QIRIŞMAL
Nəvəmə
Bu belə balaymış, a Tanrı saxla!
Saat beş olmamış durdu, qırışmal,
Nə ata, nə ana vecinə deyil,
Yemək hazırdırmı sordu qırışmal.
Ac olsa hay-küyü yüksələr göyə,
244
Kiminə kəc baxar, kimini söyə,
Ağlayar, qışqırar, ya basar küyə,
Elə bil, düzəldib ordu, qırışmal.
Nənəsi yorulub usandı, bunun,
Babası təngiyib uzandı, bunun,
Yaşıdları bilib, utandı bunun,
Atanı-ananı yordu qırışmal.
Çörəyini verin, suyunu verin,
Qarnını tox edin, isticə yerin,
Nə olsa, ayağı altına sərin,
Bəlkə abad edə yurdu, qırışmal!
HÜSEYNIN MAHNILARI
Bir bibim var qənd kimi,
Olub mənə bənd kimi,
Deyir ki, eşqi mənəm,
Ömür günəşi mənəm.
Qolum-qanadım deyir,
Mənə həyatım deyir.
Kəlməsi-sözü mənəm,
Elə bil özü mənəm.
Çoxu mənə can deyir,
Sənə can qurban deyir.
Ürəyimə yayılır ...
Bibi «canı» ayrıdır.
Gül bibim, şəkər bibim,
Qaydımı çəkər bibim.
Noğul tökər cibimə,
245
Mən borcluyam bibimə.
***
Mən sevirəm xalamı,
Hər dərdimə qalanı.
Xalamın özü mənəm,
Kəlməsi, sözü mənəm.
Yeməz, yedirər mənə,
Tapar gətirər mənə.
Sevər əzizlər məni,
Quş kimi bəslər məni.
Hər nə deyəm «can» deyər,
Anla, düşün, qan deyər.
Nə edim, nə söyləyim,
Deməyə gəlməz dilim.
İnciməsin qoy nənəm,
Xalamın canı mənəm.
Baldır, suya qatılmaz,
Belə xala tapılmaz.
***
Mənim bir nənəm də var,
Onda min aləm də var.
Hava nənədir adı,
Mənəm ağzının dadı.
Məni çox əzizləyir,
Sərçə kimi izləyir.
Gah mənə konfet verir,
Qəlbindən süfrə sərir.
Çalışır ki, çox yeyəm,
246
Gül kimi təmiz geyəm.
Banan alıb o, soyur,
Mən yeyirəm, o doyur ...
Mən də bir qarınqulu,
Istərəm qarın dolu.
Yesəm keyfim saz olar,
Belə nənə az olar.
TAYINI ITIRMIŞ TURACIN
MAHNISI
Qartala bax, qartala!
Zirvədə qurmuş qala.
Qartala bax, qartala!
Çıxarıb bircə bala.
Ov ovlayır, yemləyir,
Balasını şənləyir,
Qartala bax, qartala,
Zirvədə qurmuş qala,
Turacı gördü dərhal,
Bir qıyya vurdu dərhal.
Qopararaq tozanaq,
Caynağına aldı, bax.
Yuvasına baş aldı ...
Bir turac da azaldı.
Ata turac tək qaldı,
Dərdini dilə saldı:
Bir gözəl tayım vardı,
Şovq ilə oxuyardı.
Şən keçərdi günlərim,
Toylarım, düyünlərim ...
İndi sən bir mənə bax,
Titrəyirəm qorxaraq.
247
Əsirəm mən qorxudan,
Qəmdir məni oxudan,
Qəmdir məni oxudan.
Dimdiyimdən qan damar,
Bir qartal şığıdı bax!
Qopacaqdı tozanaq.
Apardı turacımı,
Mənim ömür tacımı!
Mənim ömür payımı!
Tüklərini diddi bax!
Gör mənə nə etdi bax!
Ağlayıram mən indi,
Bala qartal sevindi.
O ət yedi, qan daddı,
Dimdiyindən qan damdı.
Getdi dövlətim-varım.
İndi kimə yalvarım?
İtirmişəm başımı,
Axıdıram yaşımı.
Tək qalmışam indi mən,
Yoxudur məni dindirən.
Bir həmdəm tapa bilsəm,
Bir yuva qura bilsəm.
Qəm mahnısı oxudum,
Sözdən çələng toxudum.
Nə qorxulu yuxudu?!
AŞIQ ƏLƏSGƏRƏ
Nə qədər aşığın ustadı oldun,
Gün kimi şəfəqə boyan, Ələsgər!
Gül kimi bir şair olduğu yerdə!
Öz adını aşıq qoyan Ələsgər.
248
Haqqın biləkləri bükülən yerdə,
Doğruluq libası sökülən yerdə,
Başına simuzər tökülən yerdə,
Nalədən, fəryaddan doğan Ələsgər.
Telli saz titrədi, tərpəndi, dindi,
Qəlbim bir azacıq qızdı, isindi.
Göyçən od tutubdu, alışıb, indi,
Bir deyən yoxdu ki, oyan Ələsgər!
BABƏKDI O
Düşməni izləyən, yağını güdən,
Bir əsri titrədən, eli fəth edən,
Pələng tək, düşmənin bağrını didən,
Alov dolu şimşəkdi o!
Babəkdi o!
Vətən üçün öz canından keçəndə,
Hünərlilər, qəhrəmanlar içində,
Mərd olmazdı bu boyda, bu biçimdə,
Həmişə tər çiçəkdi o!
Babəkdi o!
Ürəyiydi əlindəki, şimşəkləri yazandı,
Haqsızları, zalimləri qırandı,
Yeni aləm, yeni dünya qurandı,
Xalqım üçün örnəkdi o!
Babəkdi o!
Düşməni izləyən, yağını güdən
Bir əsri titrədən, eli fəth edən
Pələng tək, düşmənin bağrını didən
Alov dolu şimşəkdi o!
Babəkdi o!
249
BÜLBÜL
Vətən bağı yada qalıb,
Var içində xarı bülbül.
Bu xar o xarıdan deyil,
Var atəşi, narı, bülbül.
Yatıb Koroğlu, Nəbisi,
Od tutub yanır zəmisi.
Aşkara batır gəmisi,
Ha inildə, zarı bülbül.
Qarabağın düzü qalıb,
Düzündə qan izi qalıb,
Parçalanmış quzu qalıb,
Nisgil ələ, qarı bülbül.
Xanın səsi gəlmir daha,
Bülbül bəhsi gəlmir daha,
Doğma kəsi gəlmir daha,
Talanıbdır varı, bülbül.
DÜNYA
Dəli könül, sonsuzdan nə umursan,
Bu belə dünyadır, bu belə dünya.
Soran yoxdur, bayquşsan, ya hümasan,
Qərq edər tufana, ya selə dünya,
Bu belə dünyadır, bu belə dünya!
Atlını endirər, möhtac şah olar,
Gah «olmaz!» söyləyər, deyər gah «olar!»
Gəlib getməyindən kim agah olar?
Görünməz bir gözdən yaş silə, dünya,
Bu belə dünyadır, bu belə dünya!
250
Ad alan alimlər köç edər naşı,
Zəhərdir cövhəri, acıdır aşı.
Çərxi hey fırlanar, bilinməz yaşı,
Xəzinə bəxş edər cahilə dünya,
Bu belə dünyadır, bu belə dünya!
XALQ
Təlaş etmə, gəl ələ al qılıncı,
Özünə gəl, sızıldama, ulu xalq!
İgidlərə hünər verər sevinci,
Hünər ilə, zəfər ilə dolu xalq.
Bəsdir ki, sən qadın kimi bəzəndin,
Qılınc əldə, at belində! – O, səndin!
Neçə xalqlar hünərinə güvəndi ...
İndi necə? Azmısanmı yolu, xalq?
Atəş ilə ovut qanlı yağını,
Viranə qoy, baxçasını, bağını.
Anlat ona, nədir, ovlad dağını,
Qələbənin bel sütunu, qolu xalq,
Hünər ilə, zəfər ilə dolu xalq!
MAT QALMIŞAM ...
Mat qalmışam bu dünyanın işinə,
Məni əzizləyir qəmin içində,
Əkin yeri də var, toxumum da var,
Çürüyür, ay qardaş, dəmin içində.
Arzular ardınca qaçardım mən ki,
Quş kimi göylərə uçardım mən ki,
Səadət mələyin qucardım mən ki,
Belim çiynimdədir, zəmin içində!
251
Mürşüdüm öyrətdi hər bir sənəti,
Yedirib içirdi hər bir neməti.
Kainat sirri var, aləm sərvəti,
Bir bilən olmadı mənim içimdə!
Bu quru sinəmdə, gör, nələr vardı,
Yaxın da, uzaq da töhfə tapardı.
Hansı bir uğursuz aldı, apardı,