— Так, — сказаў я, — гэта трудная прафесія… І ўсё гэта прыносіцца ў ахвяру жаночым капрызам… Але, скажыце, капітан, колькі ракавін вылаўлівае такім чынам адно судна?
— Ад сарака да пяцідзесяці тысяч у працоўны дзень. Гавораць, што ў 1814 годзе англійскі ўрад арганізаваў лоўлю перлаў для дзяржавы, і лаўцы набралі за дваццаць дзён семдзесят шэсць мільёнаў ракавін.
— Прынамсі, праца лаўца добра аплачваецца?
— Наадварот — мізэрна. У Панаме яны зарабляюць не больш даляра за тыдзень. Часцей за ўсё яны атрымліваюць па меднай манеце каштоўнасцю ў адно су[38] за кожную ракавіну, маючую ў сабе перл. Але не кожная ракавіна, сярод сабраных імі, мае гэты перл.
— Па аднаму су за перл, які ўзбагачае прамыслоўца? Гэта агідна!
— Такім чынам, спадар прафесар, — сказаў капітан Нэма, — вы і вашы спадарожнікі можаце агледзець перлавае дно Манаарскай затокі. Калі выпадкова ў гэты час там будзе які лавец, вы пазнаёміцеся і з тэхнікай гэтага промысла.
— Гэта будзе вельмі цікава.
— Дарэчы, прафесар, вы не баіцеся акул?
— Акул? — ускрыкнуў я.
Гэтае пытанне здалося мне, мякка кажучы, дарэмным.
— Дык як-жа? — настойваў капітан Нэма.
— Павінен шчыра прызнацца, капітан, — сказаў я, — што я яшчэ недастаткова прызвычаіўся да гэтых рыбак…
— А мы прызвычаіліся настолькі, што ўжо не заўважаем іх і хутка вы таксама будзеце глядзець на іх, — адказаў мне капітан. — Мы будзем добра ўзброены і адначасова, калі ўдасца, зробім паляванне на якую-небудзь акулу. Гэта цікавае паляванне. Значыцца, да заўтрага, прафесар? Мы адправімся раніцаю.
Сказаўшы гэта самым бесклапотным тонам, капітан Нэма выйшаў з салона.
Каб вас запрасілі паляваць на мядзведзяў у гарах Швейцарыі, вы, напэўна, адказалі-б: «Добра, заўтра пойдзем паляваць на мядзведзяў». Калі-б вас запрасілі паляваць па львоў у раўнінах Атласа альбо на тыграў у джунглях Індыі, вы, магчыма, падумалі-б: «Што-ж, папаляваць на тыграў альбо на львоў, гэта цікава». Але калі вас запрашаюць паляваць на акул не з палубы карабля, а ў іхнім уласным родным асяроддзі, вы, напэўна, сур’ёзна падумаеце, раней як прымеце такое запрашэнне.
Скажу шчыра, калі капітан Нэма выйшаў з салона, я павінен быў сцерці з ілба выступіўшы на ім халодны пот.
«Падумай добра, — сказаў я сабе, — спяшацца няма куды. Адна справа — паляванне на выдраў у падводных лясах вострава Крэспо — гэта толькі прыемная забава. Але другая справа — вандраваць па дну мора, калі цвёрда ўпэўнены, што немінуча сустрэнеш акул. Я ведаю, што ў некаторых месцах, у прыватнасці на Андаманскіх астравах, негры не баяцца нападаць на акул з кінжалам у адной руцэ і пятлёй — у другой. Але я ведаю таксама, што шмат смельчакоў, якія ўступаюць у паядынак з гэтымі вялізнымі драпежнікамі, не вяртаюцца жывымі. Акрамя таго, я-ж не негр, а калі-б і быў ім, дык у гэтым выпадку мае хістанні былі-б да некаторай ступені апраўданымі».
Перада мною ў думках праплывалі зграі акул; я бачыў іхнія вялізныя пасці, узброеныя некалькімі радамі зубоў, здольных перакусіць напалам чалавека; я адчуваў, як гэтыя зубы ўядаюцца ў мае бакі…
Акрамя таго, я не мог зразумець той бесклапотнасці, з якой капітан зрабіў мне гэтую прапанову. Можна было падумаць, што ён запрашаў мяне ў лес на паляванне на якую-небудзь нічога не вартую лісічку.
«Кансель, пэўна, адмовіцца, — падумаў я. — Гэта дасць і мне магчымасць адхіліць запрашэнне капітана Нэма».
Што тычыцца Нэда Лэнда, прызнаюся, я менш верыў у яго разважнасць. Небяспека, якой-бы вялікай яна ні была, заўсёды вабіла гэтую баявую натуру.
Я вярнуўся да кнігі Сіра, але перагортваў яе зусім машынальна; з яе старонак на мяне глядзелі страшэнныя разяўленыя пасці акул.
У салон увайшлі ў гэтую хвіліну Нэд Лэнд і Кансель. У абодвух быў добры настрой. Яны не ведалі, што чакае іх.
— Ведаеце, — звярнуўся да мяне Нэд Лэнд, — ваш капітан Нэма — ліха на яго! — толькі што зрабіў нам даволі прыемную прапанову.