Bhí a cloigeann chomh tógtha leis na smaointe seo is nach bhfaca sí go raibh an ministéir Reverend John Harding ag déanamh uirthi agus ropadh faoi. Bhí a comharsa béal dorais Ruth Somerville ina chuideachta.
‘An dtiocfaidh tú in éineacht linne, a Veronica,’ a dúirt John Harding sul má bhí seans ag Veronica beannú dóibh. Bhreathnaigh sí ina timpeall. ‘Ach cá bhfuil James? Dúirt sé go mbeadh sé anseo!’
Sí Ruth a labhair an babhta seo. ‘Tá an-lear bagáiste agat!’ a dúirt sí gan an cheist a cuireadh a fhreagairt. ‘Tá súil agam go mbeidh ár ndóthain spáis againn.’
Nuair a bhí an bagáiste socraithe sa ‘trap’ acu shuíodar isteach. Thug Veronica faoi deara nach raibh an bheirt a bhí léi ar a gcompoird agus bhí a fhios aici ina croí istigh go raibh rud eicínt tarlaithe. D’fhiafraigh sí díobh faoi James arís.
‘Tá faitíos orm, a Veronica, go bhfuil drochscéala againn duit,’ a dúirt John Harding ansin.
Labhair sé go ciúin séimh.
‘Drochscéala? Cén sórt drochscéala?’ a d’fhiafraigh Veronica agus sceon ina croí.
‘Bhuel, baineann sé le James. Tá sé … tá sé ar iarraidh.’
‘Ar iarraidh? Ní thuigim.’
‘Níl sé feicthe ag aon duine le dhá lá. Ó thráthnóna Dé Luain,’ a dúirt Ruth.
Thit an drioll ar an dreall ar Veronica. Bhí an ceart ag Liz. Bhí a fear céile bailithe leis. Phléasc sí amach ag caoineadh.
‘Ar fhág sé litir nó nóta dom?’ a dúirt sí tar éis tamaill agus í ag triomú na ndeor, ‘ag rá cá raibh sé ag dul?’
‘Ní thuigeann tú, a stór,’ a dúirt Ruth go cineálta agus chuir sí a lámh timpeall uirthi. ‘Tá James imithe. Imithe gan tásc ná tuairisc. Níl a fhios ag aon duine céard atá tarlaithe dhó.’
‘Ach ag an am céanna caithfidh muid a bheith dóchasach agus ár muinín a chur i nDia na Glóire,’ arsa an ministéir.
Ach ní raibh Veronica ag éisteacht. Bhí a hintinn in áit eicínt eile. Tar éis tamaill labhair sí. ‘Bhí an ceart ag Liz,’ a dúirt sí go mall, ciúin ar nós dá mbeadh sí i dtámhnéal. ‘Tá sé bailithe leis. Agus orm féin atá an mhilleán.’
Ansin chuir sí a ceann fúithi agus chaoin sí go géar is go cráite.
Chomh luath agus a shroicheadar stáisiún an gharda cósta cuireadh glaoch ar an mbanaltra. Chaith Nurse Henderson tamall maith le Veronica ina seomra codlata.
‘An créatúir!’ a dúirt sí le Ruth nuair a tháinig sí amach ar deireadh. ‘Tá sí siúráilte glan go dtiocfaidh sé ar ais. Ní fhéadfá a mhalairt a chur ina luí uirthi. Ach ón méid atá cloiste agamsa le cúpla lá níl aon duine eile ródhóchasach. Thug mé instealladh di a chuirfeas a chodladh í. Ach níor cheart í a fhágáil léi féin.’
Gheall Ruth go bhfanfadh sí féin le Veronica go maidin.
‘Tá na gasúir sách sean anois le breathnú amach dhóibh féin,’ a dúirt sí le Nurse Henderson. ‘Ach an dtiocfaidh tú ar ais ar maidin?’
Gheall an bhanaltra go dtiocfadh.
Chodail Veronica Thompson go sámh. Bhí go leor brionglóidí aici. Brionglóidí aoibhne. Brionglóidí faoin tráthnóna samhraidh ar casadh James Thompson uirthi den chéad uair.
Brionglóidí faoin maidin earraigh ar pósadh iad.
Bhí sé ina mhaidin agus an ghrian ag éirí nuair a dhúisigh sí.
‘An bhfaighidh tú deoch uisce dom, a stór?’ ar sise go codlatach gan a cuid súile a oscailt. ‘Tá mo chloigeann ag scoilteadh.’
‘Seo dhuit.’ Baineadh siar as Veronica nuair a chonaic sí Ruth Somerville cois na leapan aici.
‘Céard atá tusa ag déanamh anseo, a Ruth? Cá bhfuil James?’
Ach sul má bhí seans ag Ruth focal a rá, chuimhnigh Veronica ar a raibh tarlaithe an lá roimhe sin. An turas fada as Baile Átha Luain. An turas ar an mbád. Ansin John Hastings agus Ruth ag fanacht léi ar an gcéibh.
‘Bhailigh sé leis,’ a dúirt sí le Ruth go dobrónach. ‘Ach níl an oireadh sin imní orm. Tiocfaidh sé ar ais. Tá a fhios agam go dtiocfaidh. Nach mise a ghrá geal. Bhreathnódh sé amach dom go lá a bháis. Nach in é a gheall sé dom an lá ar pósadh muid?’
Amuigh ar an bhfarraige bhí long cabhlaigh le feiceáil ag cuardach an chuain. Bhí curacha agus báid bheaga le feiceáil sa sunda agus istigh faoin aill ag Cloch Chormaic. Istigh ar an talamh shiúil na póilíní cnoic is gleannta Oileán na Leice. I mbearaic Oileán na Leice cheistigh an sáirsint na daoine a rabhthas in amhras fúthu. I stáisiún an gharda cósta d’oscail Veronica Thompson na málaí taistil a bhí stóráilte aici san áiléar.
Anois tá sé ina thráthnóna agus an ghrian ag dul faoi. Tá sé in am éirí as an gcuardach. Tá sé in am na daoine a bhí á gceistiú a scaoileadh abhaile.
I stáisiún an gharda cósta tógann Veronica Thompson amach a gúna pósta. Gléasann sí í féin agus réitíonn sí a cuid gruaige. Faigheann sí an lampa agus siúlann sí go dtí an fhuinneog. Suíonn sí ar leic na fuinneoige agus tosaíonn sí ag canadh:
Caibidil 5
Oileán na Leice Mí Iúil 2012
Bhí Caitríona chomh sásta le rí agus í ar a bealach síos chuig an trá. Agus cén fáth nach mbeadh? Nach raibh sí ag castáil le Séamas! Bhí ‘date’ aici leis ar deireadh.
Chuir sí glaoch air agus í ar a bealach abhaile ón gcaifé níos túisce sa lá. Chomh luath in Éirinn agus a bhí sí léi féin. Ní raibh mórán cuimhnimh déanta aici roimh ré ar céard go díreach a déarfadh sí leis!
‘Tá sé uafásach go bhfuil do Dhaid ag imeacht as an tír,’ an chéad rud a dúirt sí.
‘Tá a fhios agam. Ach ag an am céanna caithfidh muid cuimhneamh nach raibh sé ar an dól riamh cheana. Ghoill sé air nach raibh sé ag saothrú. Agus an chaoi a bhfuil rudaí sa tír anois….’
‘Cuimhnigh air! Beidh tú in ann a dhul anonn ar cuairt aige. Beidh tú in ann a dhul go Ceanada ar do chuid laethanta saoire!’
‘Sin é a bhí sé féin a rá.’
‘Tá a fhios agat… bhí mé ag déanamh iontais… tá a fhios agat an chaoi go mbíonn barbaiciú thíos ar an trá na hoícheanta seo. Bhí mé … bhí mé ag ceapadh, le haghaidh an chraic, b’fhéidir go ngabhfadh an bheirt againn….’
‘Tá tú ag iarraidh a dhul ann?
‘Tá. Sula gcasfaidh muid leis an mbeirt eile.’
‘An dtiocfaidh mé chuig an teach agat?’
‘Ná déan. Feicfidh mé thíos ann thú. Timpeall leathuair tar éis a naoi?’
‘Togha.’
Nach í a bhí sásta anois go raibh sé de mhisneach aici glaoch air. Chuirfeadh sí téacs sciobtha chuig a cairde Ruth agus Siobhán. Nach iad a bheadh bródúil aisti!
‘Haigh a Chaitríona. Cá’il tusa ag dul?
‘Ó! a Iain, ní fhaca mé ag teacht thú! Síos ar an trá atá mé ag dul.’
‘Chuig an mbarbaiciú?
‘Sea.’
‘Gabhfaidh mé síos in éineacht leat. Ní raibh mé ag déanamh tada ach ag caitheamh an ama.’
Drochrath air mar scéal, a dúirt Caitríona ina hintinn féin. Dar ndóigh d’fhéadfadh sí a rá le Iain go raibh sí ag castáil le Séamas. Ní raibh aon rud dá stopadh. Ach ar chaoi eicínt bhí cineál leisce uirthi. ‘Maith go leor,’ a dúirt sí.
Ar an taobh eile den tseanchéibh a bhí an barbaiciú ar siúl. Áit chúlráideach a bhí roghnaithe ag na déagóirí. Bhí boghlaeirí móra idir iad féin agus an bóthar agus an chéibh ag tabhairt foscadh dóibh ar an taobh eile. I ngar don áit a raibh an dream óg bailithe le chéile bhí curacha agus báid bheaga caite go fánach ar an duirling, píosa aníos ón lán mara, a bhformhór lofa de bharr easpa úsáide. Bhí seanphotaí gliomach agus giuirléidí eile iascaireachta thart ann chomh maith, ag taispeáint don saol mór a laghad is a bhí muintir Oileán na Leice ag brath ar an iascaireacht na laethanta seo.