nova rejo saja konsilo, nome elektigar e sakrigar, dum lua vivotempo,
ilua filiulo kom lua sucedonto. Tale komencis la dinastio di le Capet qua
esis havonta dek-e-quar suvereni.
Gerbert ne okupesas nur pri la aferi di Francia. Danke lua mediaco,
lua anciena dicipulo Otto divenas mastro di Saxonia. Ultre lo il
impozas a la kombatema potenti di sua tempo la “milito-haltigo di
Deo” e koaktas li obediar la unesma milito-legi.
Dum januaro 989, lua mastro e protektero Adalberon mortas. Lu
remplasesas da Arnoul filiulo dil duko di Lotringia e Gerbert esas
lua sekretario. Ma lu revokesis pro politikala intrigi e Gerbert
sucedas lu kom episkopo. En 996 Otto, mastro di Saxonia
proklamesis Imperiestro di Germania e Rejo di Italia kun la titulo
49
Otto III. Un ek la unesma agi dil nova mastro di Roma esis obtenar
de papo Gregorius V por lua amiko la arkiepiskopio di Ravenna, lore
duesma urbo di Italia. Tale justifikesas la promiso dil duesma R.
Or, ye la 18ma di februaro 999, quankam il evis nur duadek-e-non
yari, papo Gregorius V mortis subite. Forsan lu asasinesis. Otto III
qua pilgrimis che la monto Gargan retrovenis rapidege a Roma por
evitar l’elekto di enemika papo. Lu havis nula desfacilaji por
elektigar lua anciena docisto kom heredanto dil trono di santa
Petrus.
Otto konsilis a lu adoptar la nomo Silvestro II pro ke l’unesma
Silvestro baptabis Konstantinus t.e. la unesma Kristana
imperiestro. Tale il atingis la triesma R.
Gerbert guvernis quiete l’urbo Roma, tamen lua Angla biografiisto,
William of Malmesbuny, raportas:
“Esis proxim Roma, che la Marso-Agro, statuo ek bronzo o fero di
qua la indik-fingro di la dextra manuo esis tensata, ed on lektis sur
lua kapo: frapez adhike. Homuli, qui persuadesis ke ica vorti
indikas la existo di trezoro, mutilabis per hakilostroki la senkulpa
statuo. Gerbert donis a la enskriburo altra senco. Ye dimezo,
kande la suno esas en la mezo di lua jornirado, lu examenis til ube
la ombro dil fingro prolonguesas e lu retrovenis dum la sequanta
nokto akompanata da servisto portanta lanterno e da plura altri. Li
exkavis la tero per ordinara utensili. Larja enireyo apertesis avan ili. Li
perceptis vasta palaco, ora muri, ora plafono; ora soldati kun ora kurasi;
ora rejulo e rejino an tablo. Li anke vidis servita dishi e stacanta
servisti. En angulo esis admirinda karbunklo qua desaparigis la tenebro.
Ye l’opozita angulo esis stacanta infantulo armizita per arko. Tale,
omnaloke marveloza arto plezurigis la okuli, omnon on vidis, ma nulon
on darfis tushar. Quik kande ulu volis agar per sua manui, omna statui
tresayis ed esis pronta atakar la audacozo. Gerbert, pavorigita, retenis
sua deziri. Ma un ek la servisti ne povis impedesar furtar admirinde
laborita kultelo. Ye l’instanto ipsa, omna personi staceskas, la infantulo
lansas sua flecho kontre la karbunklo qua extingesas, omno rifalas en
tenebro...”
Gerbert guvernis Roma e la Kristanaro tre saje. Segun la kontrato
quan ilu signatabis kun la diablo, il ne devis mortar ante dicar
meso en Ierusalem. Lu do esis tote quieta e ne hastis irar a la
Santa Lando. Ma dum sundio dil yaro 1003, kande il celebris meso
en Roma, ye la “Ite missa est” lu subite standis male, lore lu
konstatis ke lu esas en kirko nomizita “kirko di Ierusalem” e ke la
korista puero extingas la ceri. Il falas, quaze frapita per fulmino.
50
Lua sucedanto, Sergius, grabigis sur lua tombo longa epitafo ube on
poyas lektar yena texto per mayuskula latina literi:
CA LOKO UBE ENTERIGESAS LA RESTAJI DI GERBERT RIVIVOS KANDE
LA SONI DIL TRUMPETI DIL MONDOFINO ANUNCOS LA VENO DIL
SINIORO DEO. LA SANTA VIRGINO QUA FAVORAS LA ARTARO E
ROMA, URBO QUA ESAS LA KAPO DIL MONDO, IGIS LU FAMOZA EN LA
TOTA UNIVERSO... LU ESIS QUAZE LA PORDISTO DIL CIELO POS
CHANJIR TRIFOYE LUA OFICO. IL OKUPIS DEPOS YARKINO LA OFICO
DI PETRUS KANDE LA MORTO FRAPIS LU. LA TOTA MONDO EXTREME
PAVORIS. DESAPARIS LA PACO E LA TRIUMFANTA EKLEZIO
SHANCELIS. OLU OBLIVIIS LA REPOZO... IRGU TU ESAS, TU QUA
REGARDAS ICA TOMBO DICEZ OMNAPOTENTA SINIORO DEO
KOMPATEZ LU. LU MORTIS DUM LA YARO DIL SINIORO-INKARNACO
MIII (1003) YE LA XIIma (12ma) DIO DIL MONATO MAYO.
Arvernia mantenas tre vivanta la memoreso dil papo qua, forsan,
esis magiisto.
(Artiklo publikigita en la n° 1/2003 di Kuriero Internaciona)
EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE
EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE
KELKE PRI FRIEDRICH NIETZSCHE
INTRODUKTO : La Germana filozofo-autoro Friedrich Nietzsche naskis en
l’urbo Luetzen, Saxonia, dum 1844. Lu docis filozofio de 1869 til 1879
che l’universitato di Basel, Suisia. Pose, lu konsakris su, dum dek yari, a
sua personala autoro-laboro. En 1889, il maladeskis pro mentala morbo
quan onu ne savis kuracar tatempe. Il mortis pro ca morbo en 1900.
Nietzsche predikis la volo di potenteso, la hardeso kontre su ipsa e la
altri, la milito kontre la febli, lo esis por tale dicar « aristokratal etiko
». Lua idei generale miskomprenesis dal tot-Germani e dal nazisti, qui
misuzis oli por lia skopi. Tamen, mea-opinione, Nietzsche ipsa esis tre
kulpoza, nam lu povis facile miskomprenesar e lu preparis, per lua texti,
la menti a to quon lu ipsa nomizis : « La klasika epoko dil milito ». Me
opinionas ke il havas granda responsiveso etikala koncerne la tragediatra
51
eventi qui devastis Europa e Germania dum la unesma duimo dil 20ma
yarcento e pri qui me aludis en preirinta artiklo. Yen texto ekvokante la
superhomo di qua lu anuncas la adveno e di qua lu esas la profeto. Lua
prozo en la Germana, quankam austera, esas extreme poeziala ed
expresiva en ita linguo.
PRI LA SUPERHOMO
Kande Zarathustra venis en la maxim proxima urbo, qua jacis an foresti,
il trovis multa homi asemblita che la merkato : nam on promisabis ke
devos videsar kordodansero. E Zarathustra parolis tale a la homi : Me
docas a vi la superhomo. La homo esas ulo qua devas superiresar. Quon
vi agis por superirar lu ? Omna enti til nun kreis ulo qua superiris li : e vi
volas esar la refluxo di ca granda mareo e prefere retroirar a l’animalo,
kam superirar la homo?
Quo esas la simio por la homo ? Rido o doloroza shamo. E juste la homo
devas esar ico por la superhomo : rido o doloroza shamo.Vi iris sur la
voyo de la vermo til la homo, e multo en vi esas ankore vermo. Olim vi
esis simii ed ankore nun la homo esas plu simio kam irga simio.
Ta qua esas la maxim saja inter vi, lu esas ankore nur interna konflikto
ed hermafrodito di planto e di fantomo. Ma kad me advokas vi divenor
fantomi o planti? Videz, me docas a vi la superhomo !
La superhomo esas la sinso di la Tero, ke via volo dicez : ke la superhomo
esez la sinso di la Tero !…
PRI MILITO E MILITO-POPULO
Se vi ne povas esar santi dil savo, lore esez adminime por me lua milit-