"Lia parolo, plena de kompato kaj mildeco, dissemis instruojn, kiujn nur nun mi povas kompreni, en la densa, malgaja ombro de miaj suferoj..."
Mia patro - demandis Flavia Lentulia tre interesita pri la konversacio -, ĉu vi vidis la profeton multe da fojoj?
Ne, filino. Antaŭ la nigra tago de lia malhonora morto sur la kruco, mi vidis lin nur unu fojon, kiam vi estis infano kaj malsana. Tio tamen sufiĉis, ĉar mi tuj ricevis el liaj senkomparaj paroloj plej altajn lecionoj n por la tuta vivo. Nur hodiaŭ mi komprenas liajn mildajn admonojn kaj venis al la konkludo, ke mia ekzistado estas ja perdita oportuno! Vere, jam en tiu tempo, lia profunda parolo diris al mi, ke, en tiu minuto de nia renkontiĝo, mi staras antaŭ la mirinda favora okazo, kiu decidus mian tutan ekzistadon, kaj, kun sia eksterordinara bonvolemo, li diris ankaŭ, ke mi povos profiti tiun okazon tiam aŭ post jarmiloj; mi tamen ne kapablis kompreni la simbolan sencon de liaj paroloj...
Ĉiuj admonoj de Jesuo sin bazis sur la pura, konsola vero - diris Anna, nun vivante en plena intimeco kun siaj mastro kaj mastrino.
Jes - diris Publio Lentulus, absorbita de siaj rememoroj -; mia persona observado pravigas min tute same kredi.
"Se mi aŭdus en tiu tago la admonon de Jesuo, mi eble evitus pli ol duonon de la amaraj provoj, kiujn la Tero destinis por mi... Se mi penus kompreni lian lecionon pri amo kaj humileco, mi persone estus irinta al Andreo de Ĝioras, kaj riparus la malbonon, kiun mi faris al li per la aresto de lia senkonscienca filo; tiel mi montrus al li mian individuan intereson, ne konfidante nur oficistojn, kiuj havis nenian prirespondecon... Gvidate de tiu intereso, mi facile trovus Saulon, ĉar al Flaminio Severus, en Romo, mi konfidencus tiun mian deziron je kompenso, kaj mi do evitus la doloran tragedion en mia vivo de patro.
"Se mi sufiĉe komprenus lian kariton, kia estis la resanigo de mia filino, mi pli bone konus la spiritan trezoron, kaŝitan en la koro de Livia; mi vibrus kun ŝia spirito en la sama fido, aŭ falus kune kun ŝi sur la abomenan arenon de la Cirko, kio estus dolĉa kompare kun la malrapide konsumantaj turmentoj de mia destino; mi estus malpli vantama kaj pli humana, se mi estus precize kompreninta lian lecionon pri frateco... "
Mia patro - diris la filino, penante malpliakrigi la vundojn de lia koro -, se Jesuo estas la saĝo kaj la vero mem, li do ja komprenis la motivojn de via konduto, ĉar li sciis, ke vi estas devigita de la cirkonstancoj obei tiun aŭ alian principon en via vio.
Mia filino - responde konsideris Publio -, el mia meditado dum la ĵus pasintaj jaroj, mi estas konvinkita, ke mi venis al la plej sendubaj konkludoj pri la amaraj problemoj de la doloro kaj de la destino...
"Hodiaŭ mi kredas, per la propra sperto, kiun la suferigaj laboroj en la mondo havigis al mi, ke ni mem kunhelpas por pliseverigi aŭ dolĉigi la krudecon de la spirita situacio ĉe la taskoj en ĉi tiu vivo. Konsentante nun la ekziston de iu Ĉiopova Dio, fonto de la tuta favorkoreco kaj de la tuta amo, mi kredas, ke Lia Leĝo estas la leĝo de la plej granda bono al ĉiuj kreitoj. Tiu leĝo de solidareco kaj amo devas regi ĉiujn estaĵojn, kaj, laŭ ĝiaj artikoloj, la feliĉo estas la determinismo de la Ĉielo por ĉiuj animoj. Ĉiufoje, kiam ni falas sur la vojon, favorante aŭ farante la malbonon, ni, per nia relativa libereco, nekonvene intervenas en la Leĝo de Dio, kaj faras do novan ŝuldon, kiun ni pagas elportante la pezon de la ĉagrenoj...
"Ne parolante pri miaj personaj agoj, kiuj faris pli akraj miajn kruelajn dolorojn, kaj rigardante Jesuon kiel peranton inter ni kaj Tiu, kiun lia profunda parolo nomadis Patro Nia, mi hodiaŭ longe pensas pri tio, ĉu mi ne eraris, kiam vi estis infano, movante lian favorkorecon per mia petego de patro, por ke vi ĝis hodiaŭ vivu en ĉi tiu mondo, por nia amo en la familia rondo!"
Flavia Lentulia kaj Anna, kiuj jam de multaj jaroj akompanadis la manieron de rezonado de la senatano, aŭdis liajn moralajn kokludojn, mirante la facilecon, kun kiu li sciis interakordigi la maldolĉajn lecionojn de sia destino kaj la principojn predikitajn de la Nazareta profeto.
Vere, mia patro - diris Flavia Lentulia post longa silento -, mi sentas kvazaŭ la Diaj fortoj decidis fortiri min de la mondo, konsiderante la grandajn dolorojn, kiuj atendis min sur la kalvaria vojo de mia malfeliĉa destino...
Jes - aldonis la senatano, interrompante ŝin -; mi ĝojas, ke vi komprenis. La vivo kaj la suferado instruas nin pli klare kompreni la planon de la Diaj decidoj. Antikvaj inicitoj en la misterajn religiojn de Egiptujo kaj Hindujo kredas, ke ni plurajn fojojn revenas sur la Teron, en aliaj korpoj!
Ĉe tiu momento la maljuna patricio faris paŭzon.
Li tiam rememoris siajn iamajn sonĝojn, dum kiuj, vidante sin kiel Publio Lentulus Sura, en vestoj de konsulo en la epoko de katilino, li blindigis per blankarda fero siajn opoziciantojn.
En lian menson enfluis ia torento da superbelaj, nekonataj konkludoj, kvazaŭ renovigaj inspiroj de la Dia Saĝo.
Sed, post kelkaj momentoj, kvazaŭ la horloĝo de la imago estus haltinta nemultajn minutojn, por ke la koro povu aŭskulti la galopan preterpasadon de la rememoroj en la dezerto de lia subjektiva mondo, li konsolita murmuris, tro malfrue konante la planon de sia amara destino:
- Hodiaŭ mi kredas, mia filino, ke la saĝa ĉiela potenco ja decidis vian morton, kiam vi estis ankoraŭ infano, por ke, liberigita el via karcero, vi pli efike prepariĝu por la rezignacio, la animforteco kaj la suferoj; sed tiun decidon mi eble antaŭhaltigis per mia silenta patra petego, kiun la Mesio el Nazaret rimarkis en la interno de mia fiera, malfeliĉa koro. Vi certe renaskiĝus iam poste kaj trovus la samajn situaciojn kaj la samajn malamikojn, sed vi havus pli fortikan organismon, por elporti la krudajn batojn de la surtera ekzistado.
"Ni do hodiaŭ rekonas, ke ekzistas ia superega kaj kompatema leĝo, kiun ni devas obei, ne enmiksante nin en ĝian mekanismon, kies pecoj estas favorkoreco kaj saĝo...
"Mi, kiu havis solidan organismon kaj fortan spiritan konstruon, sentas, ke en aliaj vivoj mi malbone kondutis kaj faris abomenajn krimojn.
"Mia nuna ekzistado devis do esti grandega ĉeno da senfinaj ĉagrenoj, sed mi tro malfrue vidas, ke, se mi ekprenus la vojon de bono, mi elaĉetus multegon da pekoj, faritaj dum la malluma, krima pasinteco. Nun mi komprenas la lecionon de la Kristo, kiel senmortan instruon pri humaneco kaj amo, pri karito kaj pardono, sekuraj vojoj, kondukantaj al ĉiuj konkeroj de la spirito, for de la malhelaj kampoj de suferado!"
Kaj rememorante sian sonĝon, kiun li iam rakontis al Flaminio, li finis, dirante:
La kulpelaĉetoj ne estus necesaj en la mondo, por la rafinado de la animo, se ni komprenus la bonon, farante ĝin per agoj, paroloj kaj pensoj. Konsentante, ke mi vere naskiĝis kondamnita al blindeco, en tia tragika maniero, mi tamen eble evitus tiun provon, se mi forlasus mian fieron, por esti humila, bona homo.
"Elmontraĵo de grandanimeco de mi aliigus la humoron de Andreo de Ĝioras kontraŭ mi; sed vere, malgraŭ ĉiuj netakseblaj admonoj el la Superaj Regionoj, mi tenadis plu mian egoismon, mian vantamon kaj mian kriman obstinadon en eraro. Mi do pligrandigis miajn abomenajn ŝuldojn ĉe la Dia Justeco, kaj ne povas esperi indulgon de la min atendantaj juĝistoj..."