pertigrofel' min vestos!»
* * *
Kutimo estis tiapreze
akiri la amŝancon;
tial la fratoj ĝangalmeze
ĉasante tenis lancon.
L' unua brave kaj ĉasarde
inter lianojn paŝis;
la dua ruze, tre singarde
post frata korp' sin kaŝis.
Subite ega tigro saltis
sur dorson de la dua…
Je helpokri' sinturne haltis
lin savi la unua
kaj li per lanco, sed batale
la tigrokoron trafis,
gajninte ŝancon eĉ lojale
la fratan vivon savis.
Sed danka sento en animo
de l' dua fate dormis;
instige lin al aĉa krimo
ĵaluzo murda ŝtormis.
Dum senfeligis sian predon
la ŝancgajninta frato,
la dua planis jam rimedon
ĝin ŝteli sen kompato
kaj postrestante tuj kruele
mortpikis li per lanco
kaj sinvestinte tigrofele
jubilis pro l' amŝanco.
Li henveniri sin preparis
sen pento, sen riproĉo,
kiam mem Dio vojon baris
kaj tondris Lia voĉo:
«Ah, kion faris al la frato
ci, aĉa kaj maldanka?!»
Li sen respond' kun timtremado
paliĝis krete blanka.
* * *
«Por puni stigme perdu signe
la nigron de l' ebono!»
Dum tion diris Di' indigne,
fariĝis — blanka homo.
Pigra Petro
rusa popola fabelo
Petro estis grasa knabo
kun pomvangoj, dika kapo;
post satiĝo li senage
ronke dormis nokte, tage.
Paĉja digno se admonis,
panja mildo tuj oponis;
ŝi ne ĉesis lin trovarti,
eĉ de vento ŝirme gardi.
Tiel kreskis li plenaĝa,
sed tre pigra, ne tro saĝa;
eĉ al manĝo li penpove
trenis sin nur limakmove.
Li altiĝis laŭ staturo
kiel inter domoj — turo;
lia forto ŝajnis bova,
sed por la labor' senpova.
Foje monon li bezonis,
sed la patro ĝin ne donis:
«Kiu volas grandsinjori,
devas peni kaj labori.
Eble scias vi, verŝajne,
mono venas laborgajne;
se ĝin havi vi ne penis,
ĝi foriras kiel venis.
Mi konsilas, rememoru,
unu rublon perlaboru
kaj mi tiam, ne plifrue,
donos plion kontribue!»
Petro pensis — aĥ, kruele! -
kaj li kuris tuj ribele
al la kara panjo plendi,
helpon de ŝi nun pretendi.
Kiel ĉiam, la patrino
premis lin al sia sino
kaj karesis, kisis multe:
«Paĉjo agas iom stulte».
Lin persvadi ŝi promesis,
sed ĉi-foje ne sukcesis,
ĉar la patro tre obstine
tiel ŝin rifuzis fine:
«Hej, virino kokin-mensa,
tia amo senpripensa
kovas en la knabo pekon!
Mi ne donas eĉ kopekon».
Kiel helpi, kion fari,
patran spiton nun ripari?
Panjakore ŝi cerbumis
kaj planeton ekplenumis:
«Ho, fileto, mia kara,
paĉjo estas nun avara,
sed ni povas saĝon uzi,
lian volon superruzi.
Jen mi ŝovas en poŝeton
unurublan bankbileton;
por ne fasti dum la tago,
lardon havos vi en sako.
Iru kampen nun libere
kaj revenu nur vespere,
al li donu tiun monon
kaj postulu la aldonon!»
Nu, al Petro la aranĝo
plaĉis tre, do tuj post manĝo
frumatene kampen iris,
sin sub ombron li entiris.
Tie dormis li trankvile
dum la suno ardis brile;
post kiam ĝi subeniris,
ankaŭ li mem hejmeniris.
Tuj la rublon li etendis
al la patro kaj atendis
je aldono promesita…
Sed la patro restis spita.
Li la rublon geste petis,
poste ĝi en fornon ĵetis,
moke diris kun rigoro:
«Ĝin vi gajnis sen laboro!»
Kion fari? — Petro pensis,
tagan dormon rekomencis,
sed la panjo lin senbrue
flustre vekis jam tre frue:
«Jen, fileto, en poŝeto
unurubla banbileto;
kuko, koko en pansako,
ke ne grumblu la stomako.
Sed nun zorgu dum reveno
pri postsignoj de ŝvitpeno;
certe ŝajnus tre utile,
se vi ŝmirus vin argile…»
Li do agis laŭ konsilo
kaj sin ŝmiris per argilo;
post tuttaga nenifaro
li revenis de kamparo.
Li la rublon tablen metis,
ĝin la patro fajren ĵetis,
ree mokis kun rigoro:
«Ĝin vi gajnis sen laboro!»
Kion fari?… Ŝultrotire
dormi iris li trankvile,
sed lin dormo nun evitis,
li pensadis kaj decidis.
En krepuska horo frua
ĉe kok-krio la unua,
pigra Petro eĉ tre vigle
al vilaĝo marŝis migre.
Inter domoj li zigzagis,
laborserĉe haltis, vagis;
li balais straton, korton,
sakportante streĉis forton,
fosis, plantis en ĝardeno,
ĉaron tiris kun ŝvitpeno,
dek-kopekan kapitalon
gajnis puriginte stalon.
Cent kopekoj, unu rublo!
Cent moneroj nur el kupro!
Tamen ŝajnis orvalora
sumo post la tag' labora.
Li aspektis laca, vere;
sed li tenis sin fiere:
«Jen la rublo! Do kalkulu!
Pri mi moke ne skrupulu!»
Sed la patro tamen dubis,
la monerojn ĵete ŝutis
en la fornon kun rigoro:
«Ĝin vi gajnis sen laboro!»
Petro saltis post sekundo
neatente pri brulvundo
preni el la ardaj cindroj
cent kopekojn per la fingroj.
Dum pri tio li klopodis,
patra ĝojo jen eksplodis:
«Tiun rublon, nun mi vidas,
por laboro vi meritas.
La aldono ne forestos.
Eĉ ni gaje kune festos.
Vi fariĝos viro brava,
devoscia, honesthava».
Depost tiam — diro migras —
pigra Petro ne plu pigras,
sed volonte kun fervoro
ĉiam pretas por laboro.
Famo pri li eĉ asertas,
kion li mem ĝoje spertas,
ke post tiu grava ŝanĝo
por li gustas pli — la manĝo.
Deziro de grandveziro
turka fabelo
Dum konsiliĝo en divano
ekstaris grandveziro:
«Indulge donu, ho sultano,
permeson por foriro!
Rigardu tien, en angulo
kun glavo negro staras;
mi sentas, tiu maliculo
min buĉi sin preparas.
Ekster muroj de Bagdado
distanco estus ŝirmo;
ordonu al mi por agado
en fora urbo, Smirno!»
La suvereno en angulon
rigardis tuj defie,
sed li ne vidis la fremdulon.
Neniu staris tie.
«Vi, grandveziro, estas laca
post longa tempo serva;
vi indas do por vivo paca
en Smirno malpli verva».
Sed post foriro tuj klariĝis,
ĉe vid' li ne eraris,
ĉar en angulo videbliĝis:
kun glavo negro staris.
«Kiel ci venis, hej, pagano,
tra gardo de l' eskorto?!»
«Mi estas, sciu, ho sultano,
anĝelo de la Morto».
«Ĉu venis ci por min ekbuĉi
aŭ mian grandveziron?
Mi pretas, sed li por rifuĝi
al Smirno prenis iron».
«Lin trovi tie ĉi, mi miris;
Bagdad' ja estis ŝirmo.
Al mi ordone Allah diris:
mortigu lin en — Smirno!»
Minstrelo kun ĉongurio*
gruza fabelo