Я прывёз Цынію.
На яе тэатральнае жабо чорны царкоўны матыль стрэсвае вітражны пыл.
Я прывёз Кітайскую Ружу.
Сціскаю сцябліну, на якой няма калючак, і, успомніўшы ўсходні матыў, ператвараюся ў закаханы шэпт:
Ах, як спявае Сінявокая птушка У муках кахання.
Я прывёз Календулу.
Усё яе багацце — аптэчныя жоўтыя вусны і бальнічны спакой. Увесь яе клопат — мяккай палатнінай шкадавання легчы ў жаночыя рукі, якія перавязваюць параненага паэта.
Я прывёз Флёксу.
У душы кветкі бяда пакідае такі ж след, як і ў душы чалавека... Гаспадыня расказала пра царкву, што згарэла за польскім часам: «Як згорэць ёй, пэрэд самум пожаром посеяла я на цвінтары флёксу... Бацюшко попросіў... Так і ні ўзышла моя флёкса... Полымем стала...»
Я прывёз Мелісу.
Белыя кветкі і светла-зялёныя сцябліны жывыя цвярозым жаданнем паэта ліць з кубка віно ў акіян.
Я прывёз Кампанулу.
Раса фларэнтыйскай уніі не высыхае на праваслаўным званочку і каталіцкай Кампануле, як не высыхае і маё жаданне — пацалаваць у царкве каталічку.
...і памятаючы заклік евангеліста Лукі паглядзець на лілеі; і памятаючы просьбу катаржнага Дантэ набіраць лілей поўныя рукі; і ў прадчуванні, што ўбачу на балюстрадах парыжскіх балконаў уцалелыя тронныя лілеі пакаранага Людовіка — я прывёз Лілею, любімую кветку Апалінэра.
Цікетка лілеі сама падымаецца на вышыню, на якой назаўсёды знерухомеў луўрскі голуб.
29 красавіка 1992 — 26 студзеня 1993
Чым кроў паможа? Мусіць, што нічым,
Адно што здзейсніць даўнія намеры
Мець грамадзянства, каб сысці затым
французскім пашпартам да Люцыфера.
Апошняя страфа
Г Пакуль зацішак. Гугеноцкі Нім.
Мундзір вайсковы на Апалінэры.
Ен — дрэнны коннік. Бедны конь пад ім
Трашчыць, згінаецца, як ліст фанеры.
I Сірочы поўдзень. Часта сніцца Рым.
Адольваюць то страхі, то хімеры.
Пад капытом апынешся цяжкім —
Калекаў не бяруць у афіцэры.
Ё Што тыя страхі, зрэшты? Толькі дым.
Пяшчоты хочацца мацней, чым веры,
I цеплыні жаночай назусім,
I чым найбольш і без ніякай меры.
М Вайна на поўначы. Яшчэ жывым
Усмешка ахвяруецца Венеры,
Усім Жывым — старым і маладым —
На кожнай вуліцы і ў кожным скверы.
А А мёртвых абыходзяць па адным
Шакалы, тыгры — знішчаны вальеры!..
То блісне ў пашчы крыжам залатым,
То галуном, што віўся па каўнеры.
П Як насланнё, вайны нязмыўны грым
На твар! А твар у жудасным ашчэры...
I ўсё ж паэт не воін — пілігрым,
Святло вандроўнае ў нябеснай сферы.
А Патрыятычны захапіў уздым,
Парады, барабанныя шпалеры,
Аднак душа — не ў гуле баявым,
А ў шэпце космасу блакітна-шэрым.
Л Казарма душыць. Роўнае крывым
Тут робіцца ва ўсе стагоддзі, эры.
Казарма — домам родным, дарагім
Не можа стаць і ў сонечнай рыв'еры.
Л Дом — дзе жанчына!.. Зброю — на кілім,
Мундзір — на цвік, вайсковы дух за дзверы...
Скарыцца!.. Стацца хлопчыкам малым!..
Стаіцца ў захапленні і ў даверы!
I Пасля, — застаўшыся амаль ні з чым, —
Выхоўваць верш на ранішняй паперы.
Так пасынка выхоўвае айчым
То ласкаю, то зычэннем халеры.
Н Пайшла... I застаецца дом пустым...
А каб вярнуць, — хоць ветрам у парцьеры, —
Ні сіла не паможа, ні інтым,
Ні золатам паўнюткія галеры...
Э На фронт паэт прыедзе халастым.
Вайне такія любы кавалеры.
Ад раны не ўратуе херувім
I нават блізкія сябры-жаўнеры.
Р Чым кроў паможа? Мусіць, што нічым,
Адно што здзейсніць даўнія намеры
Мець грамадзянства, каб сысці затым
З французскім пашпартам да Люцыфера.
1 верасня 1989 — 7 кастрычніка 1990