En la voĉo de mia onklo vibris malestimo. “Ne imagu, ke tiuj romanoj malŝparos siajn lancojn pro iu feĉulo, kies propraj fratoj kontraŭas lin. Por ne mencii lian patron, se la novaĵo estas vera.”
“Laŭ mia opinio, Kunobelinos ne plu okupiĝas pri tiaj aferoj,” mia patro diris. “Tiuj liaj filoj ne donas eĉ unu sekiĝintan tigon por la tradicioj de siaj patroj, aŭ de siaj avoj de antaŭaj jaroj, kaj Kunobelinos faras malpli por malhelpi ilin ol maljuna kaprino. Mi diras al vi, ke tiu homo perdis ĉian regon super siaj filoj.”
“Jen vi,” diris voĉo ĉe mia dorso, “kaj mi puŝiĝis tra la homoj por serĉi vin.” Mi turnis min kaj trovis mian amikinon Elvisa n, altan knabinon kun malhelaj, krispaj haroj, kiujn ŝi nur per terura peno sukcesis ligi en plektaĵojn. Preskaŭ ĉiam vidiĝis eskapintaj bukloj, kiuj nesubpremeble elstaris en la malĝustaj lokoj. Tamen estis evidente, ke hodiaŭ ŝi faris seriozan provon glatigi ilin.
Mi kuris apud ŝi por aliĝi al la aliaj junulinoj. Malgranda rondo jam formiĝis ĉirkaŭ Kanda , diketa knabino, kiu ĉiam volis esti en la centro de la agado kaj diri al la aliaj, kion ili faru. Mi estus preferinta sidiĝi aliloke, sed jam Elvisa puŝiĝis senceremonie al la mezo de la grupo. Kaj mi devis konsenti, ke estas tre agrable sidi kun la aliaj, sciante ke almenaŭ dum unu tago mi liberiĝis de la muelado kaj portado kaj sarkado kaj de la multenombraj aliaj taskoj, kiuj kutime okupas mian tempon. En aliaj tagoj tute ne eblis ripozi; se mi haltis eĉ malmultajn minutojn por revi, la maldolĉa voĉo de mia patrino rapide revenigis min al la realeco: “Ĉu vi denove sidas farante nenion, dum la greno kreskas en la kampoj? Se vi havas nenion pli utilan por fari, iru preni vian ŝpinaĵon.”
La vetero estis preskaŭ perfekta, eventuale kun iom tro da vento, sed krom tio, precize kiel Belteno ĉiam revenas al mia memoro, kun brilanta suno kaj pufaj blankaj nubetoj en blua ĉielo. Mi bedaŭris vidi, ke la ombroj longiĝas, montrante ke la tago baldaŭ finiĝos. Sed nun alproksimiĝis la vespero. Ni iĝis maltrankvilaj kaj nia entuziasma babilado iom post iom estingiĝis. Ni plusidis kune dum kelka tempo kaj tiam leviĝis por re-aliĝi al niaj familiaj grupoj.
Ĉie en mia ĉirkaŭaĵo la festantoj revigliĝis kaj komencis organizi sin. Patrinoj vokis siajn infanojn per voĉoj, en kiuj aŭdiĝis urĝa nuanco. La finaj momentoj de la festo estis alproksimiĝantaj. La suno estis baldaŭ subironta.
Mi ne tuj rimarkis, ke la tamburoj jam eksonis. Ili sonis tiel mallaŭte kaj malrapide, ke ili estis apenaŭ rimarkeblaj, kaj ilia ritma bam-bam-bam aŭdiĝis nur kiel obtuza baso sub la zumo de voĉoj. Sed eĉ en la momento, kiam mi ekkonsciis pri ĝi, tiu malklara baso komencis elstari el la ĉirkaŭaj sonoj, ĝi iĝis iom post iom pli laŭta kaj rapida, kaj ekekzistis kiel io aparta.
Ĉi tiun momenton ni atendadis la tutan tagon. Mi preskaŭ forgesis ĝin dum mi parolis kun la aliaj knabinoj, sed ĉiam mi duonkonsciis pri ia anticipo, pri ia sento ke la kulmino de la festo ankoraŭ ne alvenis.
Mia haŭto piketis ĉiufoje kiam mi rigardis la Sunon. Kiaj estas liaj pensoj nun? Mi esploris lian vizaĝon, serĉante ian signon pri tio, kio okazas interne de lia kapo, sed lia esprimo malkaŝis nenion.
Kiam mi estis malgranda, mi ĉiam imagis, ke la Suno iel superis tiajn normalajn homajn emociojn, kiaj timo kaj doloro. Tiu supozo definitive eksplodis kelkajn jarojn pli frue, kiam la Suno panikis. Li manĝis tre malmulte dum la festo, kaj kiam alproksimiĝis la vespero li paliĝis pli kaj pli, kaj nerva spasmo aperis en unu flanko de lia vizaĝo. La homoj en mia proksimeco rigardis unu la alian maltrankvile. Kaj efektive, kiam ni atingis la kulminon de la ceremonio, li komencis eligi orelŝirajn kriojn de teruro kaj provis lastmomente fuĝi tra la homamaso. Liaj kunuloj devis kapti lin kaj fini la aferon perforte.
Mi memoras la malestimon de mia patrino pro tiu malinda konduto. “Kia manieraĉo agi!” ŝi abrupte kriis dum ni marŝis hejmen. “Tiu junulo hontigis sin mem kaj sian familion. Kia malĝojo por lia patrino, devi aŭskulti sian filon plori kaj vekrii antaŭ la geanoj de kvar vilaĝoj! Homo ne devus proponi sin por fari aferon, se poste mankas kuraĝo por fini ĝin. Se li renaskiĝos kiel limako, tio ne estos malpli bona sorto ol li meritas.”
Kaj kiel oni povus antaŭatendi, kiam la Suno rifuzis sekvi sian ĝustan vojon, tiu estis tre malbona jaro. La suno brilis kiam ni bezonis pluvon, kaj estis ŝtormoj kun torenta pluvo dum la rikolto. Tial, kiam la ĉi-jara Suno reiris al sia pozicio ĉe la pinto de la Kresto, ni rigardis lin zorge. Ne gravus se li verŝus kelkajn larmojn en ĉi tiu momento: tio signifus, ke la pluvo dum la jaro abundos. Sed se li senbride plorkrius, tio estus tre malbona signo.
La Suno staris ĉe la pinto de la Kresto, alte tenante siajn torĉojn, kaj dume la malrapida batado de la tamburoj plilaŭtiĝis. La batado estis por li; neniel li povus rezisti tiun regulan ritmon. Li plonĝigis siajn torĉojn en la teron, kaj ili estingiĝis. Tiam, tre malrapide, li ekmarŝis majeste malsupren laŭ la deklivo. Samtempe, la junuloj senbrue ariĝis malantaŭ lia dorso. Eĉ la plej kuraĝa Suno povus ŝanceliĝi je la lasta momento, kaj en tiu kazo ili estos pretaj por direkti lin al lia celo. Sed ĉio funkciis glate. Sen eĉ ioma hezito nek tuŝo de malantaŭe, la Suno, tute sola, paŝis fiere en la fajron. Lia korpo tordiĝis inter la flamoj, donante lastan brilon al la vespera ĉielo, dum la suno subiris.
* * *
La tago post Belteno ĉiam ŝajnis al mi la plej teda de la tuta jaro. Post monato da preparoj kaj atendado ĉio finiĝis, kaj nun restis nenio por antaŭĝui ĝis Samono post duona jaro. Mi rigardis el la malfermita pordo kaj pensis, ke laŭdire Belteno estas la unua tago de la somero. Oni certe ne imagus tion. La vetero estis malvarma, pluva kaj griza.
Mi muelis grenon: tasko, kiun mi aparte malŝatis. Ĉe nia kabano troviĝis ankaŭ mia onklino; ŝi kaj mia patrino kune pretigis legomojn antaŭ ol hejti la fornon. La pli junajn knabinojn ili jam sendis eksteren por gardi la porkojn, kiuj fosumis en unu el la nekultivitaj kampoj. Miaj patro kaj onklo estis for ĉe la vilaĝo; ili iris por ricevi tiun porcion de la cindroj de la Suno destinitan por nia domaro. Venis al mi la penso, ke ili prefere ŝutu kelkajn cindrojn sur nian domaron anstataŭ verŝi la tutan kvanton sur la kampojn. Utilus al ni iom da sunbrilo.
Dum mi laboris, revenis al mia menso kelkaj frazoj de la konversacio, kiun mi aŭdis inter la viroj la antaŭan tagon. Ŝajnis al mi bona okazo por mencii la temon. Sed mia patrino ne estis tre klarigema.
“Ĉu mi ne jam havas sufiĉe por pripensi pro la bakado kaj la sarkado, sen ke mi ankaŭ ĝenu min pri ĉiuj stultaĵoj, kiuj okazas en la mondo? Via patro estas la homo kun tempo por tiaj aferoj.”
Mia onklino estis pli bone informita. “Tiuj filoj de Kunobelinos havis grandan kverelon, laŭ tio kion mi aŭdis. Unu el ili ĵus forlasis sian propran landon kaj transiris la maron al Romo.”
“Kia bela frateca konduto,” mia patrino komentis malŝate. “Oni tute ne imagus, ke ili naskiĝis fratoj, se oni rigardas la ameman manieron, laŭ kiu ili traktas unu la alian. Kaj kion faras ilia patro, tion mi volus scii, ke li permesas al siaj filoj kvereli kaj disputaĉi kaj forpuŝi unu la alian trans la maron?”
“De tiom da jaroj ili faras precize kion ili volas, ke ili tute ne plu pretas aŭskulti sian patron, nun kiam li maljuniĝis,” mia onklino respondis. “Sed ne tio maltrankviligas min. Mi nur demandas min, kio okazos, kiam Kunobelinos forlasos ĉi tiun vivon.”
“Tiam ili frenezos kaj furiozos kiel bovoj en kampo. Same kiel faris Kunobelinos en sia junaĝo. Estas familioj, kiuj vidos sian domaron ekbruli post jaroj da laboro, kaj la greno, kiu putros en la kampoj, kaj la bovinoj kaj ŝafoj forpelitaj ...”