grupo ja havas triadek tala loki, la konsumeri prizas povar restar dum
plura hori sen tedesar da garsono qua, altraloke, venus, ye singla duadek
minuti, por recevar nova komendo.
Tamen, ica nova modo «made in USA» produktas nur poka opozo. Kad ico
esas signo ke la «Usanigo» ne plus timigas ? Kad ico esas signo ke
Starbucks agas sagace ?
89
Advere, en la Parisala Starbucks-eyi nur poka kozi pensigas pri Usa. Ica
entraprezeyo ne fanfaronas : che Starbucks, onu ne multe komunikas. En
Seattle, la dicita entraprezeyo esas fortreso, e la pasanta stranjera
jurnalisto konsilesas sistematre konsultar la retala pagino pri ca
fabrikmarko.
Same en Paris : «Se la klienti restas sen konsumar, kad ca entraprezeyo
ganas pekunio en Francia ?» «Quala esas lua projeti, lua ambicii ?» Ita
questioni esas sen respondo. Onu tacas.
Duminstante, ica strategio esas sucesoza. Tamen ico eventas pos multa
desfacilaji e problemi. Anke en Usa. En 1999, lor la somitala
interrenkontro dil Mondala komerco-organizuro (WTO/OMC) en Seattle,
Starbucks qua akuzesis komprar tro chipe a la rurani la kafeo-grani, esis,
same kam Gap o Nike, un de la maxim odiata skopo-plaki por la
manifestanti. La movadi opozata a la komercajigo dil mondo kunvenis
exter la somitala interrenkontro por iniciar to quo restis en la memori
kom la departo-punto dil granda mobilizi kontre la globaligo. En la
Starbucks-eyi dil urbo-mezo, vitri spliteskis. Depos ita tempo la aludita
komercala grupo reaktis. La kombato por sana ambiento e por plu
equitatoza komerco divenis la baricentro di lua komunikado. Starbucks
ne interesas grande Marina Skumanich, reprezentantino en Seattle di la
«Washington Fair Trade Coalition», organizuro qua militas por equitatoza
komerco. Ma elu agnoskas ke Howard Schultz, qua esas la patrono dil
dicita komercala grupo, esas meritanta homo. «Il esas un de ca moderna
patroni qui esas tre diferanta de lia preirinti, tale explikas ita
militantino. Lia politiko semblas esar tre progresema, tam bone en la
domeno dil ambiento kam en olta di la laboro-kondicioni. Existas sincera
deziro facar bona kozi. Tamen, quankam li deklaras ke li havas tre alta
ambicii, li ne esas sempre ye olia nivelo.
Koncernante la ambiento, pro quo li ne kompras plu multa kafeo kultivita
en ombro, t.e. en la naturala peizajo dil regioni produktanta ol, e ne en
granda plantacerio ?»
Omnakaze ica kompanio bone konsideresas trans la Atlantika Oceano.Ma
ica giganto dil bruna oro ne esas sen diversa e psikologiala problemi. Lu
subisas mem kreskala krizo, se on kredas to quon dicas Howard Schultz,
nome il desquieteskas pro la fakto ke il ne plus rikonocas la Starbucks
quan il konceptabis : kad la komercala grupo ne minacesas perdar sua
identeso pro ke ol divenas gigantega ? Ka Starbucks ne esas minacata
dissolvesar en la globaligo ? En informilo interna a lua kompanio, ica
historiala patrono regretis, dum la pasinta printempo, la renunco di ula
agomanieri certe «romantika». Aludante tale la sili de kafeo sur la
drinko- e pago-tabli di Starbucks, qui nun remplasesas per normigita
paketi, pro ke ico konsideresas kom la unika moyeno konservar l'aromo
90
dil Starbucks-kafeo omnaloke en la mondo. Pro brilar tro forte, dil sireno
la krono povus riskar paleskar.
(Segun artiklo da Gilles BIASSETTE publikigita en la jurnalo LA CROIX)
(Ek Kuriero Internaciona n° 1/2007)
EMOCIGANTA EXOTIKA EXKUZI, KANIBALI DICAS :
NI DEMANDAS PARDONO PRO MANJIR QUAR
BRITANIANA MISIONISTI
Raportajo da RICHARDS SEARS en interretala edituro di THE DAILY MAIL
ye la 20ma di agosto 2007.
132 yari esis necesa por ico, ma la decendanti di tribuo de kanibali fine
exkuzis su pri la fakto ke li manjabis quar amiki di Britaniana misionisto.
La Veneracindo George Brown apene evitis mortigesar ipsa kande il riskis
su irar aden la junglo por trovar ke ti qui esabis lua quar kolegi divenabis
dineomanjajo.
Savesas ke la tribui en Papua Nova Guinea ankore kredas la realeso dil
miraklifanta mediki e skeleta homi ma la kanibalismo esas kozo
apartenanta a lo pasinta. La aludita methodista (1) pastoro deskovris la
osti dil citita viktimi dispersita alonge la kanibali-vilajo sur la Pacifika
insulo Nova Britania. Lor pitoreska ceremonio eventinta icasemane, la
chefi di ca insulo dicis ke li tre regretas ke lia ancestri distranchis en
plura peci la misionisti en la skopo celebrar granda festo.
La exkuzi facesis a la Chefa Komisario di Fiji, t.e. la loko de-ube venis la
manjita misionisti. Ica komisario, Ratu Isoa Delamisi Tikoca, qua
reprezentas la Rejino di Anglia en Fiji, dicis a la lokala chefi : "Ni esas
profunde emocita e ni deziras a vi la tre granda joyo dil pardono qua
finas ica deskonkordo."
Lor la ceremonio, Sir Paulias Matane, Generala Guberniestro di Papua
Nova Guinea, qua kontrolas Nova Britania, rimemorigis pri la bona verki
da George Brown. La citita pionira Anglo esis proxima a la morto lor plura
okazioni – pro feroca aborijeni o pro maladesi - ma il sucesis transvivar
91
til lua retreto en Australia pos entraprezir finala voyajo a lua hema loko
Durham.
La dramatatra incidento qua esis la kauzo dil prizentita exkuzi eventis
pos ke s-ro Brown voyajabis de Fiji a Nova Britania, olqua nomizesabis
tale dal Angla exploranto William Dampier en 1700.
Il sejornis en vilajo de kabanachi jacanta sur ica insulo, kande, ye la 8ma
di aprilo 1878, il audis dicar ke la misionisti, kun qui il voyajabis pos
departo de Fiji, esabis masakrita da kanibali.
Dum timar revolto tribuala, s-ro Brown, qua lore evis 43 yari, koaktesis
reprezalar nam il minacesis ke lu e lua omna grupo exterminesez da
kanibali.
Irante chasar la homo-manjanti en bateli "kanoe", lore ke li avancis
alonge la litoro, la Angli esis ipsa izolita e siejata da 40 tribuala bateli
"kanoe" e sucesis nur kun granda desfacilaji eskapar de ica danjero.
Kelka dii pose, s-ro Brown, deskovris la osti dil mortigita docisti e
predikisti en ula vilajo. Kun lua grupo, il incendiis omna kabanachi dil
kanibali e lor sangoza afronto kelka de la hom-manjanta tribuani
mortigesis.
La venjo da Brown produktis senfrista paco-ofro de la aborijeni. Tamen,
on asertas ke la memoro di ta mortigi obsedis lu til lua morto.
Pos la ceremonio, hiere, tribuano dicis : "La Veneracindo povas nun
sejornar pace en lua tombo pro ke la disputado finis".
(1) methodista pastoro : - Adepto di Protestanta sekto Angla.
(Ek Kuriero Internaciona n°1/2007)
LITERATURO EN LA ARABA MONDO NUNEPOKE
La redaktinto di ca artiklo, Sharif Majdalani, esas Kristana Arabo
naskinta en 1960 en Beyruth, Libano, ube il direktas la departmento di
Franca literaturo en la Universitato Santa Josefo.Il esas autoro di plura
libri pri diversa temi. La suba texto publikigesis en la regionala diala
jurnalo Franca LA MONTAGNE (LA MONTARO).
«Al Kairo redaktas, Beyruth editas e Baghdad lektas» : quaradek yari ante
nun, ico esis konocata proverbo por expresar la vivozeso e la kreiveso