içərmi? Yalan deyirsən, sənin işindi.
Nərdənəxatın ağlaya-ağlaya gəldi anasının üstünə.
Dedi:
-Ana, mənim yeddi qardaşım var imiş. De görüm
qardaşlarım hardadı?
Anası başına gələnləri pitdə-pitdə söylədi qızına.
Nərdənə xatın əl çəkmədi:
-De görüm, hanı qardaşlarım? Hansı vilayətə gediblər?
Anası nə qədər and-aman elədi ki, bilmirəm, Nərdənə
xatın yenə inanmadı. İki ayağını bir başmağa dirəyib durdu.
Anası dedi:
- Qızım, bu daşı ətəyindən tök. Qardaşlarını çətin ki,
tapasan.
Nərdənəxatın heç nə demədi. Əlacı yerdən-göydən
üzüldü. Üzünü Allaha tutub başladı yalvarmağa. Bir gün belə,
beş gün belə… Bir gün gördü aynanın qabağına bir sərçə
qondu. Başladı danışmağa:
- Nərdənəxatın, heç fikir eləmə. Qardaşlarının yerini
bilirəm.
Nərdənəxatın soruşdu:
- Canım sərçə, de görüm, qardaşlarım hardadı?
Sərçə dedi:
- Bax, sən balaca bir torba tik. Bu torbanı da doldur
buğdaynan. Dibindən də balaca bir deşik aç. Dən bircə-bircə
tökülsün. Torbanı tax ayağıma. Dən hara düşsə, izi ilə yeri.
Qardaşlarını tapacaqsan.
Nərdənəxatın belə də elədi. Düşdü quşun dalınca. Quş
getdi, bu getdi, quş getdi, bu getdi. Gethaget, gethaget, gedib
çıxdılar yeddi qardaşın olduğu yerə. Nərdənəxatın baxıb gördü
qardaşlar səhər çıxıb gedir ova, bir də axşam qayıdır komaya.
Qız gizləndi xəlvət yerdə. Bunlar çıxıb gedəndən sonra başladı
55
komanı silib-süpürməyə. Qabları yudu, su daşıdı. Bişmiş
bişirdi. Axşam düşəndə yenə gizləndi. Qardaşların gözünə
görünmədi.
Yeddi qardaş qalmışdı mat-məhəttəclass="underline" görən bu işləri
tutan kimdi. Bir gün belə, beş gün belə, günlərin birində sözü
bir yerə qoydular ki, hər gün biri qalsın evdə, qıraqdan göz
qoysun. Belə də elədilər. Gördülər komanı silib-süpürən bir
gözəl qızdı.
Qızdan soruşdular:
-Ay qız, de görək sən kimsən? Bura gəlməkdə
məqsədin nədi?
Qız ded:
- Adım Nərdənəxatındı. Özüm də sizin bacınızam.
Gəlmişəm sizi aparmağa.
Qız hal-qəziyyəni söylədi. Qardaşlar bərk sevindilər.
Dedilər:
- Gözümüz üstə yerin var. Qal bizim yanımızda. Amma
nəbada evdən eşiyə çıxasan. Nə lazım olsa de, biz gətirək.
Bunlar hər gün gedərdilər ova. Qız qalardı komada. Hər
yanı silib-süpürərdi. Gülə-çiçəyə döndərərdi. Axşama qazan
asardı. Qardaşların yolunu gözləyərdi. Deyə-gülə Allah
verəndən yeyib yatardılar. Qardaşların bir pişiyi də varıydı. Bir
gün bu səlvər pişik çaxmaqdaşını islatdı. Qız qazan asmaq
istəyəndə çaxmağı çaxammadı. Əlacı kəsildi, çıxdı çölə od
axtara.
Gethaget, gethaget, gedib bir mağaraya rast gəldi. Qız
sakitcə mağaraya daxil oldu. Gördü ki, böyük bir div başını bir
qızın dizləri üstünə qoyub yatıb. Qız o qədər gözəl idi ki, yemə,
içmə xətti xalına, gül camalına tamaşa elə. Qız Nərdənaxatını
görüb dedi:
- Ay qız, sən bura necə gəlmisən? Bura quş gəlsə qanad
salar, qatır gəlsə dırnaq salar. Nə qədər ki, div oyanmayıb çıx
get burdan.
Nərdənəxatın dedi:
56
- Pişik ocağımızı söndürüb. Mənə od lazımdır.
Qız dedi:
- Tez ol ocaqdan bir az köz götür, qaç burdan. Yoxsa
div oyanıb səni öldürər.
Nərdənəxatın ocaqdan bir az köz götürüb komadan
çıxanda cibindəki sap tağalağını saldı. Nərdənəxatın yolu
getdikcə tağalaq da açılırdı.
Nərdənəxatın getdikdən sonra div yuxudan ayıldı. O
tərəf-bu tərəfə baxıb qızdan soruşdu:
- De görüm mən yatanda bura kim gəlib?
Qız qorxusundan heç nəyi boynuna almadı. Bu vaxt
divin gözü yerdəki tağalağa sataşdı. Div tağalağı yerdən
götürüb yığmağa başladı. Yığa-yığa, yığa-yığa gəlib çıxdı
Nərdənəxatının yaşadığı komaya. Div əyilib qapının
deşiyindən baxanda komada gözəl bir qız gördü. Div nə illah
elədi, Nərdənəxatın qapını açmadı ki, açmadı. Div qapının
önünə yeddi dənə gül qoyub getdi.
Div gedəndən sonra Nərdənəxatın gülləri götürüb
sandığa qoydu ki, qardaşları görməsin.
Səhər açıldı. Qardaşlar ova getdikdən sonra div yenə
komaya qayıtdı. Nə qədər elədi, Nərdənəxatın qapını açmadı.
Axırda əlacsız qalıb dedi:
- Ay qız, qapını açmırsan, heç olmasa barmağını
deşikdən çıxart, üzük taxacam.
Qız barmağını qapının deşiyindən çıxartdı. Div o saat
qızın barmağını saldı ağzına. O qədər sordu ki, qız huşunu
itirdi. Div çıxıb getdi.
Qardaşlar ovdan qayıdanda Nərdənəxatını yerdə huşsuz
vəziyyətdə tapdılar. Qızı yerdən qaldırıb üzünə su vurdular.
Hannan-hana Nərdənəxatın özünə gəldi. Başına gələnləri
qardaşlarına danışdı. Qardaşlar bərk qəzəbləndilər. Yolu
əllərinə alıb gəldilər divin mağarasına. Div yenə yatırdı.
Qardaşlar divi yatdığı yerdəcə öldürüb, komalarına döndülər.
57
Bir neçə gündən sonra Nərdənəxatın sandığı açanda
sandıqdan yeddi gözəl qız çıxdı. Qardaşlar ovdan qayıdanda
qızları görüb çox bəyəndilər. Hərəsi bu qızın birini aldı.
Gəlinlər Nərdənəxatına göz verib, işıq vermədilər. Hər gün
ilandan-qurbağadan tutub yedirtdilər. Nərdənəxatının qarnı
başladı şişməyə. Gəlinlər qardaşlara dedilər.
- Bacınız nə qələt qarışdırıbsa, qarnı günbəgün şişir.
Aparın bunu öldürün.
Qardaşlar
Nərdənəxatını gətirdilər bir çölün
düzdəməsinə. Öldürməyə əlləri gəlmədi. Qızı burda azdırıb,
qayıtdılar dala. Nərdənə xatın ac-susuz qaldı bu irəmədə. Bir
gün gördü bir çoban qoyun otarır. Gəldi çobanın yanına, dedi:
- Çoban qardaş, neçə gündü acam. Dilimin altından su
da keçməyib. Allah irzasına mənə bir içim süd ver.
Çoban tez qoyunun birini tutub sağdı, südü tökdü bir
tısbağa çanağına. Qoydu qızın qabağına. Bu, südü qızın
qabağına qoyanda bir qara ilan sürünə-sürünə gəlib zəhərini
tökdü çanağa. Qız öz-özünə dedi: «Elə yaxşı oldu, içərəm bu
zəhəri, canım qurtarar. Onsuz da belə yaşamaqdansa, ölüm
fərzdi». Qız götürüb südü çəkdi başına. Qarnında nə qədər ilan-
qurbağa varıydı, qaytardı geri. Rəngi-ruhu özünə gəldi. Başına
gələnləri söylədi çobana. Çoban Nərdənəxatını aldı. Başladılar
bir yerdə yaşamağa. Nərdənəxatının çobandan bir oğlu oldu.
Uşaq böyüdü. Doqquz-on yaşına çatdı. Gördü anası hər gün
ağlayır. Anasından sual elədi:
- Ana, de görüm niyə ağlayırsan? Sənin dərdin nədi?
Nərdənə xatın dedi:
- Oğul, Allahdan gizlin deyil, səndən nə gizlin, mənim