perdesis por li.
Tamen la paradoxo esas ke ica urbo, qua en kelka quarteri aspektas
Germana tilextreme, talgrade ke ico mem ne plus esas posibla nek
pensebla en Germania di nuna tempo, tamen esas profunde Franca segun
la sentimento e segun la linguo.
Onu, nunadie, parolas nur France ibe malgre ke esas ne-poka decendanti
di anciena Germani e malgre ke la aspekto di la lokala habitantaro esas
multe plu Germana kam Franca. Ma la mentaleso duras esar " altdeutsch
" (olda Germana) ; la lokani laboras multe e kun Prusiana diciplino e
severeso. On audas ofte enstrade la questiono :- " Kad ico esas permisata
? "
Ita mentaleso mem " infektis " la enmigrinti. Me memoras ke afabla e
ridetanta Afrikanino, servanta en drinkeyo, a qua ulo demandesis,
respondis : - Me devas questionar la jeranto di hike kad ico esas
permisata ? ( !)
Germania nunepoke ne plus esas tante severa e Prusianigita, ma en Metz
pos 1870 la Prusiana Germani impozis lia vivo-maniero e mentaleso e
nulu, pose, probis extirpar oli, dum ke, quale dicite, Germania ipse esis
Usanigita pos 1945.
La Metzani ipsa esas fiera esar prefere de Germanala gento ed havas
sentimento di superioreso relate la Franci di interna Francia. Ma ico ne
impedas ke li havas tre akuta sentimento patriota Franca e li nur parolas
France, nam tre poka homi esas bilingua e savas la Germana. Malgre la
Germana aspekto e malgre la " olda Prusiana" mentaleso.
Existas altra quarteri qui konstruktesis ante la Germana periodo, o pose,
e li havas aspekto tote regionala e Franca. On sentas ke en ica urbo e lua
regiono esas permananta afronto e kunvivo di la Germanala e Latinida
mondi. Unfoye la uni esas vinkera altra-foye li desvinkas profite a la altri
en tre nestabila equilibro.
Kande me lektas Germana retala pagini pri Metz, me singlafoye astonesas
per la amo quan la Germani havas ad ica austera urbo. Por li, ol esas tre
72
bela urbo kun Franca koquarto ed eleganta vivo-maniero. Certe Metz ne
esas leda, ed ultre ico, ol bone situesas cirkondata da monti e trairata
da riveri. Ol anke ne indijas arei kun arbori e prati. Ma kad ico esas
suficanta por esar tam atraktiva kam la Germani asertas ? Me povas dicar
ke segun la restorerii quin me vizitis, la Franca koquarto ne atingas lua
zenito ibe. Mem se onu ne manjas dessaporoza repasti. Kad eleganta
vivo-maniero (art de vivre, en la Franca) ? Hm, ico esus forsan justa segun
la koncepti qui esis valida en Prusia dum 1900. Mea-opinione to quo
facinas la Germani esas la mixajo di anciena Germaneso e di stranjera (a
li) Franceso qua produktas ulo tote exotika e samatempe tre (preske tro)
familiara a li.
Dum la vespero di ca dio, me dineis che mea kuzulo e lua spozino. Pos la
repasto ante retroirar a mea hotelo, mea kuzulo, per lua automobilo,
vizitigis da me la urbo Metz dumnokte. Certe valoras la peno vidar lua
monumenti lumizita. To quo interesis ed impresis me esis la vizito opoze
a la kirko di santino Ségolène. Me kredis ke tala nomo esis stranjera e
nule Franca, nam ol absolute ne esas kustumala en Francia. Ma un de nia
eminenta politikistini nomesas Ségolène Royal, ed ultre lo me saveskis
ke elu, e lua familio havas kom origino regiono nefora de Metz. Do, el
esas quaze samlandanino, senegarde de lua politikala latero qua esas
altra afero.
Mea vizito en Metz finis tale, nam ye la posa dio, me retroiris a mea
habiteyo en Parisala regiono.
Me ne savas quon pensar pri Metz nam a me ol esas samatempe facinanta
e tedanta urbo. Facinanta pro lua historio, parto de lua quarteri e
monumenti e tedanta pro lua nemilda klimato, ula de lua stradi qui esas
tro griza e tro oldacha. Forsan me devus esar Germano por vere prizar ol
quale devus esar.
(Ek Kuriero Internaciona n°3/2006)
PRI SINKRONALESO* ED UN DE MEA ANCIENA INTERRETALA MESAJI
Recente on parolis pri la labori dil kontestata ciencisto Rupert Sheldrake
pri la sinkronaleso*, aludante ta temo eminenta samideano ripublikigis
mesaji sendita olim e qui anke traktas pri la koncernata temo.
Yen unesme la mesajo da nia samideano respondanta a mesajo da me
trovebla sub la lua :
73
Kara Jean,
Forsan posibla expliko esus trovebla en la teorio dil "disidenta"
biologiisto, Rupert Sheldrake, pri (en la Angla) "morphic resonance"
"resono morfologiala" termino quan lu inventis por fenomeno qua, lu
kredas, existas vaste. Il kredas ke lua teorio esas ciencala, e ke ol esas
"pruvebla" o despruvebla per apta experimenti. La majoritato di ciencisti
ne volas disipar tempo e pekunio por experimenti pri absurda teorio. Ula
personi facis kelka experimenti, ed on pretendas ke li suportas la teorio.
Lua unesma libro pri ta teorio esis, en 1981, "A new science of life" (Nova
cienco di vivo). Inter lua altra libri esas, en 1988, "The presence of the
past" (La prezenteso dil pasinto).
Parenteze, en 2003 editesis lua libro, "The sense of being stared at",
parte pri la sento (o senso?) quan on semble povas havar, sen vidir
regardanto (qua forsan esas dop on), ke ulu fixe regardas on.
Me ne havas opiniono pri la valideso dil teorii extraordinara di Rupert
Sheldrake, ma lu esas sincera ed interesiva. Me ne savas ka lua libri esas
editita en altra lingui.
Kordiale,
Robert.
***************************
Yen mea antea sendajo:
(...) La sama revueto raportas anke stranja fakto, nun tre konocata,
koncernantala operaco "overlord" por preparar la desembarko dal
federita trupi en Normandia ye la 6ma di junio 1944. Por omna altra
operaci existis kodexala vorti. La sekretajo esis severe gardata por
sekurigar la suceso dil desembarko. Or, dum mayo 1944, t.e. un monato
ante la D-Dio , omna ita vorti di qui la futuro dil mondo dependis aparis...
en la krucvort-enigmati di la jurnalo LONDON DAILY TELEGRAPH !
Quik la Angla sekreta servi invadis la laboreyo dil jurnalo. Qua esas la
autoro di ta krucvort-enigmati ? Kad danjeroza trahizero ? Spionanto
pagata dal nazisti ? La realeso esas plu fola kam la fiktivajo...
Nur olda employato, Leonard Dawe, qua laboras por la DAILY
TELEGRAPH. La oldulo ne komprenas to quon on reprochas a lu. E mem
pos la milito, kande il informesabis, ilu nulatempe intelektis quale ita
vorti, qui celis la maxim bone gardata sekretaji di ta tempo, povis
samatempe venar a lua spirito.
On kustumas mokar la "magio", ma forsan en anciena civilizi, homi, kun
altra mento kam nia, ja konstatabis ita fakti e developis cienco pri ol
74
qua povis esar tre efikiva. Ma kun nia "racionalista" mento ocidentala
aktuala, ica fakti celesas o refuzesas.
(Ek Kuriero Internaciona n°3/2006)
MISTERIO DIL ANCIENA KRONIKI INDIANA
Ne existas evidentaji de anciena teknologii Indiana pri fluganta
mashini.Tamen la referi ad anciena fluganta mashini esas tre
grandanombra en la anciena texti Indiana. Plura raporti deskriptas lia
utiligo kom milit-armo. La plu granda nombro de ta skriburi venas de
texti evanta de la 4ma, 5ma e 6ma yarcenti a. K. ed ica texti konservesis
sorgoze dal monarki qui dominacis India lor ita tempi. La skribisti
laboranta ita-epoke kontrolis oli tre atencoze por esar certa ke lia