(me ipsa esis nigraharoza kun kastanea okuli). Existis nula toleremeso e
nur fanatikeso. La cadiala Germani divenas tre tolerema e mondo-
apertita ; ed ico esas joyigiva fakto.
Altralatere pro hedonismo e debocho, la Germani esas mortanta populo,
nam li ne plus genitas gefilii, konseque li koaktesas venigar enmigranti a
sua lando por garantior la pensioni dil retretonta homi. La rezulto esas
ke Germania transformesas ed evolucionas videble e rapide. Esas sempre
plu multa stranjeri ibe, ma inter li, la maxim nombroza ed egardinda
esas la Turki. Ja depos la yari 1960ma, la Turki arivas amasale a
Germania e li divenas singladie kreskanta parto del habitantaro di
31
Germania. Se Germania bezonas ripopulizesar per nova, fresha e yuna
sango, la Turki bezonas ekmigrar, nam exemple en Istanbul 30% de la
yunaro konsistas ek chomeri. En tala mizeroza viv-kondicioni, departar
ad altra, plu richa e perspektivoza lando esas absoluta vivala neceseso.
Pro lua desaparanta aborijena lojantaro, Germania esas ideala lando por
aceptar sempre plu multa Turki ed ofror a li laboro e nova patrio.
Singlayare, kun granda plezuro, kande me vizitas German urbi, me audas
sempre plu ofte la belega soni dil Turka idiomo, qua nun trovas altra
hemo sur Germana sulo. Pokope Germania divenas e divenos… Nova
Turkia !
La Turki esas inteligenta e vigoroza populo kun forta identeso. En pasinta
tempi ica populo konquestis vasta imperio, nam lu esas segun-nature
konquestema populo ed inklinat a koloniigo. Granda parti de Azia esis
Turkigita dum recenta yarcenti. Ma la konquesto ne suficas ed on mustas
populizar la konquestita lando ed asimilar la dominacata populo. Iton la
Turki savas sat bone efektigar, nome Anatolia (nuna Turkia) esis antee
Bizancana provinco populizita per Greki, nunepoke la lojantaro esas
absolute Turka.
Hodie, inteligenta populo ne plus bezonas militi e konquesti por
koloniigar nova landi, e la Turki intelektas ico tre klare. Pro lia kreskanta
nombro en Germania, on darfas supozar, ke li intencas igar ica lando
kom nova hemo por lia samgentani. Yen quale me konceptas l’afero.
Unesme la Turki postulos la docado di la Turka por lia gefilii en la skoli
apud la ankore necesa Germana linguo. Pose, li kreos privata Turka skoli
e gimnazii ube onu docos amba idiomi. Per sempre kreskanta nombro,
danke nova arivinti e forta demografio e per la oficala obteno dil
Germana nacionaleso, li eniros la municipal konsilantaro e diversa
administrerii. Li postulos, lore, bilingueso e la Turka kom duesma oficala
linguo. Sempre plu grandanombra divenos tatempe la revui, jurnali,
televizional kanali ed interretaji Turke-parolanta en Germania. Pose, la
stradinomi divenos bilingua ed on agos propagando tre favoroza ad
islamo ed a islam-konverto. La Turka yunuli spozeskos kun Germana
yunini qui divenos Mohamedana e Turka segun orientala kustumi e legi.
Tatempe la Germani divenos minoritato en Nova Turkia e mustos sive
Turkeskar sive departar… Ye la fino dil proceso, nova Turka lando
staceskos en Meza Europa, same kam olim Sud-Amerika divenis Nova
Hispania e Nord Amerika Nova Anglia etp.
32
Certe la situeso povas ankore modifikesar, ma logikoze segun la
evoluciono eventanta nun, tale devus esar.
Tamaniere, la rasala folaji dil IIIma Imperio desaparos porsempre e ne
plus povos rinaskar sur Nova Turka sulo.
( Artiklo da JUDITH MORGENSTERN publikigita en la numero 4/2001 di
Letro Internaciona)
2222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222
2222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222
2222222222222222222222222222222222222222222
MORTAL KOMBAT(O) – KONQUEST(O)
Me rezolvis skribar pri la filmo « Mortal Kombat(o) – Konquest(o) » pro
ke ica titulo esas preske perfekta Ido. Malgre la absenteso di la dezinenco
–o. Fakte, me tre dubitas ka la autori di ta filmo esas Idisti. Li selektis
tala titulo ed ortografio pro ke la radiki esas maxim facile komprenebla
internacione, ed ico semblas a me esar bona pruvo pri la universala
karaktero di nia idiomo. Adoptita neutra mondolinguo esus probable tre
simila ad Ido, se ne Ido ipsa. La citita filmo esas globalista, t.e. ke ol
aludas unionita mondo sur la fundamenti dil Usana e Chiniana kulturi. Ol
ne indijas celita rasismo, nam en « rejio dil Tero » quale onu nomizas nia
globo, onu vidas nur aryana blanki e flava Aziani, sen irga menciono pri
altra populi. Anke onu questionas su ofte ka la montrita mondoparto esas
Chinianigita Usa od Usanigita Chinia.
Pro ke la dicita « Mortal Kombat(o) » esas kombato inter la diabli e la
forci di lo mala kontre la « rejio dil Tero », onu ne evitas parolar pri
religio. La religio di ca mondo semblas esar ulaspeca Buddhismo mixita
kun pagana elementi. Onu vidas kelkaloke Buddhista monakuli ed ico
supozigas da me ke la Buddhismo ne nur spontane konceptesas kom la
mondoreligio, ma anke ke ol povus tote bone fitar kun Ido.
Se on volas pritraktar la filmo ipsa, ol esas tedanta filmacho, « navet »
(napo) quale onu dicas en mea patuazo (pro ke la napo supozesas esar
sensapora legumo). La cenaro esas lamentinda e la spektakli pri
kombatal arti segun-manière dil pasinta Bruce Lee esas prefere ridinda.
Do, me nule konsilas a mea samideani spektar tala hororiganta
33
plorindajo, ma por ni Idisti la titulo esas interesiva. Malgre omno, me ne
regretas l’esforco quan me facis por saveskar la kontenajo dil filmacho.
Valoras la peno informar su pri la kozi qui pensigas pri l’Idolinguo.
( Artiklo da Jean Martignon (Francia) publikigita en la numero 5/2001 di
Letro Internaciona)
CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC
CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC
CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC
MONDOFINO DIL IMPERIO ROMANA
[ La destino di Roma, qua esis komence urbeto dil regiono Latium –
nericha e negranda parto di Italia – esas astonanta. Roma pokope sucesis
konquestar tota Italia e pose la maxim granda parto dil Universo lore
konocata. Lor la komenco di nia ero, la Imperio Romana extensesis de
nun existanta Anglia til la frontieri kun Persia, e parti de Afrika esis
inkluzita. Kompreneble imperio tante vasta esis sencese atakata ed
infalible mustis dekadar. Dum la IIIma yarcento nia-ere eventis
terorigiva krizi ed invadi da Barbari. Tamen, cafoye, la Imperio sucesis
vinkar la historiala obstakli e posvivar. Ma ol esis tre chanjita, nam la
urbi su cirkondabis per fortifikuri, tale prereprezentante la generala
aspekto urbal dil Mezepoko. E nova religio, nome la Kristanismo vinkis
e gradope – e ne sen rezisto – remplasis la antiqua pagana religio
Romana. Kad la povo-kapto dal Kristanismo esis bon afero por Roma ?
Onu darfas dubitar ; multa pagana autori dil Vma yarcento asertis ke la
Kristanismo shanceligis e disfaligis l’Imperio Romana. Opozite, moderna