Выбрать главу

Масликда сўзинг курсатар не дир қалбингда.

***

Йилида бир қорнини тўйдириб ночор одамни,

Ерга урадиган бор саҳоват деб аталган ишни,

Сен иш билан таъминлагин хар бир инсонни,

Камсинмасдан, боқсин хар ким уз оиласини.

***

Қайси давлатда бой бўлсалар амалдорчалар,

Халқи ночорликда камбағал доим бўлгайлар.

Инсонларни рисқи ҳисобида бойб кетганлар,

Роҳатда яшаганини дунёда кўрганмисизлар?

***

Узгадан болангни кам бўлишини хохламайсану,

Нега ўз халқинга ҳам шўни раво кўрмайсан?

Элдан давлатдан юлиб болангни бой қиласану,

Охиратини не бўлишини ўйлаб курмайсан.

***

Донолик билан бошқарилса хар қайси давлат,

Камбағаллик ва ночорлик йўқолар албат.

Нодонликни хукмдорлигида қолса мамлакат,

Бойлик ва иззат талаблик ўстундир фақат.

***

Айбдорликни сингдирмоқ бўлган инсонни,

Билгин сенга у дўст асло бўлмаслигини.

Дўстингми ҳамкасбингми ё аёлинг сени,

Қилмоқчи дир ўстингдан ҳукумдорликни.

***

Канфуций ёзганди ўз китобида,-

Қуйлар армиясини шер бошқарганда,

Қуй бошқарган шерлардан кура,

Ҳаётлари бўлган доим юксакда,

Жангларда улар қилган ғалаба.

***

Канфуцийни англа маъно сўзида,-

Сўкунат либосдир оқил одамга,

Ниқобидир ахмоқ инсон юзида.

Билгин уларнинг фарқи нимада.

***

Жуфтинг яхши бўлса бу баҳтинг сени,

Ахмок бўлса танлаганда ҳатоинг сени.

Кўриб фарзандингда енгилтакликни,

Авлодинг олдида сезарсан ҳатоингни.

***

Берган сўзинг буйнингда қарзингдир сени,

Бажармасанг оғзингдан чиққан сўзингни,

Гўноҳкордирсан олдида сен инсонларни,

Тангри ҳам ёпади шунда барча йўлингни.

***

Ёлғонни оёғи йўқ соҳта қаноти бордир,

Бир зўмда осмонга учиб тарқаб кетадур,

Соҳта қанот узоқ учмай ёниб тугайдир,

Ёлғон эса ерга тушиб чил чил бўладур.

***

Ота она меҳнатда йғиб бойликлар,

Роҳатда яшаб ўйнаб утган болалар.

Набиралар порахур гадо бўлгайлар.

***

Тўғри инсонни кам учратамиз ҳаётимизда,

Тўғри усган дарахт ҳам кам бизни дунёда.

***

Давр келса бир чивиннинг бошига,

Семург қуш ҳам таъзим қилар қошига.

Мажбур чидаб бу тақдирнинг тошига,

Маймун йиғлар бу ҳаётнинг ҳолига.

***

Қонхур чивин келса бир мамлакат бошига,

Ўлаксахўр парвонадир чивиннинг атрофига.

Адолат, виждон, ақл, ор номус йўқлигига,

Тангри хам ожиздир жонзотлар мушкулига.

***

Бири келди, ҳаёт чиройига гўзаллик қўшди,

Бири келди, кўп нарсаларни яратиб кетди,

Бири қаллоб бўлди, инсонга зиёни тегди,

Бири томошабин бўлди-ю оламдан ўтди,

Нега келганини дунёга тушунмай кетди.

***

Сочимга оқ тушганини билмай қолибман,

Юзимдаги ажинларни курмай қолибман,

Ҳаётимни утганини сезмай қолибман,

Ёнимдаги ғанимни дўст деб билибман.

***

Мен бой эмасман деб коинмагин сен,

Ўксинма деб, – Мансабга эга эмасмен.

Гар ҳалол пуқма еб, тоза бўлсанг сен,

Икки дунё аро улардин юқорида сен.

***

Бир кун оллоҳга ибодат қилиб,

Олти кун гуноҳда яшаб утасан,

Иблисларни шунда кулдириб,

Бил Тангрининг ғазабида сан.

***

Менга яратмадингиз,-дема ота онанга,

Улар борини бергадир фарзандларига.

Жонини ҳам тайёр улар сенга беришга,

Бил сен улардан абадий қарздорликда.

***

Сурамаслар у дунёда сени бойлигинг,

Ахамиятсиз ҳамда бўлган мансабинг,

Эътиборда ҳаётингда сен тозалигинг,

Ҳамда саналар қилган эзгу ишларинг.

***

Табассум ҳал қилади муаммоларни,

Сукут сақлаш олади унинг олдини.

Одат қил доим юмшоқ сўзликнгни,

Гапирганда унутма сен доноликни.

***

Тақдирни билмайсан не битган сенга,

Тангри бир нарсани сендан олганда,

Бошқа берганини қўлингдан қўйма,

Фақат ўзинга ишон оғир кўнингда.

***

Душманига доим яхшилик қилди,

Ғанимларига ҳам мехр курсатди,

Бегонадан ҳам ёрдамини у аямади,

Одий одамийликни бажариб юрди.

***

Бирига йўл берди, у ўзини юқори тўтди,

Юмшоқ гапирди, бошин эгди деб билди.

Инсонийликни билганлар уни тушунди,

У эса бажариб юрди доим одамийликни.

***

Ҳурмат қилди, бошқача бири тушунди,

Садоқатли бўлди, бири қадрин билмади,

Касбини бажарди, Бурчи,– дегани бўлди,

У бажариб юрарди оддий одамийликни.

***

Поклигига қараб шогирд танладим,

Одам ажратадилар, – деган таъна эшитдим.

Кўзи тўқ, қалби пок, зиёли бўлсин дегандим,

Одий одамийликни мен талаб қилгандим.

***

Шогирдларга фарзандимдек мехр кўрсатдим,