Выбрать главу

Пад раніцу яна яшчэ раз апрытомнела... расплюшчыла вочы... цяпер у іх не было ні пагарды, ні халоднасці... яны гарэлі вільготным, ліхаманкавым бляскам, і яна са здзіўленнем аглядвала пакой. Потым зірнула на мяне; здавалася, яна задумалася, намагалася ўспомніць, дзе бачыла мой твар... і раптам... я ўбачыў... яна ўспомніла... Нейкі спалох, абурэнне... штосьці... штосьці варожае, гнеўнае перакрывіла яе рысы... яна пачала варушыць рукамі, быццам хацела ўцякаць... прэч, прэч ад мяне... Я бачыў, што яна думае аб той... аб той гадзіне, калі я... Але потым яна прыйшла да памяці, спакойней зірнула на мяне, але дыхала цяжка... Я адчуваў, што яна хоча штосьці сказаць... зноў яе рукі заварушыліся... яна хацела прыўзняцца, але была занадта слабая... Я пачаў супакойваць, нахіліўся над ёю... тут яна паглядзела на мяне доўгім, пакутлівым позіркам... вусны ціха зварухнуліся... гэта згасалі яе апошнія гукі... Яна сказала:

- Ніхто не даведаецца?.. Ніхто?

- Ніхто, - адказаў я з усёю сілаю пераканаўчасці, - абяцаю вам.

Але ў яе ў вачах усё яшчэ быў непакой... Невыразна, з намаганнем яна ледзь-ледзь выціснула з гарачкавых вуснаў:

- Прысягніце мне... што ніхто не даведаецца... прысягніце!

Я падняў руку, як на прысягу. Яна глядзела на мяне... неперадавальным позіркам... ласкавым, цёплым, удзячным... так, сапраўды, сапраўды ўдзячным... яна хацела яшчэ штосьці сказаць, але ёй было занадта цяжка. Доўга ляжала яна, знясіленая, з заплюшчанымі вачамі. Потым пачалося жахлівае... жахлівае... яшчэ доўгую пакутлівую гадзіну змагалася яна; толькі пад раніцу настаў канец...

Ён доўга маўчаў. Я заўважыў гэта толькі тады, калі ў цішыні з сярэдняй палубы пачуўся звон - адзін, два, тры моцныя ўдары - тры гадзіны. Месячнае святло пацямнела, але ў паветры ўжо дрыжала нейкая новая жаўцізна, і зрэдку далятаў, як брыз, лёгкі ветрык. Яшчэ паўгадзіны, гадзіна, і надыдзе дзень, і ўвесь гэты кашмар знікне ў яркім святле. Цяпер я выразней бачыў яго рысы, бо цень быў ужо не такі густы і чорны ў нашым кутку; ён зняў шапачку, і я ўбачыў голы чэрап і змучаны твар, які здаўся мне яшчэ болей жахлівым. Але вось бліскучыя шкельцы акуляраў зноў павярнуліся да мяне, ён выпрастаўся, і ў яго голасе загучалі рэзкія, з'едлівыя ноткі.

- І вось цяпер для яе настаў канец - але не для мяне. Я быў адзін з трупам - адзін у чужым доме, адзін у горадзе, які не церпіць таямніц, а я... я мусіў захоўваць таямніцу... Так, уявіце сабе маё становішча: жанчына з вышэйшых колаў калоніі, зусім здаровая, якая напярэдадні танцавала на балі ў губернатара, ляжыць мёртвая ў сваім ложку... Каля яе чужы ўрач, якога нібыта паклікаў яе слуга... ніхто ў доме не бачыў, калі і адкуль ён прыйшоў... Ноччу яе прынеслі на насілках і потым замкнулі дзверы... а раніцаю яна ўжо мёртвая... Тады толькі клічуць слуг, і ўвесь дом раптам напаўняецца крыкамі... Імгненна пра гэта даведваюцца суседзі, увесь горад... і толькі адзін чалавек можа ўсё гэта растлумачыць... гэта я, чужы чалавек, урач з далёкага паста... Прыемнае становішча, праўда?..

Я ведаў, што мяне чакае. На шчасце, побач са мною быў бой, надзейны слуга, які чытаў самае нязначнае жаданне ў маіх вачах; нават гэты жаўтаскуры паўдзікун разумеў, што барацьба тут яшчэ не скончана. Я сказаў яму толькі: «Пані жадае, каб ніхто не даведаўся, што адбылося». Ён паглядзеў мне ў вочы вільготным, адданым, але разам з тым рашучым позіркам: «Yes, sir»*.