Per komforta, glate iranta galero vojaĝis Publio Lentulus, rezignaciinta en la densa nokto de sia blindeco kaj ĉirkaŭita de komplezemaj amikoj, kiuj ĉion faris, por malakrigi liajn moralajn suferojn.
Antaŭ ol alveni Romon, li ofte pripensis, kiel la plej bone li rekte parolos al Andreo, por elpremi al tiu la veron kaj kvietigi siajn dubojn pri la identeco de la Romantipa sklavo, kiu por ĉiam forprenis de li la netakseblan vidkapablon. Sed nun li estis blinda kaj, por efektivigi tian deziron, li devos fari komplikajn disponojn, petante la helpon de aliaj personoj; tial, li ankoraŭ ne trovis la plej bonan manieron aŭdi la Judon, ne vundante siajn tradiciojn de persona digno, kiun li ĉiam tenadis dum sia vivo de politikisto.
Ankoraŭ sendecida kaj akompanata de multaj politikaj kolegoj, li revenis en la Aventinan palacon, kie li dolore surprizis la koron de sia filino per tiu tragika, ŝiranta novaĵo - sia blindeco.
Anna, kvazaŭ ia frata anĝelo, brava fratino de ĉiuj malfeliĉuloj, sincera sekvantino de Kristanismo, afable atendis sian mastron, ĉe la flanko de Flavia, kiu ekkriis, posedita de nebridebla malespero:
Mia patro, mia patro, kia malfeliĉo!
Sed la maljuna patricio, kun sia optimismo, konsolis ŝian spiriton, saĝe asertante:
Filino, ne donu al vi la penon funde konjekti pri la problemoj de la destino. Ĉe ĉiuj okazaĵoj en la vivo ni laŭdu la superegajn decidojn de la Ĉielo; mi esperas, ke vi rekuraĝiĝos, ĉar nur en la nuna stato mi de hodiaŭ vivos ĉe vi, en ama reciproka konsolado! La destino mem, kontraŭ mia volo, forigis min de la ŝtataj laboroj, por ke mi de nun vivu nur por vi.
Ili tiam varme ĉirkaŭprenis unu la alian, kunfandiĝis per kisoj de sama malfeliĉo, dolĉaj vibroj de du animoj katenitaj al identaj suferoj.
Malgraŭ la necesa ripozo kaj la blindeco, kiu neebligis al li ĉian iniciaton, Publio Lentulus ne perdis la esperon ankoraŭfoje aŭdi sian nepardoneman malamikon, kaj por tio li atendis la tagon, tiun tagon, kies venon arde deziris la Roma popolo, por la grandiozaj festoj de la triumfo.
Estu reliefigite, ke la maljuna senatano, pro sia tute aparta stato, estis tuj kondukita al la urbo; sed la venkinto kaj liaj sennombraj legioj estis enirontaj en Romon laŭ ĉiuj pompaj ceremonioj de la triumfo, konforme al la multaj regularoj de la iama Respubliko.
En la difinita tago, la tuta ĉefurbo - ĉirkaŭe unu kaj duona miliono da homoj - atendis la belegajn festojn honore al la venko.
De la unuaj horoj de la tago komencis kolektiĝi ĉe la pordegoj de la urbo la venkintaj legioj, sen armiloj, vestitaj per delikataj silkaj tunikoj kaj ornamitaj per ĉarmaj laŭrokronoj. Trairinte la pordegojn de la urbo, inter la tondraj aplaŭdoj de la grandegaj popolamasoj, ili ricevis bonegan festenon, preziditan de la imperiestro mem kaj ties filo.
Tuj post la ceremonio en la senata Portiko de Oktavia, Vespaziano kaj Tito sin direktis al la triumfa Pordego. Tie ili faris oferon al la dioj kaj ekprenis la simbolojn de la triumfo dum la pompaj imperiaj festoj. Post tiu ceremonio ekmarŝis la longa irantaro, en kiu ja partoprenis Publio Lentulus; li havis la intuicion, ke li aŭdos la klarigan parolon de la kaptita ĉefo, kies kadavro, post la tiutagaj ekzekutoj, estis ĵetotaj en la akvon de Tibero, laŭ la observataj tradicioj.
Ankaŭ ĉiuj trofeoj de la sangverŝaj bataloj kaj ĉiuj venkitoj, en grandega nombro, vice iris unuj post aliaj, en tiu nepriskribebla festo.
Ĉe la kapo de la supermezura irantaro estis portata nekalkulebla kvanto da artaĵoj el pura oro, ornamitaj per rubandoj de tranĉaj koloroj; ilin sekvis multekostaj ŝtonoj, ne nur en mirbelaj kronoj, sed ankaŭ sur ŝtofoj, kiuj pro sia diverseco ĉarmis la rigardantojn; ĉiujn tiujn trezorojn portis junaj legianoj, vestitaj per tunikoj kun graciaj oritaj ornamaĵoj.
Tuj post la prezento de la trezoroj, konkeritaj de la venkinto, venis centoj da statuoj de la dioj, el eburo, oro, aŭ arĝento, de miriga grandeco. ()
Sekvante la diojn, iris armeo da plej diversaj bestoj, el kiuj distingiĝis multenombraj dromedaroj kaj elefantoj, kovritaj per frapante belaj gemoj.
Akompanis la bestojn la densa, morale frakasita amaso de la ordinaraj militkaptitoj, montrantaj siajn malgajajn rigardojn kaj mizeron, kaj penantaj kaŝi antaŭ la senkompata, malrespektema popolo la pezajn katenojn, kiuj ligis iliajn manojn.
Post tiuj ĉagrenitaj kaptitoj preterpasis, sur la ŝultroj de multenombraj soldatoj, tre lerte faritaj figuroj de la venkitaj kaj humiligitaj urboj, similaj al la nuntempaj alegoriaj veturiloj de la karnavalaj festoj. Vidiĝis reproduktaĵoj de ĉiuj detruitaj kaj disrabitaj urboj, de sukcesintaj bataloj, kaj eĉ la disruinigo de la kampoj, la renversiĝo de remparoj kaj la forkonsumantaj brulegoj.
Post tiuj figuroj, la riĉegaj militakiraĵoj el la venkitaj popoloj kaj konkeritaj urboj, precipe el Jerusalem, venis tre zorge portataj de la legianoj. Inter la frenezaj, senrespektaj aplaŭdoj de la popolo, ĉie dense staranta, preterpasis statuoj, reprezentantaj Abrahamon kaj Saran, kaj ĉiujn nobelsangajn anojn de la familio de David; sinsenkve iris ankaŭ ĉiuj sanktaj objektoj de la fama Templo de Jerusalem, kiel la Tablo de la Panoj de la Propono, farita el masiva oro, la trumpetoj de la Jubileo, la ora kandelingo kun sep brakoj, la religiaj ornamaĵoj de alta propra indo, la sanktaj vualoj de la Templo kaj, fine, la Leĝo de la Judoj, post ĉiuj materiaj militakiraĵoj,
(*) Kompreneble tiuj statuoj ne venis el Jerusalem; ili estis el la Romaj sanktejoj. - La Trad.
forrabitaj de la venkintaj fortoj. Ĉiuj objekto iris sur altprezaj, riĉe ornamintaj portiloj, sur la ŝultroj de la Romanaj legianoj, laŭre kronitaj.
Post la Juda Leĝo iris Simon, la malfeliĉa superega ĉefo de la rezistado de Jerusalem, akompanata de siaj tri plej gravaj helpantoj, inkluzive de Andreo de Ĝioras. Ĉiuj tiuj ĉefoj de la longa, persista rezistado surhavis nigrajn vestojn kaj solene paŝis al la ekzekuto, post sia elmontriĝo en ĉiuj festoj memorigaj de la triumfo.
Sekvis la belegaj, imponaj ĉaroj de la venkintoj. Post la rava preterpasado de Vespaziano, jen Tito, ebria de sia venko, en ia oceano da purpuro, silko kaj cinabroruĝo, simbolante Jupiteron mem.
Meze en la honorsekvantaro iris ankaŭ la blinda kaj malvigliĝinta senatano, jam ne pro la plezuro de la honoroj, sed pro la sekreta deziro aŭdi Andreon, antaŭ la tragika momento, kiam ties korpo ekbalanciĝos sur la ŝlima akvo de Tibero post la ekzekuto, inter la tondraj aplaŭdoj de la popolo.
Post la imperiaj ĉaroj de la venkintoj kaj ties plej intimaj amikoj iris la tuta armeo, kantante la venkohimnojn, dum ĉiuj stratoj kaj placoj, forumoj kaj portikoj, tersasoj kaj fenestroj, pliniĝis per nekalkuleblaj vidamaj homamasoj.
La irantaro solene moviĝis ekde la Triumfa Pordego ĝis Kapitolo. Multe da horoj estis uzitaj en la irado tra la torda vojo, ĉar la festo estis plenumata en tia maniero, ke ĝi portu sian brilon al la plej aristokrataj anguloj de la kvartaloj de la Roma patriciaro.
Ĉe unu momento, antaŭ ol supreniri la monteton, tiu tuta amaso haltis kaj la maltrankvilaj okuloj de ĉiuj sin turnis al Simon kaj liaj amikoj, liaj ĉefaj helpantoj en la rezistado de la fama urbo.
Kvankam blinda, sed kutimiĝinte al la tradiciaj normoj de tiuj memorigaj solenoj, Publio Lentulus komprenis, ke venis la ekstrema momento.
Pro la tre aparta stato de la senatano kaj opiniante, ke la aŭtoritato ŝuldas al li respekton, la imperiestro zorgis pri lia situacio ĉe la irantaro, rekomendante al sia filo Domiciano fari ĉiajn disponojn, kiujn Publio petos ĉe tiaj cirkonstancoj.
En tiuj momentoj, inter la fortaj vibroj de la popola ekzaltiteco, Simon estis skurĝata antaŭ la tuta Romo, ebria kaj triumfanta, dum Andreo de Ĝioras kaj liaj du amikoj estis kondukataj al la Mamertina Malliberejo, kie ili atendis sian ĉefon, post lia skurĝado, por la samtempa ekzekuto; iliaj kadavroj estis trenotaj laŭlonge de la Ĝemonia ŝtuparo () kaj, en la ĉeesto de la popolo, ĵetotaj en Tiberon.