Бу гўзалга юрагим банда бўлдику.”
Сардорига куёв бўлиб у Наутакни,
Минг йиллар олдин яшаб ўтганни,
Эслаб афсонавий подшоҳ исмини,
Искандар Зулқрнайн, деб, атаб уни,
Тарихга киритдилар унинг номини.
Македонлар кўрди бу буюк халқни,
Юксак маданияти ва илимлигини,
Ҳалқларини юз фойз саводлигини.
Одамийлик, имонлик, виждонлигини,
Уч ёшдан Авестони ёдлай бошлаган,
Ўн етти ёшида уни ёдлаб тугатган,
Ундаги математика, адабиётни,
География, тарих ва тиббиётни,
Хуқуқ, ершунослик, фалакиётни,
Бутун халқ ёддан билганлигини.
Ёддан билмаса муққадас “АВЕСТОНИ”
Турмуш қуришга рухсат бўлмастлигини.
(фото из свободного ресурса)
Сино ҳам тиб қонун ассосларини,
Авестодан олган илк мабаларини.
Александр олтину – кўмиш ўрнига,
Кўндириб қирқта йигит – қизларни,
(фото из свободного ресурса)
Македонияга юборган ёшларни.
Онаси, Олимпия, кўриб уларни,
Қаерда яратган тангри бўларни?
Чиройга тенгсиз йигит – қизларни, -
Дея, волидаси ҳайрон бўлганди.
Шох наслига, қўшиб уларни,
Чиройли авлод ният қилганди.
(фото из свободного ресурса)
Бўйи биру саксон беш, йигитларини,
Биру саксондан эди бўйи қизларини.
Дунёда улар чиройига йўқ эди тенги,
(фото из свободного ресурса)
Билимга-илимга улар бой эди.
“АВЕСТО”7 динига мансуб ҳалқлари,
Одамлари юз фоиз зиёли эди.
Тоза, пок, виждон-имонли эди,
Инсонлар бу юртда бари тенг эди,
Бой камбағал деган сўз ҳам йўқ эди,
Қулдорлик уларга бегона эди.
Наутака шундайн буюк юрт эди.
(Иккала Македонияда кўриб қолсангиз,
Чиройли-қоматли, доно инсонни,
Билингиз, у Наутакли ўзбекнинг насли).
Европа халқлари саводсиз эди,
Маданияти хам, анча паст эди.
Уч юз йигирма туққизинчи йил,
Милотдан олдин, кутиб баҳорни,
Александр таёрлаб ўн минг жангчини,
Босиб олмоқ бўлди у Марокандни,
Пойтахтини бетакрор Суғдиёнани.
(фото из свободного ресурса)
Шу мақсатда Панжакент8 тоғидан ошди.
Ургутдан ўтиб Афрасиёб томон у юрди.
Спитаман1 Марокандни ҳимоя қилиб,
Зулқарнайга қарши қўшин тўплади,
Зарафшон бўйда ёвни тўхтатиб,
Македонларга у зарбани берди.
Тариҳда ёзганлар, Александирни,
Ваҳшатли одатларидан бирлари.
Жангда бўлмаса у хохлаганлари,
Қурқитиш учўн аскарларини,
Бошини оларкан дўстдан бирини.
Тариҳда бўларни ёзиб қўйганлар,
Аҳмоқлигига унинг урғу берганлар.
(фото из свободного ресурса)
Бирорта ёв Афросиёбга яқин келмади.
Ўн кун чўзилган бу жангу-жадалга,
Македонлар учради мағлубиятга.
Кўп талофат кўриб Афросиёбда,
Зарафшон дарёси қирғоқларида,
Қон билан қориштириб еру-тупроғни,
Қолдириб ўлгандарни ва ярадорларни,
Наутак тоғида кўриб пистирмаларни,
Кулобга қараб бошқарди македонларни.
Қайта тиклаб бир йилда жангчиларини,
Кулобдан чиқди, олмоқда у Марокандни,
Яна олиб Спитамандан кучли зарбани,
Қолдириб ҳалоқ бўлган лашкарларини,
Қонига буланиб ётган ярадорларни,
Наутакка шошилиб тоғ ошиб қайтди.
(фото из свободного ресурса)
Босиб олган давлатларидан,
Асир олган жангчиларидан,
Ёш йигитлар ва кексалардан,
Таёрлатиб жангчи улардан,
Қушинлар у тузди қайтадан.
Бир йил ўтиб яна тоғлардан ошди,
Марокандни олишни яна ахд қилиб,
Қирқ минг аскарни жанга бошлади.
Милотдан олдин уч юз йгирма еттинчи йили,
Куз фаслининг эди айни чилласи.
Умрида биринчи бор мағлубиятни,
Спитамандан олганини унутаолмасди.
Кечалари ухлай олмай юриб чиқарди,
Ҳилма ҳил режаларни тузўб қуярди.
(фото из свободного ресурса)
Кўзи олдида сиймоси доим турарди,
Сўғдларнинг генерали Спитаманни.
Мароканд учун жанг бир ой чўзилди.
Еғма жангчилари Зулқарнайинни,
Минглаб жангда курбон бўлишди,
Сомондан ясаб ката шарларни,
Отларга боғлаб, ёқиб уларни,
Жанг майдонига хайдашар эди.
Македонлар четда, кутиб туришди.
Спитаман жангчилари камайшини,
Сўнг уларга бошларин эгишларини.
Жанга тайёр туриши македонларни,
Ухшаб кетарди кутиши Искандарни ,
Ўлаксаҳўр каби, ўлжани йқилишини .
(фото из свободного ресурса)
Спитаман жангчилари сийраклашганди,
Ярадор, толиққан, кучсизлашганди.
Қанчалари оловдан куйшган эди.