Yeddi gözəl [Семь красавиц]

SÖZÜN TƏRİFİ VƏ HİKMƏT HAQQINDA

Sözdür həm təzə şey, həm də köhnə şey,
Sözdən bəhs edilir zaman-zaman hey.
Varlığın anası doğmamış, inan,
Sözdən gözəl övlad, şahiddir cahan.
Ruh kimi təmiz söz oldu gövhəri
Hatif xəznəsinin əzəldən bəri.
Söz verər bakirə hekayətləri,
Təzə namələri, rəvayətləri.
Tanrı yaratmışsa hər nə, yaxşı bax,
Sözdən başqa bir şey yaşamayacaq.
İnsanın qalacaq sözü yadigar,
Yeldir yerdə qalan başqa hər nə var.
Sən çalış yaxşıca öyrən dünyanı,
Bəşəri, bitkini, daşı, heyvanı.
Qalacaq əbədi nə şey dünyada
Öyrən günlərini vermədən bada.
Kim ki öz-özünü düşmüşdür başa,
Ona ölüm yoxdur, o ölməz haşa.
Nəqşini bilməyən fanidir, fani,
Baqi say bu nəqşi bilən insanı.
Tanısan özünü, köçsən cahandan,
Yenə bu dünyada yaşayacaqsan.
Özündən hər kim ki, deyil xəbərdar,
Bir qapıdan girər, birindən çıxar.
Qapı tüstüsüzdür, pəncərə tozsuz,
Günəşə bir baxan tapılmaz əfsus.
Heç kəs öz könlünə tutmayır irad,
Odur, varlığını eləməz abad.
Bəhanəyçin baxar hər kəs yanına,
Heç kəs turş söyləməz öz ayranına.
O kəs ki ömrünü həsr etmiş elmə,
Baş əyməz heç zaman cəzri-əsəmmə.[66]
Bilikli adamlar uzağı görər,
Cahilin zəhməti hədərdir, hədər.
Bilici tacirlər çıxarkən yola
Qorucu götürər, salar sağ-sola.[67]
Nafə yükləyəndə hər çinli əttar
Çəkər yapışqandan ona bir hasar.[68]
Şinəbub olarsa düçar qartala
Uçmaqda quşları tez qoyar dala.
Adlı-sanlılara bəla üz verər,
Yetməz xətərsizə əsla bir xətər.
Zirək quş yem üçün atılar-düşər,
Nəhayət ayağı tora ilişər.
Gözü torpaq kimi ac olan gərək
Bilsin yeyər ancaq bir qarın çörək.
Nə qədər yesələr yer anbarından,
Əskilməz bir arpa onun varından.
Arpa-arpa ondan yığan, ey insan,
Yenə də dünyaya qaytaracaqsan.
Şam kimi xoşlarsan gər qızıl tacı,
Gülsən də ağlarsan hey acı-açı.[69]
Müfərrihdəki var yaqut ilə dürr,[70]
Dolu ağlayışdır, az bir gülüşdür.
Hamının yoldaşı, gizli yarı var,
Dostu var, bir yaxın havadarı var.