Mən gəzdiyim odu yar aşan ola.
Təbibin zəhməti hədər gedərdi,
Xəstə zəif ola, yara, şan ola.
Guruldama, ya damcıla, ya da dam,
Gümanadı yar busəsi ya dadam,
Həm qohum yığıla, həm də yad adam,
Xoş saatlı gündə yara şan ola.
Zükur deyər: Ayaq basma don qara,
Sinə bəyaz, qofta yaşıl, don qara,
Düz düzə rast gələ, donqar donqara,
Sevgi sevgilisnə yaraşan ola.
CAVAN TEYMUR
Teymur Şamo oğlu Quliyev (Cavan Teymur) 1930-cu
ildə Daşkəsənin Zinzahal kəndində anadan olmuşdur. Əvvəlcə
Aşıq Ələsgərin oğlu Aşıq Talıba və qardaşı oğlu Aşıq Nəcəfə,
sonralar isə ustad aşığımız Hüseyn Cavana şəyirdlik etmişdir.
Azərbaycan aşıqlarının I və II qurultayının iştirakçısı olan
Cavan Teymur uzun müddət Gəncə Mərkəzi Mədəniyyət
Evində Aşıqlar Ansamblının bədii rəhbəri işləmişdir.
Sazlı-sözlü məclislərə öz gözəl şerləri ilə rəng qatan
Cavan Teymur Gəncədə vəfat etmişdir.
DAYAN
194
Səni gördüm, canım oda qalandı,
Alışmışam, gəl oduma sən də yan.
Sənin dərdin bu sinəmdə əyandır,
Mənim dərdim olacaqmı səndə yan.
Tifildi, ağlayır şir gəzir alı,
Dayanıb uzaqda şir gəzir – Alı.
Əlində tüfəngi şir gəzir alı,
Atammazsan, qoy mən atım, sən dayan.
Cavan Teymur aşiq olub bir dinə,
Dindirəndə bir dinməyə, bir dinə,
Qulluq edək, bir məzhəbə, bir dinə,
Qoşa gəzək, dolanmayan sən də yan.
DÜŞMƏMIŞ
Cavan ikən bir gün ağla özünə,
Qədd əyilib, can atəşə düşməmiş.
Körpü olub hər yetənə əyilmə,
Eldən cida, dostandan haşa düşməmiş.
Üstünü qalama hər yanan közün,
Səbəbsiz Səməndər yandırmaz özün,
Girmə arasına naqafil sözün,
Soruşub mənasın başa düşməmiş.
Kənar gəz iblisdən, aralan asta,
Dəysə də gözünə hatəm libasda,
Heç vaxt can deməyən hər yetən dosta,
Bir bazarda bərkə-boşa düşməmiş.
Cavan Teymur, od içində qaynama,
Bəhrə düşüb girdabları boylama,
195
Güzarandır, keçən günnən oynama,
Baxtın yatır, xısın daşa düşməmiş.
QIFILBƏND TƏCNİS
BEŞDƏRƏ
İki əlim, iki gözüm aydındı,
Bir sayılam, mayıl oldum Beşdərə.
Mənim Məhəmmədim Əlim aydındı,
Hansı dağla dörd baş oldu, beş dərə.
Beş qəvvas iyirmi yeddi dəryaya,
Üç yüz altmış yaz çiçəyi dər yaya.
Bir bağıdır polad burğu dəryaya,
Üç yüz əlli doqquz yardı beşdərə.
Teymur dörd otuzla cəmdi dörd aya,
Bir günəşə dönüb, baxdım dörd aya.
Yeddi fəsil, beş yol açıb dörd aya,
Haqq özü də istəmədi, beşdərə.
DÜNYADA
Qılıncım kəsərsiz, sözüm qiymətsiz,
Mənim təki bədbəxt varmı dünyada?
Talehim bəhrəsiz, özüm kimsəsiz,
Gen dünya başıma darmı dünyada?
Nə xoş gün görmürəm, nə də ölmürəm,
Nicata gəlmirəm niyə, bilmirəm,
Qəm-qüssə çəkirəm, onçu ölmürəm,
Şan-şöhrətmi güdüm, armı dünyada?
Teymuram, xoş səsim, şirin nəfəsim,
196
Əslimdə nəsim, nə də bir kəsim,
Həyatla bəsim, yoxdur həvəsim,
Olacaq sazlarım qarlı dünyada.
İSA İSAYEV
İsa İsayev Cavad oğlu 1931-ci ildə Tovuzun Aşağı Ayıblı
kəndində doğulmuşdur. 1954-cü ildə Gəncə Pedaqoji
İnstitutunu bitirmiş və pedaqoji fəaliyyətinə başlamışdır. 1957-
ci ildən etibarən ədəbi yazıları və şeirləri ilə mətbuatda çıxış
etmişdir. Uzun illər «Həqiqət» qəzetinin (Tovuz) nəzdindəki
Hüseyn Bozalqanlı adına «Varislər» ədəbi birliyinin rəhbəri
olmuşdur.
OLMASIN
Gül bülbülsüz, yar vəfasız,
Sular sonasız olmasın.
Uca dağlar başı qarsız,
Bəyaz cunasız olmasın.
Günəş kimi yansın ürək,
Yol azana yol göstərək.
Hər nemətdən sevinc dərək,
Ömür mənasız olmasın.
Insanlarda məhəbbət də,
Məhəbbətə dəyanət də,
Etibar da, sədaqət də,
Köksüz, binasız olmasın.
Vicdan ömrün mayasıdır,
Dünyadan kim doyasıdır,
197
Körpə evin dünyasıdır,
Evlər dünyasız olmasın.
İsa görüb dərdi-qəmi,
Xoşbəxt olsun dayı-əmi.
Amma vaxtsız heçcə kimi,
Ata-anasız olmasın.
MÜFƏTTİŞLƏR
Kef üstündə kefimizi,
Gəldi pozdu müfəttişlər.
Gördük yaman qaraqabaq,
Üzü bozdu müfəttişlər.
Hardan gəldi bu bədxahlar,
Qurdalandı köhnə axtlar,
Aşkar oldu bəzi faxtlar,
Bir-bir yazdı müfəttşilər.
Zəif yeri tapan kimi,
Atdı pambıq atan kimi,
Beş korpusdu kotan kimi,
Eşdi-qazdı müfəttişlər.
Bağlamamış kitavını,
Gözdəmədik cavavını,
Yığıf verdik hesavını,
Dedi: azdı- müfəttişlər.
Isa sirri açma hədər,
Üstə qoydux beş o qədər,
Bizdən ötə, bizdən betər,
Kələkbazdı müfəttişlər.
YA QİSMƏT
198
( Azaflıya qabaq)
Min arzu eylərəm, min cürə xəyal,
Birinə çatmayam, çatam, ya qismət.
Birinci addımı salamat atdım,
Ikinci addımı atam, ya qismət.
Sehirkar dünyanın toruna düşdüm,
Aldandım üzünə, boyuna düşdüm,
Hiyləgər zamanla oyuna düşdüm,
Uduzam ya qismət, udam ya qismət,
İsa bu sirlərin axtarışında,
Min illik qar yatır zirvə başında,
Təzə bağ salıram əlli yaşında,
Nübarın dadmayam, dadam ya qismət!
İSA MÜƏLLİM VƏ SƏLİM
MÜƏLLİMİN DEYİŞMƏSİ
İsa müəllim
Belədir, ay Səlim, dünyanın işi,
Hər yerdə varlını saya qoyurlar.
Kalanı möhürlü stol başına,
Kasıbı əkinə, suya qoyurlar.
Səlim müəllim
Sən elə bilirsən qanmadan qoyur,
Tülkünü toyuğa dayə qoyanlar.
Onun hesabına şellənir, doyur,
Etməyir heç kəsdən haya qoyanlar.
İsa müəllim
199
Çoxları tapdayıb öz vicdanını,
Sorur zəli kimi xalqın qanını,
Zahirdə qoruyur guya qanunu,
Hər sözə min rəng, boya qoyurlar.
Səlim müəllim
Ayda işıq yoxdur, günəşdə hənir,
Görünür bu bəla göylərdən enir,
Yatır kölgəsində hey fərəhlənir,
Əkməmiş, biçməmiş taya qoyanlar.
İsa müəllim
Yoxsa dayın, pulun, bir arxan dostun,
İstər Nizami ol, istər Ərəstun,
Nadanlar yer tutar min dəfə üstün,
Elmə, ilhama da maya qoyurlar.
Səlim müəllim
Haqq gəzən havayı saçını yolub,
Havayı gəlirlə çox ciblər dolub,
Sokratın vaxtından qanmazlar olub,
Millətin gününü vaya qoyanlar.
İsa müəllim
İsa, doğruların gəmisi batıb,
Oğrular, əyrilər o qədər artıb,
Haqqı, həqiqəti quyuya atıb,
Ağzına bir yekə qaya qoyurlar.