– Няблага самім штось укусіць, – нагадала яна Андрэю
Андрэй змрочна паглядзеў на спадарожнікаў. Прыпасаў заставалася вельмі мала. Яны не разлічвалі, што да каньёна давядзецца тупаць тры дні. Неабходна эканоміць харч. Але як?
Хмурны Рэд апусціў вочы. Чэлсі выглядала стомлена. Ды і ў Андрэя завурчэла ў жываце. Ён прасунуўся да цюкоў, зайздросцячы пагоньшчыку. Кершанцам снег у дарозе замяняе практычна ўсё: і хлеб, і ваду. Прыстасаваліся, прызвычаіліся за доўгія стагоддзі…
Пасля кароткай перадышкі Фарыд наблізіўся да Андрэя і сказаў на сваёй мове:
– Пара ісці. Ён паказаў далонню у бок невялікай горнай рашчыліны.
– Там прайсці. Я з Лідлу папераду, вы – за намі. Потым стане лягчэй. За перавалам сядзем на свір.
Што значыць “сесці на свір”, ніхто не пытаўся. Па Андрэеваму твару здагадаліся, іх цяжкі пераход насамрэч аблегчыцца. “Гэта нейкае падабенства санак, – растлумачыў Андрэй. – Вельмі зручнае для хуткага спуску”.
На далёкі Кершан, які гойдаўся ў галактычнай глухмені, яны прыляцелі ў маленькім чаўне тыпу шаттл. Два месяцы праведзеныя ў цеснай пілотскай кабіне і клетцы каюткампаніі – вельмі вялікі тэрмін, каб трое чалавек абрыдлі адзін другому. Рэд рэзаўся з камп’ютарам у карты суткі навылёт. За час вандравання не вымавіў і сотні слоў. Ён любіў маўчаць. Чэлсі не знаходзіла сабе месца. Яна то глядзела відэа (у які раз!), то надакучвала мужчынам рознымі глупствамі. Часам Рэд і Чэлсі зашчэпліваліся у тэхналагічным адсеку пад маркай праверкі гіперпалей і Андрэй стараўся не казаць туды носу, каб не застукаць іх у далікатным становішчы.
Двух месяцаў у пілотскім крэсле на караблі, не абсталяваным крыалокерамі, хапіла для абмеркавання ўсіх планаў. Пакуль маўчун Рэд і дзікая кошка Чэлсі самаахвярна гвалцілі адзін аднаго, Андрэй паглынаў тонамі каву і разважаў над сэнсам падарожжа.
Хруп, хруп – хрупасцеў снег пад нагамі. Хруп, хруп – адзывалася рэхам ледзяное царства гор.
Апошнім часам сніўся бацька. Яны разам беглі да магутнага карабля, што калоў вострым шпілем нябёсы. Іх ногі вязлі, тапіліся ў снезе. Маленькі Андрэй не паспяваў, і бацька ўзяў яго на рукі. Следам гналася снежная завея, з якой шапталі галасы. Яны гіпнатызавалі Андрэя, абкладалі салодкай ватай вушы і ногі, патыхалі цемрай і ноччу. І ён спуджана крычаў.
Карабель называўся “Піранья”. На ім лёталі піратыкантрабандысты і чорныя капальнікі. Бацька Андрэя камандваў гэтымі на першы погляд інтэлігентнымі людзьмі. Што забыліся яны тады на Кершане? Артэфакты забытых цывілізацый, квітнеючыя вісячыя сады. У змрочнай бездані снежнай ночы знайшлі сваю пагібель.
Археолагі рознага кшталту даўным-даўно некалькі разоў перакапалі Зямлю наскрозь у пошуках сенсацыі і хадавога на чорных рынках тавару. Ачышчаная ад жвіру тысячагоддзяў Троя, егіпецкія сляды на Марсе, індзейскія піраміды, пабудаваныя эрэбіянскімі эльфамі – усё гэта зрабілася неістотным. Авантурысты і аматары лёгкай нажывы рынуліся ў космас, да загінуўшых старажытных цывілізацый, створаных зямнымі каланістамі тысячы гадоў таму. Разваліны шахт Новай Лаадзікіі, падземныя гарады Белл-Іса, скарпіёнскія трушчобы Даўра вабілі неразгаданымі таямніцамі, і ўсе яны мелі зямныя карані.
Не ўсе каланісты выжывалі даўней. Адзін з дзесяці. Не ўсе выжыўшыя захавалі чалавечае аблічча. За сотні, тысячы гадоў, пад уплывам знешніх фактараў, падвержаныя мутацыі, яны ўтваралі новыя віды разумных і напалову разумных істот. З’яўляліся роды, сем’і, саюзы, плямёны, новыя цывілізацыі. І гэтыя цывілізацыі, перажыўшы росквіт, нярэдка выміралі. Ніхто ўжо не помніў першапланету. Помнілі толькі зямныя прыхадні, піраты, чорныя археолагі, якія на галактычных рынках збывалі артэфакты зніклых калоній. Кершан быў з іх ліку…
Фарыд брыў побач з Лідлу, з неахвотай перастаўляючы ногі ў мехавых унтах. Быцам не жадаў ісці. Ён наўмысна адчапіў павадок ад ашыйніка жывёлы, і муары крочыла свабоднай, ганарліва ўзняўшы галаву. Фарыд ведаў – не збяжыць. Няма куды. Вакол горы. За імі – мёрзлая пустэча. Ды і прывязалася муары да гаспадара, вадой не адальеш, камнем не адгоніш. Пагоншчык зачэрпнуў ком снега, крыху пажаваў, абпальваючы холадам язык і вусны. Прыемная талая вада бадзёрыла, надавала моцы, заспакойвала зморанае нутро.
Ён вельмі добра ведаў жаданне прыхадняў. Шукаюць яны не толькі разбіты карабель. Дзіўныя стварэнні, адзін з якіх ведае мову Кершана. Няйнакш сцежку да Залы Продкаў разнюхваюць, як і тыя бедакі з разбітага карабля шмат часу таму.
Фарыд у роздумах прылашчыў муары. Жывёла абярнулася і ціха спытала: – Ты іх заб’еш?
Пагоншчык схамянуўся. Ён жагнаўся заўсёды, калі Лідлу пачынала размову. Ні адна муары на ўсім Кершане не мела падобнай здольнасці, толькі адзначаная зоркай Лідлу.