Lyman Frank Baum
LA MIKSĈIFONA KNABINO DE OZ
Antaŭparolo
Pro komplezo de Doroteo Gale el Kansas, poste Princino Doroteo de Oz, humila verkisto en Usono iam nomumiĝis Reĝa Historiisto de Oz, kaj ricevis la privilegion verki la kronikojn de tiu mirinda felando. Sed verkinte ses librojn pri la aventuroj de tiuj interesaj sed kuriozaj personoj kiuj loĝas en la Lando Oz, la Historiisto malfeliĉe sciiĝis ke pro edikto de la Plejsupera Reganto, Ozma de Oz, ŝia lando ekde tiam estos nevidebla por ĉiuj kiuj loĝas ekster ĝiaj limoj kaj ke ĉia plia komunikado kun Oz estos neebligita.
La infanoj kiuj kutimiĝis anticipi la librojn pri Oz kaj kiuj amis la rakontojn pri la gajaj kaj feliĉaj personoj loĝantaj en tiu favorata lando, bedaŭris same kiel ilia Historiisto ke ne plu estos novaj libroj da rakontoj pri Oz. Ili sendis multajn leterojn demandante ĉu la Historiisto ne konas kelkajn aventurojn kiujn li povas verki, pri eventoj okazintaj antaŭ ol la Lando Oz estis kaŝita for-de la cetera mondo. Sed li konis neniujn. Fine unu el la infanoj demandis kial ni ne povas aŭdi mesaĝojn de Princino Doroteo per sendrata telegra fio, kio ebligus ke ŝi komunikadu al la Historiisto ĉion okazantan en la fora Lando Oz eĉ kvankam li ne povas vidi ŝin aŭ eĉ scii precize kie estas Oz.
Tio ŝajnis bona ideo;do la Historiisto pretigis altan turon en sia malantaŭa ĝardeno, kaj studis sendratan telegra fion ĝis li komprenis ĝin, kaj post tio li komencis voki “Princinon Doroteon de Oz”sendante mesaĝojn en la aeron.
Nu, ne estis verŝajne ke Doroteo serĉus sendratajn mesaĝojn aŭ atentus la vokon;sed la Historiisto ja estis certa pri unu afero: ke la potenca Sorĉistino Glinda de Oz scius kion li faras kaj ke li deziras komuniki kun Doroteo. Ĉar Glinda havas grandan libron en kiu estas kroniko pri ĉiu evento okazanta ĉie en la mondo, tuj kiam ĝi okazas, do kompreneble la libro informus ŝin pri la sendrata mesaĝo. Kaj tiel Doroteo informiĝis ke la Historiisto volas paroli kun ŝi, kaj ekzistis Vilulo en la Lando Oz kiu scipovis telegrafe sendi sendratan respondon. La rezulto estis ke la Historiisto tiom fervore petis informiĝi pri la plej novaj eventoj en Oz, por ke li skribu ilin por ke la infanoj legu ilin, ke Doroteo petis de Ozma permeson, kaj Ozma grace konsentis.
Tial, post du longaj jaroj da atendado, nova rakonto pri Oz estas prezentata al la infanoj de Usono. Tio ne estus ebla, se iu lertulo ne inventus la “sendratan”kaj egale lerta infano ne sugestus la ideon atingi la misteran Landon Oz per ĝi.
Ĉapitro 1
Ojho kaj Onchjo Nonchjo
“Kie estas la butero, Onĉjo Nonĉjo?”demandis Oĵo.
Onĉjo rigardis tra la fenestro kaj karesis sian longan barbon. Poste li turnis sin al la Manĝtula knabo kaj kapneis.
“Ne ’stas,”diris li.
“Ne estas butero?
Domaĝe, Onĉjo. Do kie estas la kon fitaĵo?” demandis Oĵo, starante sur tabureto por povi rigardi ĉiujn bretojn de la bretaro.
Sed Onĉjo Nonĉjo denove kapneis.
“Mankas,”li diris.
“Ankaŭ ne estas kon fitaĵo?Nek kuko —nek ĵeleo —nek pomoj —nur pano?”
“Nur,”diris Onĉjo, denove karesante sian barbon dum li rigardis tra la fenestro.
La knabeto alportis la tabureton kaj sidiĝis apud sia onklo, maĉante la sekan panon malrapide kaj ŝajne profunde pensante.
“Nenio kreskas en nia ĝardeno escepte de la panarbo,”li murmuris, “kaj restas nur du bulkoj sur tiu arbo;kaj ili ankoraŭ ne estas maturaj. Diru al mi, Onĉjo;kial ni estas tiel malriĉaj?”
La maljuna Manĝtulo turnis sin kaj rigardis Oĵon. Li havis afablajn okulojn, sed jam de tiom longe li nek ridetas nek ridas ke la knabo jam forgesis ke Onĉjo Nonĉjo povas aspekti alia ol solena.
Kaj Onĉjo neniam parolis pli da vortoj ol nepre necesis, do lia neveto, kiu loĝis sola kun li, lernis kompreni multon per unu vorto.
“Kial ni estas tiel malriĉaj, Onĉjo?”ripetis la knabo.
“Ne ’stas,”diris la maljuna Manĝtulo.
“Mi opinias ke jes,”deklaris Oĵo. “Kion ni havas?”
“Domon,”diris Onĉjo Nonĉjo.
“Mi scias, sed ĉiu en la Lando Oz havas loĝejon. Kion alian, Onĉjo?”
“Panon.”
“Mi manĝas la lastan maturan bulkon. Jen;mi jam apartigis vian porcion, Onĉjo. Ĝi estas sur la tablo, kaj vi povos manĝi ĝin kiam vi malsatos. Sed kiam ĝi ne plu estos, kion ni manĝos, Onĉjo?”
La maljunulo movetis sin en sia seĝo sed nur kapneis.
“Kompreneble,”diris Oĵo, kiu devis paroli ĉar lia onklo rifuzis, “neniu mortas pro malsano en la Lando Oz. Estas su fiĉe por ĉiuj, sciu;sed, se ĝi ne estas ĝuste kie oni hazarde estas, oni devas iri al kie ĝi estas.”
La maljuna Manĝtulo denove movetis sin kaj gapis al sia neveto kvazaŭ lin ĉagrenas la argumento.
“Antaŭ la morgaŭa mateno,”la knabo pludiris, “ni devos iri al loko kie estas manĝaĵo, ĉar se ne, ni ege malsatiĝos kaj fariĝos tre malfeliĉaj.”
“Kie?”demandis Onĉjo.
“Kien ni iru?Mi estas certa ke mi ne scias,”respondis
Oĵo. “Sed certe vi scias, Onĉjo. Nepre vi veturis dum via vivo, ĉar vi estas tiom aĝa. Mi ne memoras tion, ĉar ekde kiam mi povas komenci memori, ni loĝas jam ĉi tie en ĉi tiu soleca ronda domo, kun malgranda ĝardeno malantaŭe kaj la dika arbaro ĉirkaŭanta nin. El la granda Lando Oz, kara Onĉjo, mi vidis nur tiun monton sude, kie oni diras ke loĝas la Martelkapuloj —kiuj ne permesas ke iu preterpasu —kaj tiun monton norde, kie oni diras ke neniu loĝas.”
“Unu,”deklaris Onĉjo, korektante lin.
“Ho, jes;unu familio loĝas tie, mi aŭdis. Temas pri la Kurbiĝinta Magiisto nomata D-ro Pipt, kaj lia edzino
Margolote. Unu jaron vi rakontis al mi pri ili;mi kredas ke vi bezonis plenan jaron, Onĉjo, por diri kiom mi ĵus diris pri la Kurbiĝinta Magiisto kaj lia edzino. Ili loĝas alte sur la monto, kaj la bona Manĝtula Lando, kie la fruktoj kaj floroj kreskas, estas ali flanke. Estas strange ke vi kaj mi loĝas ĉi tie tute solaj, en la mezo de la arbaro, ĉu ne?”
“Prave,”diris Onĉjo.
“Do ni foriru kaj vizitu la Manĝtulan Landon kaj ĝian gajan bonnaturan loĝantaron. Mi volegas vidi ion krom arbaron, Onĉjo Nonĉjo.”
“Eta.”
“Nu, mi ne estas tiom eta kiom iam,”respondis la knabo serioze. “Mi kredas ke mi povas marŝi tiom longe kaj tiom rapide tra la arbaro kiel vi mem, Onĉjo. Kaj nun, kiam nenio manĝebla kreskas en nia malantaŭa ĝardeno, ni devas iri al loko kie estas manĝaĵo.”
Onĉjo Nonĉjo ne respondis dum kelka tempo. Poste li fermis la fenestron kaj turnis sian seĝon tiel ke ĝi frontis la ĉambron, ĉar la suno malsupreniradis malantaŭ la arbosuproj, kaj komencis malvarmiĝi.
Post iom da tempo Oĵo ardigis la fajron kaj la ŝtipoj flamis libere en la larĝa kameno. Ili ambaŭ sidis en la fajrolumo dum longa tempo —la maljuna blankbarba Manĝtulo kaj la knabeto. Ambaŭ pensadis.
Kiam jam fariĝis tute senlume ekstere, Oĵo diris:
“Manĝu vian panon, Onĉjo, kaj poste ni enlitiĝos.”
Sed Onĉjo Nonĉjo ne manĝis la panon;nek li tuj enlitiĝis. Longe post kiam lia neveto ekdormis en la angulo de la ĉambro la maljunulo sidis apud la fajro, pensante.
Ĉapitro 2. La kurbighinta magiisto
ĜUSTE je la matena krespusko Onĉjo Nonĉjo metis sian manon tenere sur la kapon de Oĵo kaj vekis lin.
“Venu,”li diris.
Oĵo vestis sin. Li surportis bluajn silkajn ŝtrumpojn, bluan kuloton kun oraj bukoj, bluan krispan talion kaj jaketon brile bluan broditan per oro. Liaj ŝuoj estis el blua ledo kaj la piedpintoj suprenturniĝis pinte. Lia ĉapelo havis pintan supron kaj platan randon, kaj ĉirkaŭ la rando estis vico de etaj oraj sonoriloj kiuj sonoris kiam li moviĝis.
Tio estis la indiĝena kostumo de la loĝantoj de la Manĝtula Lando Oz, do la vestoj de Onĉjo
Nonĉjo estis tre similaj al tiuj de lia nevo. Anstataŭ ŝuojn, la maljunulo surportis botojn kun falditaj supraĵoj kaj lia blua mantelo havis larĝajn manumojn el ora pasamento.