən işləyirdim.
İndi hardadı o həvəs?
Şah Əhmədə deyir ki, səni evləndirəcəyəm. Əhməd
özünü itirir, bilmir nə desin. Şah Abbas deyir:
- Bax, səhər gedərsən bir bulaq var, onun başına.
Qız-gəlinlər ora suya gəlir. Xoşuna gələn qızın dalınca
düşərsən. Hara girsə, gəlib yerini deyərsən.
Əhməd deyir:
- Baş üstə!
Şah Abbas bacısına tapşırır ki, sabah qızı da
götürüb, getsin həmin bulağa.
Səhər açılır, səhər üzünüzə xeyirliklə açılsın, Şah
Abbasın bacısı qıza deyir:
- Yaman darıxıram. Gəl gedək, bir az gəzək.
Bunlar gəlirlər bulağın başına. Qəssab Əhməd də
durub bulağın qırağındaca gəlib-gedənə baxır. Görür ayə,
bir qız gəlir, elə bil əmisi qızıdı. Sonra da öz-özünə
fikirləşir ki, adam adama oxşayar da, əmisi qızı hara, bura
hara? Qız da Əhmədi görür, az qalır özündən getsin.
Şahın bacısı görür qızın ürəyi xarab oldu, deyir gəl
qayıdıb gedək. Bunlar qayıdırlar imarətə. Əhməd də
onların dalınca. Gəlib şaha deyir ki, bir qız görmüşəm,
girdi imarətə.
Şah oğlu Şah Abbas Qəssab Əhmədə üç gün, üç
gecə toy vurdurur. Həmin libas ki, Əhməd öz toyunda
geyməli idi, qız gələndə bunu da gətirmişdi. Əhməd
həmin libası geyir, qız da Əhmədin ona tikdirdiyi paltarı.