Fine, antaŭ kelkaj tagoj, mia filo promenante vidis sur la strato du junulojn, kiuj tiel plene similis unu la alian, ke li ne dubis, ke ili estas ĝemeloj. Sed, kurioza detalo! ambaŭ suferis ĉe la maldekstra piedo tiun naskiĝan kriplaĵon nomitan France pied bot , Germane klumpfuss , Angle club-foot , Itale piede torto , Hispane pie trumado , kaj kiun oni povus nomi Esperante tordpiedo . Sciante, ke tiu observado min multe interesos, mia filo ilin sekvis kaj ekzamenis kaŝe, por povi raporti al mi pri tio. Kompreneble tiuj ĝemeloj ambaŭ lamis, kaj kiam ili sin apogis sur la maldekstran piedon, iliaj ambaŭ korpoj kliniĝis maldekstren, dum, kiam ili uzis la dekstran piedon, tiuj du korpoj samtempe rektiĝis. Sed ili lamis laŭ tiel identa maniero, ke, tial ke ili pasis unu apud la alia, iliaj du korpoj, malgraŭ siaj ritmaj balanciĝadoj, konservis tamen paralelecon matematike akuratan. Tia paraleleco pruvis nediskuteble, ke la du kriplaĵoj estas idente similaj: sen tio unu el tiuj junuloj estus laminta pli aŭ alimaniere ol sia frato; kaj en tiaj kondiĉoj la paraleleco de tiuj du balanciĝantaj korpoj ne estus konservita.
El la dua fonto mi ĉerpos nur du ekzemplojn, la plej antikvan kaj la plej nunan.
En la kanto deka de Eneido (vers. 390 ĝis 392), Virgilio skribis tiujn versojn:
Vos etiam gemini Rutulis cecidistis in arvis,
Daucia, Laride Thymberque, simillima proles,
Indiscreta suis, gratusque parentibus error.
tiel laŭverse tradukitajn:
Same vi falis en kampoj Rutulaj, Larido kaj Timbro,
Vi dunaskitoj de Daŭko, kaj tiel similaj, ke ne vin
Malsimiligis gepatroj (tialo de dolĉaj eraroj!).
Fine en la franca Revuo titolita Lectures pour tous (Oka jaro. Aprilo 1905. No 7. Paĝo 586) , kaj publikigita de la firmo Hachette , trovigas artikolo, en kiu enkadriĝas kvin fotografaĵoj.
Mi ĝin tradukas:
“Antaŭ ne longe estis festita edziĝa ceremonio, kiu, kvankam ĝi estis duobla, tamen estas unika en la memortabeloj de l’ kuriozeco. La invititoj, kiuj ĉe ĝi ĉeestis, vidante aŭ kredante vidi la saman personon en pluraj diversaj lokoj, devis sin demandi, ĉu ili ne estas erarigitaj de optika iluzio aŭ suferantaj strangan senteraron.
La fratoj Chanteau naskiĝis en Nantes je 1874, kaj estis edukitaj kune. Iliaj nutristinoj havis grandan malfacilecon por ne ilin konfuzi. Gabriel riskis fariĝi Alphonse , kaj Alphonse riskis fariĝi Gabriel .
Kiam ili plimaljuniĝis, ilia simileco pli kaj pli grandiĝis. En kolegio la du fratoj faris pro tiu simileco la malesperon de siaj majstroj. Ambaŭ vestitaj laŭ sama maniero, kiu el ili estis Alphonse , kiu Gabriel ? Oni punis unu, kaj la alia faris la punon, ĉiufoje kiam la du fratoj opiniis utila la anstataŭigon. En la ludtempo, kiam oni ludis al kaŝludo, la kamaradoj estis frenezigitaj, kaj perdis la malmulton da latinlingvo, kiun ili estis lernintaj.
Jen estas ili en la Pariza Lernejo de Belaj Artoj: tie la du fratoj lernas la pentrarton, en la pentrlaborejo de Luc Olivier Merson , kiu malkovras ĉe ili saman talenton kaj komunajn instigojn. Vi juĝas, se la simileco de du fratoj estas ekspluatita por mistifiki la ‘novulojn’.
Simile vestitaj el nigra veluro, kun kravato La Valliere , la du fratoj evitas sin montri kune. Subite, dum Alphonse parolas kun unu el nove alvenintoj, Gabriel sin montras neatendite ĉe la alia flanko de la lernantejo, kaj ekkrias:
‘Kiam do ci estos fininta rakonti al mi ciajn historiojn?’ Mirego de la lernanto, kiu tenas sian interparolaton per la butono de lia jako, kaj vidas lin samtempe aperantan dek metrojn pli malproksime.
Alia samspeca ŝercaĵo. Dum unu el Chanteau ’o laboras antaŭ sia pentrostablo, la massier (observisto) ordonas al la novulo, ke li iru vidi, ĉu Chanteau ne troviĝas ĉe la pordisto.
‘Sed li estas tie ĉi, ekkrias la junulo; mi lin vidas.’ Kaj la tuta lernantaro respondas:
‘Ci havas okuleraron. Li estas ĉe la pordisto.’ La novulo fine konsentas eliri. Ĉe la pordisto, li trovas Chanteau ’o, kiu diras al li:
‘Mi? Mi ne estas tie ĉi; mi estas en la lernantejo. Revenu tien; ci min vidos en ĝi.’ Efektive li revenas al la lernantejo, revidas Chanteau ’o antaŭ lia pentrostablo, kaj terurite sin demandas, ĉu li ne fariĝas freneza.
La mistero daŭras ĝis, kiam antaŭ ĝenerala punco oni malkaŝas al la novulo la ekziston de ĝemeloj.
Alvenas la dudeka jaro kaj samtempe la rekrutiĝo. La du fratoj lotas: Gabriel eltiras la numeron 87, Alphonse la numeron 88. Sed por la unua fojo la loto ebligas ilin diferencigi, ŝanĝante iliajn kostumojn: Gabriel sola estas prenita por la militservo. Oni lin sendas en la 135 an infanterian regimenton en Angers . Lia frato, kiu ne volas resti sola en Parizo, venas loĝi en tiu urbo.
Tiam ludigas en la realeco la ridegigaj scenoj de l’ fama opereto: Champignolle malgré lui (kontraŭvola Ŝampignol ).
Ian tagon Gabriel estas vokita en la laborĉambron de l’ ĉefsergento.
– Nu, Chanteau , ekkrias la kapitano, vi ne multe ĝenas vin, mia knabego: mi vin ekvidis, sub civilaj vestoj, hieraŭ, sur la stratoj de l’ urbo.
– Vi eraras, kapitano. Li estas mia frato.
– Ĉu vi mokas min? ... Tre bone ... Vi havos kvar tagojn (da malliberejo).
Post kelke da tempo, Alphonse Chanteau , promenante en la urbo, estas renkontita de l’ kapitano, kiu tiufoje serioze koleras, kaj al li ordonas, ke li iru tuje al la soldatejo. Alphonse iris al ĝi des pli volonte, ke komparo kun lia similulo Gabriel estis la sola rimedo por plene montri la veron.
Post kiam Gabriel estis farinta sian militservan tempon, la regimenta quiproquo daŭris. Konstante Alphonse la civilulo estis sur la strato haltigita de nekonitaj junuloj, kiuj prezentis al li sian manon, dirante:
– Kiel ci fartas? maljunulo mia. Ĉu ci memoras pri la leŭtenanto X. , aŭ pri la kapitano Z.? Ili estis iamaj kamaradoj de Gabriel la militisto. Kompreneble Alphonse neniel memoris pri la homoj aŭ la aferoj, pri kiuj ili parolis: kaj la kamaradoj eliris malkontentaj kaj riproĉantaj.
Dume la du fratoj estis reprenintaj siajn penikojn, kaj kunlaboris en la samaj pentraĵoj. En 1903, la Ekspozicio de la Nacia Societo prezentis kun ilia subskribo du verkojn: Adige en Verona kaj Atendado , kiuj haltiĝis la atenton.