Ар бир элдин эне тили ошол элдин байлыгы жана келечеги, аны аман-эсен сактап, алдыга алып барып, урпактарга тапшыруу ошол элдин колунда.
* * *
Кыргыз тили ата-журтубуздун символу. Ар бир элде өз эне тили өз өлкөсүнүн символу, Символ ыйык нерсе. Кайгысы, кубанычы, келечеги, баардык үмүтү, ыры, чоору элибиздин символунда өлбөй жашап калат.
* * *
Жандуу, өлбөс, ой-элес, схема, акылмандын башында жаралып, жоголбой кагазга түшүп, жана ишке ашырып, бүт өлкөнүн келечегине даңгыр жол салса, ошол дагы улуттук идеяга жатат. Же улуттук идеяны мен-менсинген акылмандар жаратып, аны ишке ашыруу жалпы элдин колунда
* * *
Улуу акылмандар, жазуучулар, акындар улуу китеп жазып бүткөндө айтышыптыр: « Мен өлбөйм, мен түбөлүк тирүүмүн» -деп кубанышыптыр.
* * *
Кыргызда бир сөз бар: « Кесир урганды, кусур урат»– деп ушул сөздүн маанисин баарыбыз өмүр боюу унутпай жүргөнүбүз оң.
* * *
Биринчи качып кеткен адамыбыз аялын гений атады. Экинчиси адамыбыз баласын гений атады. Мейли алар аялын, баласын гений деп атай берсин. Анысына каршылыгыбыз жок. Бир гана арман алар өз элин, өз эне тилин, өзү жашаган Ата-Журтун унутуп калган. Алар жумурай журттан түңүлүп, аялын, балдарын гений эсептеп калышты. Алар өз элинин генийлигин билбей такыр унутуп калган.
* * *
Өлкөнүн башына келген адам хан Шырдакбекти, анын аялын, даңкы таш жарган Акбоз жоргону эске сала жүрсүн. Буларды хандарыбыз такыр унутуп калбасын, унутуп калса, аларга жаман. Ал унутулбас улуу сабак!
* * *
Мугалим бала үчүн ким? «Адам бол жана дагы адам бол!» деген улуу насаатчы, акылман болуш керек.
* * *
Адамда оң жана сол көздөр бар. Адамдар оң, сол көз дебей эки көз менен айлананы бирдей карайт. Бирок саясатта терең жаңылыштык болот. Айрым жетекчи адамдар өң көзү менен өзүн, туугандарын, жакындарын карап, сол көзү менен элди карайт. Алар өтө катуу жаңылган адамдар. Эл андай сокур сол көздүү адамдарды бат эле бийликтен кууп түшүрүп, өз жолуна салат.
* * *
Көзкамандар менен Көкчөкөздөр Манастан мурун да чыккан, азыр да чыгып жатат. Керек болсо мындан кийин да чыга берет. Жана жерди саатып азыр да чыгып жатат. Адамдар сак болгула! Алар биздин жерибизди сатып, элди талоонго учурата тентитип, байлгыбызды алып, чет жакка качып кетпесин. Кайталап айтам адамдар сак болгула! Баарыңар сак болгула!
* * *
Жашоодо арамза адамдын жети акылы болот. Алар бир акылын салат. Экинчи акылын да сала баштайт. Ошентип 3…4…5…6… анан 7 акылын салып бүткөнчө. Чыныгы акылмандын бир эле акылы иш жүзүнө ашып кетиптир.
* * *
Биз малчынын балдары элек. Жайлоодо күн желеси Асан-Үсөн пайда болчу. Топ балдар ошол Асан,– Үсөнгө күн желесине жетели деп, суу болгон шалбааны аралай жыңайлак чуркаган балдар болчубуз. Бирок биз ага такыр жетчү эмеспиз. Чуркаган сайын алыстап кетеер эле …
Биз бала болуп, ошол жеткирбес балалык Асан-Үсөндү кууп бараткан балдар элек.
* * *
« Ата –Журт» деген ыйык сөз бар. Бул сөз биз төрөлгөндө өзүбүз менен кошо жаралган. Жана биз менен кошо жашап, өлгөндөн кийин да биздин денебизден, жүрөгүбүздөн кетпей кала берет. Демек Ата-Журт биз менен кошо жаралган.
* * *
«Манас» чыгармасы ата журтту, адамдарды элесин, турмушту, баатырдыкты, сүйүүнү, коркоктукту, чыккынчылыкты, деги койчу… баарын, баарын … чагылдырган улуу эпос, улуу китеп. Генийлердин эсинен жаралган улуу арман, аягы бүтпөс улуу ыр. Бул улуу китепти окубаган адам сөзсүз армандуу пенде. Окуп туруп анын идеясын кан-жанына сиңирип алса, жан дүйнөсү тазарат.
* * *
Үзөнгү -Кууш жерибиз башка жакка кетип жатканда, ошонун кайгысына чыдай албай, ачкачылык жарыялап, Шерали Назаркулов деген жигитибиз 22 күндөн кийин каза болду. Кайран ата журтун сүйгөн жигитибиз мекенинин кайгысын көтөрө албай калды. Ал жигит мекенге болгон сүйүүсүн өзү менен ала кетпей элине таштап кетти. Эли үчүн күйгөн жигитти анын караанын баатыр катары санап, элесин ар дайыма унутпай эстей жүрөлүчү! Анын атын укканда биздин мекендин ыйыктыгы,өлбөстүгү байкалат!
* * *
Атактуу жазуучубуз Төлөгөн Касымбековдун классикалык « Сынган кылыч» деген чыгармасы бар. Кайсы адам эл башчысы болуп көтөрүлсө ошол чыгарманы окуп койгон абзел. Баарын окубаса да, чыгармада «Чокой жөнүндө жазылган икаясы» бар. Ошол жерин окуп койсо, келечегине пайдасы тийип калмак. Чыгармада чокой кийген адам хан болуп шайланат. Акылман адам ошол ханды күндө чокойун көрүп туруп, аны өткөндөгү кезин унутпасын дегени.
* * *
Жакшы жазылган чыгармаларды, кайра-кайра окуп, сөздөрүн кармалап эркелетким келет. Тамгаларды кармай албасам да, аларды жүрөгүм жана көңүлүм кармалап алдейлеп, эркелетип жатканын билип эле сезип эле турам.