Strugackij
Strugackij
Aĵoj
anim- vorantaj
Hajfo 2015
Tradukis A.Kerbel
Aĵoj animvorantaj
Arkadij Strugackij (1925-1991) Boris Strugackij (1933-2012)
«Ekzistas nur unu problemo - sola en la mondo: redoni al homoj anim-enhavon, animajn zorgojn...»
Antoine Marie Jean-Baptiste Roger de Saint-Exupery.
Ĉapitro unua
La doganisto havis glatan rondan vizaĝon, esprimantan plej bonajn sentojn. Li estis afabla kaj favora.
Bonvenon, - nelaŭte prononcis li. - Kiel plaĉas al vi nia suno? - Li alrigardis pasporton en mia mano. - Belega mateno, ĉu?
Mi etendis al li la pasporton, kaj metis la valizon sur la blankan barieron. La doganisto rapide foliumis la paĝojn per siaj longaj aten- temaj fingroj. Sur li estis blanka uniformo kun arĝentaj butonoj kaj arĝentaj ŝnuretoj sur la ŝultroj. Li demetis la pasporton, kaj per fino de la fingro tuŝetis la valizon.
Amuze, - diris li. - la tegaĵo ankoraŭ ne sekiĝis. Estas malfacile imagi ke ie povas esti
2
malbona vetero.
Jes, ĉe ni estas jam aŭtuno, kun suspiro diris mi, ovrante la valizon.
La doganisto kunsente smajlis[1], kaj mala- tente enrigardis internen.
Sub nia suno ne eblas imagi aŭtunon, - diris li. - Mi dankas vin, tute sufiĉas... Pluvo, malsekaj tegmentoj, vento...
Kaj kio se ĉe mi, sub la tolaĵo, estas kaŝi- ta io? - demandis mi. Ne ŝatas mi konversaciojn pri vetero.
Li sincere ekridis.
Sensignifa formalaĵo, - diris li. - Tradicio. Kondiĉita reflekso de ĉiuj doganistoj.
Li etendis al mi folion de fortika papero.
Kaj jen ankoraŭ unu kondiĉita reflekso. Legu, tio estas sufiĉe nekutime. Kaj subskribu, se tio ne ĝenos vin.
Mi legis. Tio estis leĝo pri enmigro, printita kvarlingve per eleganta kursivo. Enmigrado es- tis strikte malpermesata. La doganisto rigardis min.
Kurioze, ĉu? - diris li.
Ĉiuokaze tio ekscitas scivolemon, - re- spondis mi, elprenante la skribilon. - Kie mi subskribu?
Ie ajn kaj kiel ajn, - diris la doganisto. - Eĉ transverse.
Mi metis la subskribon sub rusa teksto, transverse al linio «Kun leĝo pri enmigrado mi konatiĝis».
Mi dankas vin, - diris la doganisto, kaŝante la paperon en la tablon. - Nun vi konas praktike ĉiujn niajn leĝojn. Kaj dum la tuta pe- riodo... Kiom da tempo vi troviĝos ĉe ni?
Mi levis la ŝultrojn.
Malfacilas diri. Tio dependas de la laboro.
Ni diru, monaton, ĉu?
Jes, eble. Estu monato.
Kaj dum tuta tiu ĉi monato... - li kliniĝis, signante ion en la pasporto. - Dum tuta tiu ĉi monato vi bezonos plu neniujn leĝojn.
Li etendis al mi la pasporton.
Mi eĉ ne mencias ke vi povas prokrasti la eneston je iu ajn akceptebla periodo. Sed dume estu tridek tagoj. Se vi deziros daŭrigi la ene- ston, la deksesan de la majo bonvolu eniri la policejon, pagi dolaron... Vi ja havas dolarojn,
A —v
ĉu?
Jes.
Jen kiel bone. Cetere tio tute ne devas esti ĝuste dolaro. Ĉe ni oni akceptas iun ajn va- luton. Rublojn, pundojn, kruzejrojn...
Mi ne havas kruzejrojn, - diris mi. - Mi havas nur dolarojn, rublojn, kaj kelkajn anglajn pundojn. Ĉu tio akcepteblas?
Sendube. Parenteze, por ne forgesi. Bon- volu pagi naŭdek dolarojn sepdek du centojn.
Plezure, - diris mi. - Sed por kio?
Tiel ja estas akceptite. Por kovri minimu- majn bezonojn. Al ni ankoraŭ eĉ ne unufoje ve- nis homo havanta neniujn bezonojn.
Mi elkalkulis naŭdek unu dolarojn, kaj li, ne eksidante, komencis skribi la kvitancon. Pro la maloportuna pozo lia kolo pleniĝis per fram- bkolora sango.
Mi ĉirkaŭrigardis. La blanka bariero tiriĝis laŭ la tuta pavilono. Doganistoj, trans la bariero, gastame smajlis, ridis, ion fide klarigis. Sur la alia flanko troviĝis buntaj pasaĝeroj. Ili senpacience paŝadis surloke, klakis per seruroj de la valizoj, ekscite ĉirkaŭrigardis. La tutan vo- jon ili febre foliumis reklamajn prospektojn, brue konstruis diversajn planojn, sekrete kaj aperte antaŭgustumis dolĉajn tagetojn, kaj nun ili deziregis kiom eble rapide superi la blankan barieron.
Tio estis lacteneraj londonaj oficistoj, kaj il- iaj sportisme aspektantaj fianĉinoj; senceremo- niaj oklahomaj farmistoj, en buntaj libere pen- dantaj ĉemizoj, vastaj pantalonoj ĝis la genuoj, kaj en sandaloj sen ŝtrumpetoj; laboristoj el Torino, kun siaj ru ĝ vangaj edzinoj kaj multnom- braj infanoj; etaj partiaj estroj el Argentino; finnaj arbar-hakistoj kun ĝentile estingitaj pipetoj en la dentoj; hungaraj basketbalistinoj, iranaj studentoj, nigraj sindikat-aktivuloj el Zambio...
La doganisto enmanigis al mi la kvitancon kaj dudek ok cendojn da restaĵo.
Jen ĉiuj niaj formalaĵoj. Espereble mi ne tro longe tenis vin. Mi deziras al vi agrable pasigi la tempon.
Dankon, - diris mi, kaj prenis la valizon.
La doganisto rigardis min, iom flankiginte la
glatan, smajlantan vizaĝon.
Tra tiu ĉi turn-kruco, bonvolu - diris li. - Ĝis revido. Permesu ankoraŭfoje deziri al vi ĉion bonan.
Mi eliris sur la placon post itala paro kun kvar infanoj kaj duopo da mekanikaj valizportis- toj.
Suno staris alte super la grizviolaj montoj. Sur la placo ĉio estis brila, hela kaj bunta. Iom tro hela kaj bunta, kiel tio kutimas en banurboj. Brilaj, ruĝaj kaj oranĝkoloraj busoj, apud kiuj jam amasiĝis turistoj. Skvaroj, brilantaj per la verdaĵo, kun blankaj, bluaj, flavaj, oraj pavilonoj, markezoj kaj kioskoj. Spegulaj facoj, vertikalaj, horizontalaj kaj oblikvaj, ekflamantaj per blindigaj varmegaj rebriloj. Glataj mataj sesangulaĵoj sub piedoj kaj radoj - ruĝaj, ni- graj, grizaj, iomete risortaj, obtuzantaj la paŝo- jn... Mi metis la valizon, kaj surmetis la sunajn okulvitrojn.
El ĉiuj sunaj urboj, kiujn okazis al mi viziti, tio estis, ŝajne, plej suna. Kaj tute vane. Estus multe pli facile se okazus ke ĝi estas malserena, se estus malpure kaj ŝlime, se tiu ĉi pavilono estus griza, kun malsekaj cementaj muroj, kaj ke sur la cemento estus gratskribita iu malde- caĵo, - melankolia kaj sensenca - pro enuo. Tiam, verŝajne, tuj aperus deziro labori. Nepre aperus, ĉar tio incitas, kaj postulas agadon... Estas ja malfacile kutimiĝi al tio ke mizero po- vas esti riĉa... Tial forestas kutima entuziasmo, kaj forestas deziro senprokraste ekokupiĝi pri la afero, sed aperas deziro ensidi iun el tiuj busoj, jen tiun ruĝan kun blua, kaj veturi sur plaĝon, naĝadi kun akvopulmo, bruniĝi, priparoli rende- vuon kun iu katineto, aŭ trovi na[2] Pek, loki ĝ i kun li sur planko de malvarmeta ĉambro, elmemori ĉion bonan, kaj ke li demandu min pri Bikov, pri Transplutono, pri novaj kosmoŝipoj, kiujn ankaŭ mi konas nun nesufiĉe, tamen pli bone ol li, kaj ke li elmemoru la puĉon, fan- faronu pri la cikatroj kaj pri sia alta socia statu- so... Tio estos tre oportune, se ĉe Pek estas alta socia statuso. Estus bone se li okazus, ekzem- ple, urbestro...
Al mi nehaste, purigante per la tuketo la lipojn, proksimiĝis brunhaŭta korpulenta homo, vestita blanke, kun ronda blanka kaskedo, meti- ta oblikve. La kaskedo havis travideblan verdan vizieron, kaj verdan bendon, sur kiu estis skrib- ite «Bonvenon». Sur lia dekstra orelo brilis orel- ringa radioricevilo.
Gratulon pro la alveturo!, - diris la homo.
Saluton, - diris mi.
Bonvenon. Mia nomo estas Amad.
Kaj mia - Ivan, - diris mi. - Agrablas konatiĝi.
Ni kapoklinis unu al la alia, kaj ekrigardis kiel turistoj ensidas la busojn. Ili brue konver- saciis, kaj varma venteto ruligis de ili, sur la placo, cigaredstumpojn kaj ĉifitajn bombon- volvaĵojn. Sur vizaĝon de Amad falis verda om- bro de la viziero.
Ripozuloj, - diris li. - Senzorgaj kaj bruaj. Nun oni disveturigos ilin en la hotelojn, kaj ili tuj ĵetiĝos sur plaĝon.
Mi volonte plezuriĝus per akvo-skioj, - rimarkis mi.