— Не зачынена!
Заходзiць рыжая Дзiна, а за ёй высокi барадаты Фэлiкс.
— Добра спявалi. Я Фэлiксу казала, што вы добра спяваеце, а ён не верыў.
— Я сказаў, што трэба паслухаць. А ты адразу — не верыў.
— Сядайце, калi прыйшлi, — Фрэдзя пасоўваецца на ложку, даючы месца Дзiне.
— Ты захварэў? — Фэлiкс падыходзiць да Базыля.
— Я памёр, а ён кажа "захварэў", — Базыль ляжыць тварам да сцяны.
— Калi так, можам i пайсцi, — гаворыць Фэлiкс.
— Прыдумаў, — Базыль садзiцца на ложку. — Садзiся, Фэля. Я прыдумаў, што мы будзем рабiць.
— Што?
— Я з Дзiнай буду "хварэць", а ты, — ён кiвае на Фрэдзю, — будзеш гуляць з Фэлiксам у шашкi.
— I гэта ўсё? — Фрэдзя крывiцца.
— Усё, але генiяльна. Я ўпэўнены, што пераможа Фрэдзя.
— Адкуль столькi iмпэту? — Фэлiкс развязвае i вешае на бiла доўгi шалiк. — Ён нiколi не пераможа, i ты, Базя, гэта ведаеш.
— Фэля, ты — цынiк. Цынiкам прыйшоў, цынiкам i пойдзеш, — Базыль задаволены.
— А ты са сваiм дурнаватым аптымiзмам дагуляешся...
— Хлопцы, кiньце! — iх спыняе Дзiна. — Фрэдзечка будзе гуляць у шашкi i абавязкова пераможа. Праўда, Фрэдзя?
— Паспрабую, мо i атрымаецца.
Базыль дастае з-пад ложка свой чамадан i ставiць яго на папа. Фрэдзя вымае з кiшэнi фуфайкi шашкi. Фэлiкс уладкоўваецца на Базылёвым ложку. Дзiна адчыняе фортачку i закурвае цыгарэту.
Яны — Фрэдзя, Базыль, Фэлiкс i Дзiна — студэнты iнстытута. Іх паслалi на бульбу. Ім не шанцуе. Трэцi дзень iдзе дождж.
Калi не iдзе дождж, з акна можна ўбачыць возера i груды, што пазарасталi ядлоўцам. Яшчэ можна глядзець на пясчаную дарогу, што вядзе ў лес. Дарога, пэўна, не вядзе ў лес, яе праклалi ў нейкую вёску i далей. Але нiхто са студэнтаў не ведае нi назвы той вёскi, нi таго, што за ёй. Для iх дарога вядзе ў лес. А цяпер iдзе дождж i за шыбамi цемра. Дзiна стаiць спiнаю да акна, курыць i сочыць за гульнёй. Базыль падказвае хады i робiць усё, каб не даць Фэлiксу засяродзiцца. Фэлiкс робiць выгляд, што ён спакойны. Фрэдзя праводзiць дамку. Гульня заканчваецца Фрэдзевай перамогай.
— Ты не даеш мне гуляць, — Фэлiкс звяртаецца да Базыля.
— Мы табе казалi, што выйграе Фрэдзя, — Дзiна смяецца.
— Ён выйграў таму, што Базыль не дае мне думаць.
— Згуляйце яшчэ партыю, — Базыль пачынае расстаўляць шашкi.
— Давай згуляем, — прапаноўвае Фрэдзя.
— Толькi хай яны iдуць адсюль, — Фэлiкс не хавае крыўды.
— Ха, ён прыйшоў, я спаў. Ён пабудзiў мяне, сеў на мой ложак i зараз гаворыць, каб я пайшоў. А куды мне iсцi? На дождж?
— Добра, мы пойдзем у кароўнiк, — гаворыць мiнорны Фрэдзя. — Вартаўнiк спiць, святло там добрае... Пайшлi, Фэлiкс.
— Лепш з каровамi быць, чым з такiм... Прабач, Дзiна, — Фэлiкс складае шашкi.
Дзiна застаецца з Базылём. Яны сядзяць на ложках насупраць адно аднаго i маўчаць. Потым Дзiна ўстае, падыходзiць да акна i зачыняе фортачку. Хлопец засоўвае пад ложак чамадан, якi Фэлiксу i Фрэдзю быў замест стала, iдзе да дзвярэй i цiха гаворыць:
— Я патушу святло?
— Патушы, — адказвае Дзiна.
У цемры чуваць, як Базыль зачыняе дзверы на ключ.
Другi вечар
— Есцi хочаш? — пытаецца Фрэдзя ў Базыля.
— Не. Нас добра кормяць.
— I я не хачу.
— Нашто пытаць?
— Ёсць такая гульня, адзiн гаворыць, што для яго самае смачнае, а другi... Вось для цябе, што самае смачнае?
— Бананы.
— Бананы. Добра. А другi павiнен даказаць, што гэта зусiм не смачна.
— Дакажы, — Базыля зацiкавiла гульня.
— Мыла твае бананы, калi iх ясi, такое адчуванне, што поўны рот мыла набраў. Як? Будзеш гуляць?
— Дурная гульня.
— Прыдумай лепшую, — кажа Фрэдзя.
У пакоi цiха. Хлопцы ляжаць на засланых шэрымi коўдрамi ложках.
— Запалi святло, — просiць Фрэдзя.
— Нашто?
— Каб Дзiна бачыла, што мы дома.
— Дома? — перапытвае Базыль.
— Прабач, я памылiўся. Яна павiнна бачыць, што мы тут.
— А ты ўпэўнены, што яна прыйдзе? — у Базылёвых словах ёсць здзеклiвая iнтанацыя.
— Ты гэта лепш за мяне ведаеш, — Фрэдзя злуе, у яго зрэнках дрыжаць дзве, нiбыта выгравiраваныя, срэбныя лямпачкi.
— Я ведаю, але...
— "Але" на гэты раз не будзе. Думаеш, мы з Фэлiксам не здагадалiся, чаго ты так упарта i, дарэчы, няўмела дамагаўся?
— Чаго?
— Сёння ты iдзеш у кароўнiк!
— Дзiна, Дзiна, Дзiна! — спявае Базыль.
— Мне падабаецца Дзiна, — Фрэдзя гаворыць так цiха, што Базыль не чуе, i Фрэдзя паўтарае грамчэй: — Дзiна мне падабаецца.
— А ёй падабаюся я. А ты ёй зусiм не падабаешся. Прабач, што зробiш. Фэлiксу i табе падабаецца Дзiна, а той Дзiне падабаецца Базыль, а Базылю, калi шчыра, Дзiна зусiм не падабаецца. Не люблю рыжых. I калi ты хочаш, каб я пайшоў сёння ў кароўнiк гуляць з Фэлiксам у шашкi, то я так i зраблю.