з вокнаў якога тырчалі рукі й галовы
потных і паўпрытомных этапаваных
і які шляхам на ўсход усё папаўняўся
нібы вёз індыйскіх паломнікаў на сьвятое месца
урэшце менчукі пачулі «Ангарская» й вывалілі з тралейбуса
«тралейбус далей ня йдзе»
бо Ангарская – гэта нон плюс ультра
за ёю пачынаецца канец сьвету
Мясцовыя, збольшага працоўныя трактарнага заводу
памалу рассмакталіся па мікрараёне
падобным да берасьцейскіх мікрараёнаў
а мы пачалі шукаць патрэбны нам панэльны дом
сярод іншых такіх жа панэльных дамоў
дзе жыла нашая кантактная рабочая сям’я
сярод іншых такіх жа рабочых сем’яў
Пошукі завяршыліся посьпехам
гарбатай на кухні, размовай з карэліцкім акцэнтам
у тым ліку пра тое, як галасавалі за першага народнага прэзідэнта
і пра пляны на сьветлую будучыню
усё гэта мяне не цікавіла
я чытаў нейкую разумную кніжку
і ня мог дачакацца заўтрашняга дня
калі траплю з гэтай Ангарскай у нармальны Менск
ад хваляваньня я доўга ня мог заснуць
на канапе ды яшчэ побач з маці
да таго ж, у менскіх – ня тое што ў нас! –
было кабэльнае тэлебачаньне
па якім а дванаццатай ночы
пачалі паказваць нейкую парнушку з субтытрамі
што аказалася фільмам Альмадовара
«¡Átame!»
Гаспадары дома спалі
маці – на шчасьце – таксама
а я ляжаў побач зь ёю на жываце
і глядзеў адзін зь першых у жыцьці эратычных фільмаў
які разумеў ад канца да пачатку
У тую ноч я закахаўся ў Вікторыю Абрыль
і ў гішпанскае кіно
у выніку ў мяне самога нечакана зьявіўся плян на будучыню:
я закончу ін’яз і паеду ў Гішпанію навучацца на рэжысэра
гэты шлях падказаў мне сам Альмадовар
галоўнае заўтра падаць дакумэнты
3. Дом зданяў
Цягам сваёй першай восені ў Менску
я вяртаўся па вечарах у дом на Першай Уманскай
з уласным пакойчыкам
двума ўваходамі
дзьвюма купальнямі
дзьвюма тысячамі прусакоў
дзьвюма някормленымі жывёлінамі –
брахлівым сабакам
ды катом Васькам –
і дзьвюма зданямі
калісьці гэбрайскага места:
стогадовай бабай Фімай
і ейнай крыху маладзейшай дачкой бабай Геняй
баба Геня вучыла іўрыт
і рыхтавалася да Ізраілю
баба Фіма вучыла мяне жыць
і рыхтавалася да сьмерці
За паслугі мая маці плаціла жанчынам
дзесяць даляраў у месяц
Абедзьвюм падабалася мая смуглявая зьнешнасьць
Часам яны прасілі паказаць ім маё абразаньне
Ці трэба казаць што нават нецьвярозы
я баяўся вяртацца адзін дадому
але прыводзіць гасьцей мне было нельга
гэтак жа як мець свой ключ прынамсі ад аднаго з уваходаў
я мог бы яго дзе-небудзь згубіць
і тады баба Геня магла б ня трапіць у Ізраіль
а баба Фіма магла б памерці не сваёй сьмерцю
убачыўшы злодзея
хоць і была ўжо сьляпая
(баба Геня ўсяго толькі недачувала –
ідучы ўначы па ашчаднай цемрадзі калідору
ў чамусьці адзіную прыбіральню
можна было лёгка сутыкнуцца зь некатораю з гаспадыняў
і памерці ад жаху)
Але я на Першай Уманскай паміраў ад нудоты
мяне забаўлялі толькі новыя
накупленыя на ўсю першую стыпэндыю кніжкі
лісты ад сяброў якія тады яшчэ пісалі ўручную
і пачатак аповесьці без сюжэту
якую я крэмзаў у сшытку
Неяк ад роспачы я без дазволу залез у тую з купальняў
дзе быў ня толькі душ але й ванна
а мае здані тым часам
некуды сышлі й замкнулі мяне ў сваёй палове дому
дзе хаваліся сямейныя скарбы
Я ламануўся ў сваю частку дому
і зразумеў, што я ў пастцы
прасторавай і часавай:
я ўжо і так спазьняўся на заняткі
а цяпер рызыкаваў іх зусім прапусьціць!
не, толькі ня гэта!
У такой сытуацыі
я быў вымушаны парушыць усе табу й правілы бясьпекі
і ўпершыню скарыстацца для выхаду не сваім уваходам
выбегчы на двор у адных майтках з мокраю галавою
і лезьці ў сваю палову дома па падручнікі цераз фортку
пад радасны брэх някормленага сабакі
які і так мяне недалюбліваў
а тут ужо наагул палічыў злодзеем
а вось калі б я быў сапраўдным злодзеем
і скарыстаўся тады сямейнымі скарбамі
я быў бы цяпер у Ізраілі
замест бабы Гені
а не ляжаў бы пасьля хворы
прапусьціўшы ня дзень, а ўжо тыдзень заняткаў
Тады я яшчэ ня ведаў
што неўзабаве зьеду зь Першай Уманскай
у дармовы інтэрнат, дзе буду спаць хай сабе й на падлозе
затое шчасьлівы
як і ня ведаў таго