— Խելքներղ մի թռցնեք, Շվեյկ,— սկսեց քաջարի զինվորին համոզել ավագ գրագիր Վանեկը,— ըստ քարտեզի մենք պետք է գնանք, ինչպես ասացի, դեպի աջ։
— Քարտեզն էլ կարող է սխալվել,— պատասխանեց Շվեյկը, իջնելով հովիտը։— Վինոգրադիում ապրող երշիկագործ Կրժենեկը մի գիշեր, Պրագա քաղաքի հատակագծին նայելով, Մալա Ստրանայի «Մոնտանգ» պանդոկից վերադառնում է տուն՝ Վինոգրադի, իսկ լուսադեմին հասնում է Ռոզդելով, որ Կլադնայի մոտ է։ Նրան փետացած վիճակում գտնում են հաճարի արտի մեջ, որտեղ վեր էր ընկել հոգնածությանից։ Քանի որ չեք ուզում ինձ լսել, պարոն ավագ գրագիր, և ձեր ասածն եք պնդում, ապա եկեք հենց հիմա իրարից բաժանվենք և հանդիպենք արդեն տեղում, Ֆելդշտայնում։ Միայն թե ժամը նայեցեք, որ իմանանք, թե որս է շուտ հասել։ Եթե ձեզ որևէ վտանգ սպառնա, օդի մեջ կրակեցեք, որ իմանամ որտեղ եք գտնվում։
Իրիկնադեմին Շվեյկը հասավ մի լճակի ափ, ուր հանդիպեց գերությունից փախած մի ռուսի, որն այնտեղ լողանում էր։ Ռուսը Շվեյկին նկատելուն պես ջրից դուրս եկավ և տկլոր պուկ տվեց ու փախավ։
Շվեյկը ցանկացավ իմանալ, թե իրեն սազ կգա՞ այն ռուսական համազգեստը, որ հենց այդտեղ ընկած էր ուռենու տակ։ Նա արագ հանվեց և հագավ այն տարաբախտ տկլոր ռուսի համազգեստը, որ փախել էր անտառից դենը գտնվող գյուղում տեղակայած ռազմագերիների էշելոնից։
Շվեյկը ցանկացավ մի լավ դիտել ջրի մեջ անդրադարձած իր պատկերը, և այնքան երկար գնաց ու եկավ լճակի ամբարտակի վրա, մինչև որ նրան գտավ դաշտային ժանդարմերիայի պարեկը, որը որոնում էր փախստական ռուսին։ Ժանդարմները հունգարացիներ էին և, չնայած Շվեյկի բոլոր բողոքներին, նրան քարշ տվին Խիրովի հանգրվանային վարչություն, որտեղ նրան մտցրին ռուս գերիների այն գումակի մեջ, որի վրա դրված էր Պերեմիշլ տանող երկաթուղագիծը կարգի բերելու աշխատանքը։
Այդ ամենը կատարվեց այնքան արագ, որ Շվեյկը միայն հաջորդ օրը կարողացավ հասկանալ իր վիճակը և մի դասասենյակում, որտեղ տեղավորված էր գերիների մի մասը, սպիտակ պատի վրա խանձողով գրեց․
«Այստեղ գիշերել է 91-րդ գնդի 11-րդ երթային վաշտի հանձնակատար պրագացի Յոզեֆ Շվեյկը, որը զորաբնակարանապետի պարտականություններ կատարելու ժամանակ սխալմամբ գերի ընկավ ավստրիացիների ձեռքը»։
↑ Մենք սերբերին ցույց կտանք, որ կհաղթեն ավստրիացիք (գերմ․)։
↑ Սվինները հագցնել (գերմ.)։
↑ Բոլորը թաքնվեն (գերմ.):
↑ Որտե՞ղ է գումարտակի հրամանատարը (գերմ.)։
↑ Բոլորդ դեպի ետ, բոլորդ դեպի ետ (գերմ․)։
↑ Ուղղությունը դեպի ձորակը, շարժվել մեկ-մեկ (գերմ․)։
↑ Հանցանքի վայրում (լատ․)։
↑ Քնի՛ր, քնի՛ր մինչ առավոտ,
Փակիր աչքդ քնի կարոտ։
Օրն էլ արդեն հանգավ հանդարտ,
Հանգչիր և դու, ո՛վ դադրած մարդ։
Հանգստացիր քնի կարոտ,
Քնիր, քնիր մինչ առավոտ (գերմ․)։
↑ Ձայնդ կտրիր, ապուշ (գերմ․)։
↑ «Հայրերի մեղքերը»։ Վեպ Լյուդվիգ Գանգհոֆերի(գերմ․)։
↑ Պարոնայք (գերմ.)
↑ Ընկերներ (գերմ․)։
↑ Եվ այսպես, պարոնայք (գերմ․)։
↑ Լսեցեք, կադետ (գերմ․)։
↑ 228 բարձունքից գնդացրային կրակը դեպի ձախ ուղղել (գերմ․)։
↑ Իր — հետ — այս — մենք — նայել — այդ — խոստացավ — այդ — Մարթա — քեզ — այդ — վախկոտորեն — այնժամ — մենք — Մարթա — մենք — այդ — շնորհակալություն — երանելի — կոլեգիա — վերջ — մենք — խոստացավ — բարելավեցին — խոստացան — իսկապես — կարծում եմ — իդեա — միանգամայն — իշխող — ձայն — վերջին (գերմ․)։
↑ Իր (գերմ․)։
↑ Հետ (գերմ․)։
↑ Մեզ (գերմ․)։
↑ Վրա (գերմ․)։
↑ Պարոն կապիտան, համարձակվում եմ զեկուցել։ Հիսու՜ս Քրիստոս, դուրս չի գալիս (գերմ․)։
↑ Ձեռնարկ ռազմական գաղտնագրության (գերմ․)։
↑ Երթային շարասյունով, ուղղությունը № 6 պահեստը (գերմ.)։
↑ Լսում եմ, պարոն օբեր-լեյտենանտ (գերմ.)։
↑ Չի թույլատրվում, չի թույլատրվում։ Զինվորական հանձնաժողով չի թույլատրվում (հունգ. և գերմ., սխալներով)։
↑ Սպաների միջև բոլոր խոսակցությունները, բնականաբար, տեղի են ունենում գերմաներեն (ծանոթ. հեղինակի)։
↑ Այն որը, երբ ուխտադրուժ Ռուսաստանը սատկի, կդառնա մեր միապետության ազատագրման որը (գերմ․)։
↑ Միացյալ ուժերով (լատ.)։
↑ Շտապ ճաշ եփել, ապա շարժվել դեպի Սոկալ (գերմ․)։
↑ Երկու սպաներն էլ խոսում են գեմաներեն։ Այս նախադասությունը հնչում էր այսպես. Sie haben sich damals auch mit den deutschen Mitschulern gerauft (ծանոթ․ հեղինակի)։
↑ Ուրեմն, ցտեսություն։
↑ Udo Kraft: Selbsterziehung zum Tod für Kaiser. C. F. Amelang’s Verlag, Leipzig.
↑ Անուշիկ մանչուկ (գերմ․)։ Ի դեպ (ֆրանս․)։
↑ Իմ բոլոր կոզիրները վերջացան (գերմ․)։
↑ Անվախ հառաջ։ Տեր ընդ ձեզ, անվախ հառաջ (գերմ․)։
↑ «Խոսքն այն մասին է» (գերմ․)։
↑ Ամուր կացեք քաջորդիներ,
Զարկեք անարգ մեր թշնամուն,
Բարձր պահեք դրոշը մեր (գերմ․)։