Tükənib səbirim qalmayıb daha,
Öyrədir bülbülü, sarı dünyanın.
Yusifli, əhvalım birtəhər oldu,
Seyraqub tutduğu dil əyri oldu,
Talandı torpağım, gülşənim soldu,
Xəlvət talan çəkir xarı dünyanın.
CƏFƏRQULU QOŞQARLI
207
İsayev Cəfərqulu Cəlil oğlu 1932-ci ildə Daşkəsən
rayonunun Zağalı kəndində dünyaya göz açmışdır.
Daşkəsən rayonunda məsul vəzifələrdə çalışmışdır. El
arasında hörmət və məhəbbət qazanan Cəfərqulu İsayev 1970-
ci ildə dünyasını dəyişmişdir.
SULAR
Sular, şəffaf sular, a nurlu sular,
Həyata can verən a duru sular.
Haraya gedəndə axın qarşımdan,
Siz uğurlusunuz, uğurlu sular!
Sular diyarından keçməsəm olmaz,
Suları sulardan seçməsəm olmaz.
Hər daşın dibindən axan bulağın,
Əyilib gözündən içməsəm olmaz.
Sular-həyatımdı, sular canımdı,
Sular damarımda axan qanımdı.
Sulara biganə baxan hər naşı
İnanın, ən böyük göz düşmanımdı.
Tərlan oylağıdı bizim bu dağlar,
Gəl çıxaq seyrinə özgə hüsnü var.
Qorxma dişlərinin göynəməsindən,
Şəfa qaynağıdır soyuq bulaqlar.
Gəl içək sulardan, doyunca içək,
Gəl burda suları sulardan seçək.
YOLLAR
208
Əzrayıla deyin gəlməsin hələ,
Mənim neçə-neçə arzularım var.
Payızda bağlanan şərt əsasında,
Yolumu gözləyir yollarda yollar.
Deyin imkan versin yolları çəkək,
Körpülər düzəldək, bulaqlar tikək,
Zəhmətdən zövq alaq, beş gün kef çəkək,
Nə biz inciyərik, nə itər yollar.
Qismət olub bir də düşsə güzarım,
Sorardım yolunu buz bulaqların,
Əgər varsa etibarı dağların,
Onlar da Cəfərə şəfa arzular.
MƏNİM
Şöhrət kömək etmir can əyiləndə,
Görünür gözümə məzarım mənim.
Əyibdi qəddimi salıbdı dala,
Sağalmaz, qurtarmaz azarım mənim.
Şəfalı dağlarda doğulsam da mən,
Bir zövq almamışam güldən, çəməndən,
Ürək xəstə, böyrək xəstə, ah nədən,
Qəm-fəğan olubdu güzarım mənim.
Cəfərəm, qəlbimin min naləsi var,
Mənə göz dağıdır soyuq bulaqlar,
Gülməyir üzümə yaşıl yaylaqlar,
Xəzana dönübdü gülzarım mənim.
GEDIRƏM
209
Gənc ikən ağardı saçım, qocaldım,
Bəlkə çatdım o məkana gedirəm.
Qartal kimi qanad çalıb ucaldım,
Üz çevirib gülüstanə gedirəm.
Bir güllü bağçadır hər elin bağı,
Bir zəngin bostandır müxtəlif tağı,
Mədəndir, xəznədir zəngin bulağı,
İçmək üçün o ümmana gedirəm.
Mən Cəfərəm, hər bir elimə həvəskar,
Xəstəyəm, könlümün öz təbibi var,
Səfərimə uğur deyib bir nigar,
Yetmək üçün o canana gedirəm.
GƏLSIN
Zalım fələk qəfil əydi qəddimi,
Xəbərdar eyləyin dostları gəlsin.
Dünya vəfasızdır, ayırdı bəlkə,
Hər kəsin varsa da ilqarı gəlsin.
Söndü üfüqlərdə, söndü taleyim,
Zirvəli dağlardan endi taleyim,
Yoxsa tərsinəmi döndü taleyim,
Qəlbimin kamanı və tarı gəlsin.
Adım Cəfərqulu, yük tutdum yasdan,
Ayrıldım əməldən, işdən və dostdan,
Könlümə vədəsiz çökdü zimistan,
Bir də inanmıram baharı gəlsin.
MƏNIM
210
Sevincdənmi, kədərdənmi bilmirəm,
Yaşardı bir anda gözlərim mənim.
Xoş dillən, dəyməsin, ey dost məktubu,
Heç kəsin qəlbinə sözlərim mənim.
Doymamış gəzməkdən şehli dağları,
Saraldı ömrümün bağçası-barı.
Mənzil uzaqdadır, yol deyil yarı,
Kəsilib taqətdən dizlərim mənim.
Nə qədər qüdrətli olsa da dərman,
Acizdir hökmünü verəndə zaman,
Cəfərəm, dünyadan etsəm köç-karvan,
Olacaq dağlarda izlərim mənim.
MEHRIBAN
Söylə hansı dərdə düşübsən ki, sən,
Soldurubsan gül yanağı, Mehriban?
Kömürə dönübdu sirin-sifətin,
Gedib gözəlliyin ağı, Mehriban.
Mən Məcnun deyiləm, sən də ki, Leyli,
Gəzək bu elləri dili gileyli.
Yoxsa ki, eşqinin o güclü meyli,
Əridib qəlbində ağı, Mehriban?
Eşqin, məhəbbətin qüdrətini sən,
Gərək ki, anlayıb yaxşı biləsən.
Saldın Qoşqarlını dildən-dilə sən,
Çəkibsən sinəmə dağı, Mehriban.
ALAKOLLU İDRİS
211
İdris Hüseyn oğlu Abdullayev 1934-cü ildə Tovuzun
Alakol kəndində anadan olmuşdur. Saza-sözə böyük maraq
göstərmişdir. Mükəmməl saz çalmış, 18-ə yaxın irili-xürdalı
dastan bağlamışdır. Azaflı Mikayıla qulluq göstərmişdir.
BAYATILAR
Əzizinəm Qarabağ,
Gəl Muğanda qara bax,
Araz böldü, zülm oldu,
Bölünməsin Qarabağ.
Əziziyəm bu eldən,
Bu mahaldan, bu eldən,
Əziz qonaq inciməz,
Tovuz adlı bu eldən.
DƏRDİN ALIM
Mərdlər dosta can sağlığı,
Dilər keçər, dərdin alım.
Başa qaxmaz hörmətini,
Elər keçər, dərdin alım.
Fələk, gəl qatma başımı,
Unutmaram sirdaşımı,
Vəfalı dost göz yaşımı,
Silər keçər, dərdin alım.
İdris qəlbin xoş niyyətdi,
Verən-alan təbiətdi,
Ariflərdə xassiyyətdi,
Bilər keçər, dərdin alım.
GİLEYLİYƏM
212
Mən həyatı anlayalı,
Nadanlardan gileyliyəm,
Oxuduqca tarixləri,
Dövranlardan gileyliyəm.
Işə salıb tamahını,
Kəsən xalqın kütahını,
Şöhrət üçün allahını,
Dananlardan gileyliyəm.
Yersiz yerə zəhlə tökən,
Gül yerinə qanqal əkən,
Ağsaqqala çomaq çəkən,
Cavanlardan gileyliyəm.
Anasına çul göstərən,
Arvadına ləl göstərən,
Dədəsinə yol göstərən,
Oğlanlardan gileyliyəm.
İdris deyər yervəyerdən,
Gen qaçaram gicbəsərdən,
İnsanlığa beyxəbərdən,
Nadanlardan gileyliyəm.
BU DAĞLARDA
İlahinin zinyəti var,
Bu dağlarda, bu dağlarda.
Min sehirli xilqəti var,
Bu dağlarda, bu dağlarda.
Yaradıbdı görün nələr,
213
Min tükənməz xəzinələr,
Xəlq eləyib möcüzələr,
Bu dağlarda, bu dağlarda.
Koroğlunun düz ətri var,
Ələsgərin söz ətri var,
Vurğunun da öz ətri var,
Bu dağlarda, bu dağlarda.
Duman-çəni karvanıdı,
Səba yeli sarvanıdı,
Çiçəklər can dərmanıdı,
Bu dağlarda, bu dağlarda.
İdris deyər səfası var,
Neçə dərdin dəvası var,
İstisuyun şəfası var,
Bu dağlarda, bu dağlarda.
QOCALMAZMI?
Kəmsavad Məhəmmədə qabaq
A Kəmsavad, bəs aranda,
Daxma quran qocalmazmı?
Düzənlikdə cıdır açıb,
Şumda yoran qocalmazmı?
«Dete» udan çəmənlikdən,
«Göy-daş», «Kükürd tənəklik» dən,
«Metafoslu» çiçəklikdən,
Ətir soran qocalmazmı?
İdris mərhum öz varından,
214
Xəstə mədə ac qarından,
Əgər tapsa marqarindən,
Şorva vuran qocalmazmı?