Ĉiuj membroj de la domanaro ekkonstatis tion samtempe, kaj iun posttagmezon Baso nin kunvokis kaj mallonge alparolis. Kelkaj el la fratoj, laŭ li, erare kredante ke la Lasta Tago alvenis, provis rapidigi la laboron de Dio per ekflamigo de la templo de Apolono. Sed nur Dio mem scias, kiu estos la tago de lia alveno. Baso sciis, ke neniu ano de ĉi tiu domo partoprenis, sed bedaŭrinde, rezulte de la tro entuziasma agado de tiuj fratoj, ĉiuj nazaretanoj nun estas suspektataj. Tial ni ĉiuj devas laŭeble eviti iri eksteren dum la venontaj tagoj kaj ne fari ion ajn, kio povus altiri al ni atenton.
Tio maltrankviligis min, kaj mi decidis diskuti la demandon kun Filono, tuj kiam mi sukcesos paroli kun li sola. Mi estis danka al Baso kaj Domitila pro ĉio, kion ili faris por ni, sed mi tute ne deziris implikiĝi en ĉi tiu afero. Estis klare, ke la hejmo de konata familio de nazaretanoj ne plu donas al ni sekuran rifuĝon.
Mi ne havis ŝancon paroli kun Filono ĝis ni restis solaj en la dormoĉambro tiuvespere. Antaŭ ol mi diris eĉ unu vorton, li informis min, ke ni reiros al la tendaro la postan tagon. Sub aliaj cirkonstancoj mi eble estus protestinta, sed ĉi tiu estis unu okazo, kiam ni plene akordis.
Nia eraro estis, ke ni decidis atendi ĝis la mateno. Longe antaŭ la sunleviĝo aŭdiĝis laŭta aŭtoritata frapado ĉe la ĉefa pordo. Nur kelkajn momentojn poste, Januario rapidis en nian ĉambron kun la haroj ankoraŭ taŭzitaj de la dormo, kaj diris, ke ni venu al la vestiblo. Ne estis ebleco fuĝi. Ni eniris la vestiblon kaj trovis ĝin plena je soldatoj. Baso kaj Domitila , vestitaj nur en siaj tunikoj, staris inter ili. Ambaŭ aspektis tre digne.
“Ĉu ĉi tiu estas via plena domanaro?” unu el la soldatoj demandis Baso n, kiam ni envenis.
“ Tulio Filono kaj lia edzino ne apartenas al mia domanaro,” li respondis. “Ili gastas ĉi tie, ĉar ilia propra hejmo estis detruita dum la brulego. Pompejo Januario estas mia liberigito, kaj Domitia Modesta estas liberigitino de mia edzino.”
Mi konsciis, ke Januario kaj Modesta gapegas ĉe mia flanko. Liaj vortoj estis same bonaj kiel formala deklaro pri liberigo. Kompreneble, Baso havis neniun juran rajton liberigi Modestan, kiu apartenis al lia edzino, sed Domitila ne komentis, kaj la soldatoj tute ne povis scii, ke la afero ne validas. Nur poste mi komprenis, kial li faris tion.
“Ĉu vi estas kristano?” la estro de la soldatoj nun demandis Baso n.
“Certe jes,” Baso respondis fiere. “Kaj same estas ĉiuj membroj de mia domanaro.”
“Kaj la aliaj du?” la vicestro memorigis.
La estro turnis sin al Filono.
“Ĉu vi estas kristano?” li demandis.
Estis longa paŭzo. Mi sciis, ke Filono estus preferinta respondi nee, sed li hontis fari tion antaŭ Baso kaj Domitila .
“Mi estas nazaretano,” li diris finfine, “sed ne mia edzino.”
Mi vidis la konsternitan esprimon, kiun Domitila momente direktis al mi. Evidente ŝi neniam konstatis. Poste mi havis malagrablan konscion, ke mi trompis ŝin, sed en tiu momento mi estis tro dankega al Filono por ĝeni min pri tio.
“Kion ni faru pri ŝi?” la vicestro demandis.
“Ni kunportu ankaŭ ŝin,” diris la estro. “Ni tuj malkovros, ĉu li diris la veron.”
Ni ricevis kelkajn minutojn por nin vesti, kaj tiam ili forkondukis nin. Pri unu afero mi tamen estis danka: ĉar ili venis tiel frue en la mateno, la stratoj estis preskaŭ malplenaj, kaj do malmultaj homoj ĉeestis por vidi nin marŝi inter armita eskorto al la malliberejo.
Kiam ni alvenis, oni apartigis min de la aliaj, kaj portis min al malgranda gardistejo. Ili forprenis de mi Elvisa n, kaj mi aŭdis ŝin ploregi pro teruro en la apuda ĉambro. Tiu sono preskaŭ frenezigis min, tiel ke mi malfacile povis atenti pri iliaj demandoj. Mia sola penso estis, kiel rapide mi povos liberiĝi de ĉi tiu situacio por reveni al ŝi. Bonŝance ŝi ĉesis plori post iom da tempo; aŭ ili portis ŝin eksteren aŭ ŝi elĉerpite endormiĝis.
Tiam komenciĝis longega pridemandado, kies nura memoro teruras min. Ili provis jen timigi min, jen paroligi min per dolĉaj vortoj; ili eĉ minacis torturi min, kvankam mi sciis, kaj ili sciis ke mi scias, ke nur sklavojn oni pridemandas sub torturo. Sed ili atentigis, ke nenio malhelpas ilin fari tion, kaj cetere, kiun pruvon mi havas, ke mi vere estas libera? “Tio estas vera!” mi daŭre kriis. “Mia patrono faris la deklaron antaŭ la juĝisto! Necesas nur kontroli la registrojn en la baziliko!”
Mi ne provis nei la fakton, ke Filono estas nazaretano. Tio ne ŝajnis havi sencon, post kiam li mem konfesis ĝin. Mia ĉefa klopodo estis por konvinki ilin pri mia persona senkulpeco kaj ankaŭ por ŝirmi Oreston, aŭ pli precize, por kaŝi de ili la fakton, ke Oresto entute ekzistas. Ili postulis ĉiujn detalojn pri la kunvenoj okazintaj en nia butiko, kaj volis ricevi la nomojn de la partoprenintoj. Mi pensis, ke ne gravos, se mi donos al ili la nomojn konatajn al mi, ĉar efektive estos maleble retrovi la fratojn, nun disigitajn pro la brulego. Ili postulis ankaŭ la nomojn de la gefratoj, kiuj ĉeestis la kunvenojn ĉe Baso kaj Domitila , sed mi diris nur la puran veron, kiam mi respondis, ke mi ne scias.
Finfine, kiam ili konvinkiĝis, ke ili ne sukcesos tiri el mi pliajn informojn, ili reportis Elvisa n kaj ŝlosis nin en duonluma, homoplena ĉambro. Troviĝis tie neniu, kiun mi rekonis. Nur post multaj horoj ili liberigis nin.
“Sed kion mi faros?” mi kriis. “Kien mi iros? Kie estas mia edzo?”
“Prefere vi havigu al vi novan edzon,” la gardisto diris. “Tiun vi ne plu vidos.”
Estis longe post la tagmezo, kaj mi vagis en senespero tra la varmegaj, senhomaj stratoj, kun Elvisa treniĝanta poste. Mi ne havis monon, nek celon. Mi eĉ ne sciis, en kiu parto de la urbo mi troviĝas – sed cetere tio ne multe helpus min. Ni dormis tiunokte en la ŝirmo de bruligita konstruaĵo.
Tiun nokton mi havis sonĝon. Mi estis sur ĉarego kun Svadva kaj Elvisa . Ankaŭ mia patrino ĉeestis. “Kiel mi elirigos mian edzon el la malliberejo?” mi demandis ilin.
“Kiun sencon havas, demandi nin?” ili respondis. “Aferoj estas malsamaj ĉe la romanoj. Kial vi ne demandas la diinon?”
Mi konstatis, kiam ili diris tion, ke ni troviĝas sur la vojo per kiu mi kutimis iri al Prenesto, kiam mi vizitis la templon kun la aliaj sklavoj. Tiam, iel, mi jam estis en la templo, kie mi staris antaŭ la grandega statuo de la diino Fortuno. Kvankam multe pli granda, ŝi aspektis precize kiel la eta kopio, kiun Fortunato donis al mi. Ŝi estis farita el bakita tero, kaj mankis al ŝi la sama spliteto ĉe la pinto de la piedo, kie ĝi vidiĝetis sub la orlo de ŝia robo. Ŝiaj du beboj rampis sur ŝiaj genuoj kiel nesto da raŭpoj. Ŝi direktis malsupren al mi la rigardon, kaj mi demandis, “Kiel mi povos elirigi Filonon el la malliberejo?”
“Iru al Gajo,” ŝi diris. “Li helpos vin.”
Kiam venis la mateno, mi provis laŭeble reordigi miajn vestojn kaj tiujn de Elvisa , kaj komencis demandi la ĝustan vojon al Kvirinalo. Bonŝance ĝi estis ne malproksima, ĉar mi sentis kapturniĝon pro malsato, dum Elvisa tute klare komprenigis, ke ŝi bezonas pli solidan nutraĵon ol mian lakton, kiu estis la sola manĝaĵo, kiun mi havis por ŝi. Trovi la domon de Gajo, aŭ pli precize de lia onklo, estis pli malfacile, sed mi sukcesis orienti min per unu-du konstruaĵoj, kiujn mi rekonis de mia antaŭa vizito, kaj en la dua horo de la mateno mi jam alvenis.