* * *
У горы восень ідзе неназойліва.
Халодае ціша ад летняга прыпару.
Вакно расчыняе конік
На сонейка —
I перасохла завесы парыпваюць.
Крыпта
...Рука замлела за пяць вякоў —
Баішся, што зараз выпусціць скрутак.
Стаміліся вочы пялегаваць смутак,
Стапталі ногі столькі пяскоў —
Распаўся прахам святы абутак.
...На вуліцы недзе стаяць вазы,
Апосталы ў кірмашовай турбоце.
Відаць, здабывалі свой хлеб у поце
I, ўзнесеныя на абразы,
Нязвыкла чуюцца ў пазалоце.
...Чакае пакутніц галодны роў.
За два стагоддзі да апраметнай,
Што потым назвалі другой сусветнай,
Трывогу чула людская кроў.
Ён потым жудою свянціў, Асвенцім.
...Бялеецца на сцяне тэлефон —
Будзі Усявышняга просьбай людскою,
Каб на душу і на дол спакою
Не пашкадаваў хоць на момант ён,
Калі раптоўна выйдзе з пакою...
Пытанне Найдана Вылчава
Найдане,
Ты запытаў мяне:
— Як дадому вернешся,
Адразу
Што ў маёй згадаеш старане?
Не магу і сёння даць адказу.
Ісціны, вядома, не скажу
I ніяк не пакрыўлю душою,
Як з усёй адказнасцю скажу:
Не была мне старана чужою.
Як прыгадваць тое, што ў цябе
Увайшло і стала ласкай шчырай?
Слоў маёй павагі
Сумны вырай
Зноў і зноў вяртаецца ў журбе.
Бачыць вочы,
Што ў нябёс адкралі
Глыбіню для патаемных зор,
I атараў душныя каралі
На вятрам адкрытым
Горле гор.
Рукі бабы Нэды, што ў сяло
За бусламі ўслед ляціць з Сафіі,
Каб гарод травою не ўзяло,
Каб не ўчахлі чаранкі сухія.
Чуе мову шчодрую,
Што ў ноч
Конікамі гукі рассыпае,
Як туман адчайны басанож
Па брыву абрыву ўсё ж ступае.
Не відно канца і не чутно.
Так, відаць, не адкажу да скону.
Браце мой,
Сказаць магу адно:
— Я табе зайздоршчу, як нікому!
Вольная зброя
У Мінску ў музеі сабрана
палонная зброя:
нямецкія аўтаматы,
гарматы з усёй Еўропы...
У зброі палоннай сумная слава —
ды тут віны я не адчуваю.
Палонная зброя,
але балгарскай няма тут...
Юнацтва прымаюць у камсамол —
Святлее
У сцішаных залах музея.
Тут
Не экспанаты спачылі наўкол —
Гісторыя подзвігу
Не бранзавее.
Штандары
3 разгневаных барыкад,
Што полымна ў цемру глухую крычалі,
3 вятрамі гамоняць,
Агністы пагляд
Агніскі паўстанцаў
Шукае начамі.
На ратную справу
Хадзіла кассё,
Ратайна шчырэла,
Каб волі дабіцца.
I словам балюча:
«Я ведаю ўсё!» —
Не сцерліся
На паліцэйскай дубінцы.
Ды ў зале адной
Я задоўга стаю,
Як сын партызанскі
Прыгадваю, мрою.
Ёсць наша!
Адразу сваю пазнаю,
Тут рад я
Убачыць савецкую зброю.
I подых трывогі
Яшчэ не змоўк.
Сігнальны агонь
Свеціць небу,
Калматы.
Гранаты,
ТТ, парашутны шоўк
I нашы куртатыя аўтаматы.
Я дзякую ў думках
Вялікай зямлі,
Што слала надзею,
Што гора прымала.
Ты, Стэфане, кажаш:
— Мы ёю жылі...
Адменная зброя!
Было яе мала...
Ля маўзалея Дзімітрова
Праходзіць варта ганаровал
Ля маўзалея Дзімітрова,
Чаканіць крок
I зрок скіроўвае
У бок,
Дзе лёг граніт сурова.
А крок
Рашучасціо агучаны,
Гайдушскі крок.
Здаецца, ў горах
Ідуць сцяжыпкаю над кручамі,
Зямлёй,
Што высахла на порах.
Нібы змаганцы з гор спусціліся,
3 прывоблачных сваіх абшараў,
Дзе бліскавіцай гневу ксціліся,
Калі ішлі на янычараў.