Miajn gracon kaj donacon
la kortego vidu!»
VI
Man-en-mano kamparano
kaj filino venis…
Nia reĝo sur tronseĝo
pozis, gravmienis,
sed tuj poste, eĉ ne moŝte
digno lin forlasis,
kiam paro el kamparo
al la trono paŝis.
Ŝiaj ondaj haroj blondaj
brilis kiel oro,
en sereno de l' mieno
montris sin pudoro,
sur la vango pentris sango
rozon al lilio,
ŝia ĉarmo estis varmo,
suna harmonio.
Suverene, sed serene
reĝo ŝin algestis.
Je la signo ŝi kun digno
paŝis… Patro restis…
Dum ŝi iris ĉiu miris:
«Belo kaj staturo
estas rekte kaj perfekte
arto el eburo!»
«Kvazaŭ helo el ĉielo
al mi nun rigardus
kaj sur lipoj du tulipoj
rubenruĝe ardus»
— tiel reĝo sur tronseĝo
pensis, miris mute
kaj pro ravo iĝis sklavo:
amblindulo tute.
Ŝin ekvidi kaj decidi
estis nur momento;
lin katenis, al ŝi ĉenis
fajre brula sento.
Ŝin li svatis, ame flatis,
tuj dekretis feston,
donis ringon, krondistingon
kaj reĝinan veston.
«Ju pli frue, des pli brue
sonu la fanfaroj!
Al ĝojfesto de l' landestro
venu la najbaroj!
Ĉiu homo ĝis mentono
manĝu, trinku, dancu,
eĉ hundvostoj pro la ostoj
gaje sin balancu!»
Reĝa Moŝto je la kosto
de la propra kaso
brandon, vinojn, cent bovinojn
donis al amaso.
Tiutage kaj senpage
ĉiu drinkis, festis,
eĉ eskorto sur la korto
dormis nur, digestis…
«Vin, reĝino, junedzino,
ame mi salutas;
korfidelon, orjuvelon
antaŭ vin mi ŝutas…
Tamen, sciu, al neniu
rajtos vi konsili,
ĉar la leĝo de la reĝo
devus vin — ekzili.»
«Homo faras kaj eraras,
mia edzo, reĝo;
eble iam pekos mi jam
spite al la leĝo.
Por okazo, se ukazo
pelos min sen pledo,
rajton solan, min konsolan,
havu mi sen peto.
Por feliĉo en malriĉo
vidu, jam mi planas;
lasu preni, kun mi teni,
kion mi plejamas».
«Mi promesas kaj permesas,
portu el palaco
por vi kio estas io
kara laŭ la plaĉo!»
VII
Foje estis, ke forestis
reĝo kun eskorto…
Du najbaroj, etaj caroj,
venis al la korto.
Pro diskuto, eĉ disputo
eĥis la palaco;
ili tedis, solvon petis
pri milito, paco.
Sed al ili ja konsili
nur la reĝo rajtis,
kiu fore ĉaslabore
ie pafis, rajdis.
Pro zorgpleno pri problemo
caroj petis, tedis…
Al invado, pro persvado
la reĝino cedis.
Forgesante, nepensante
pri la sekva puno
ŝi proponis, konsildonis
al la cara kuno:
«Ne nur toste vortokoste
traktu pri la paco;
ĉiutage ĉiuage
vivu sen — minaco!
Kaj feliĉaj, eĉ tre riĉaj
iĝos viaj landoj,
se obeos pacon kreos
kapoj, manoj, langoj…»
Dum la caroj per la ĉaroj
iris for tre frate,
— kia sorto! — reĝo, korto
hejmenvenis fate.
Edzon trompi, leĝon rompi
ŝi ja ne intencis,
tamen honte lin renkonte
ŝi pri peko pensis.
«Dum mi ĉasis, kion faris
sola vi, tre kara?»
Ŝi kelkvorte diris orde:
«Mi konsilis, kara».
Pro la vero la kolero
en la reĝo bolis,
tuj reĝpoze furioze
tiel li parolis:
«Via vorto — via sorto!
Mankas nun pardono.
Lasu tronon, vian kronon,
iru for el domo!»
Sian kronon sur la tronon
metis ŝi sen vorto;
sen lamento post momento
iris for tra l' pordo;
sed al reĝo tiu leĝo
ŝajnis nun maljusto,
ĉar ektordis, koron mordis
io en la brusto.
Pensis reĝo: «Stulta leĝo,
kiu min mem punas…
Kion fari? Ja erari
reĝo ne rajtumas».
Dum lin regis kaj premegis
la ĉagreno pike,
ĉe aranĝo por la manĝo
helpis ŝi — mistike…
VIII
Reĝo sola, senkonsola
sidis ĉe la tablo…
Mankis sprito, mankis rido,
ĉarmo kaj afablo.
La regalo kiel galo
gustis tre amara,
ĉar forestis, ne ĉeestis
la edzino kara.
Li nescie trinkis tie
dolĉan dormigilon,
poste vidis (vane spitis)
griza lampobrilon…
Pro la vino de l' reĝino
li inertis dorme
kaj ebrie senkonscie
ronkis forte ŝtorme…
IX
Ŝi sekrete, tre diskrete
veturilon petis,
reĝon sian, senkonscian,
sur ĝin zorge metis.
El la korto tra l' eskorto
lin ŝi lerte ŝtelis;
la ĉevalojn inter valojn
ŝi senhalte pelis.
Al kabano de kampano
kiam ŝi alvenis,
la dormantan reĝon vantan
enen ŝi tirtrenis,
kaj sur maton la amaton
metis, kovris, vartis,
kaj ameme korotreme
ĝis vekiĝo gardis.
Ĉe vekiĝo per streĉiĝo
brakoj tuŝis trabon
kaj je salto plafonalto
batis lian kapon…
«Lito pajla, sfero ajla,
senpargeta planko,
argilmuroj, polva puro,
ĉie manko… manko…
Kio estas? Kie estas
mi, ho, Dio sankta!?»
«Ĉe la sino de l' edzino
sole vin amanta.
Vi promesis kaj permesis
rajton, la konsolan,
ke mi prenu, ĉe mi tenu,
por mi plej valoran.
Por mi oro kaj trezoro
senvaloraj estas,
ĉar en koro vi, sinjoro,
mia edzo nestas…
En reĝeco, geedzeco
gravas, mi imagas,
se komune ili kune
por regatoj agas».
«Edzineto, kolombeto,
orjuvelo rara,
nur vi estos, ĉiam restos
por mi la plej kara!
Manon prenu, kun mi tenu
povon en palaco;
sprite brilu kaj konsilu
por popola paco!»
* * *
Kaj de tiam ili ĉiam
kune regis juste;
mem parolo de l' popolo
tion pruvas ĝuste.
Mi aldonas, ĉar mi konas,
kio estas vero:
ili nune vivas kune
nur en la — fabelo.
Uraŝima
japana popola fabelo
Hej, infanoj karaj, nun vin forte tenu,
ek al fablomondo kun mi migri venu!
Ni rapide kuros trans cent montojn, marojn,
retro en la Tempo eĉ pli ol mil jarojn;
per sepmejlaj paŝoj miaj botoj saltas,
post momento, vidu, ni ĉe celo haltas…
I
Kie milde muĝas maro orienta,
ĉerizflorojn portas disen blovo venta,
kie neĝa pinto de la Fuĵijama
brilas briliante sub la sun' japana,
tie en vilaĝo, ĝuste sur marbordo,
staris kabaneto en mizera korto.
En la kabaneto kun muraro ŝima
vivis brava knabo, nome Uraŝima.
Fiŝi ĉiutage li boate iris,
reton en la maron ĵetis kaj retiris,
poste la kaptaĵon vendis li sur placo
por gepatrojn helpi file kaj sen laco.
Foje li serĉante vade la bonŝancon
remis kaj forgesis tempon kaj distancon.
Kvankam tutan tagon li provadis, ŝvitis,
lin feliĉo spitis, fiŝoj preterglitis;
poste surprizite, mire li rimarkis,
ke la horizonton vesperruĝo arkis.
Reton retirinte nazon de l' boato
tuj li turnis borden per remila bato,