divenis Venero
.
Segun artiklo de Enciklopedio da Edmond Wells.
(Ek Kuriero Internaciona n° 2/2008)
LOHENGRIN (Germana legendo)
La duko di Brabant esis ja olda ed sentis ke lua morto proximeskis. Lua
unika filiino Elsa esis heredonta lua lando. Il venigis Komto Friedrich, qua
esis la maxim povoza komto en lua lando, ed ilta mustis promisar a lu,
ke il protektos fidele la heredonta princino. Icon juris la komto a la
mortanta duko.
Ma la komto pensis : «Se me nur spozigus la yuna dukino ! cakaze me
divenus la Sinioro di ca lando.» Il demandis elua manuo, ma Elsa ne volis
mariajesar kun lu. Lore il minacis la princino per maligna paroli.
Kelka tempo pose venis la imperiestro ad Antwerpen. Elsa iris renkontre
a lu kun la kavalieri di sua lando por salutar ilu. Tatempe la komto akuzis
la dukino che la imperiestro e juris, ke la duko promisabis a lu la manuo
di lua filiino e lua krono. Il esis pronta kombatar por sua yuro.
L'imperiestro devis judiciar.
Ye la sequanta dio l'imperiestro kunvenigis omna kavalieri di ca lando. Il
sufligis en korno e pajo klamis : «Qua volas esar la championo di la dukino
?»
Ma la kavalieri timis la komto e nulu de li audacis kombatar kontre il. Ja
on audabis la korno suflar ye la duesma foyo. Lore omni vidis cigno qua
avancis sur la fluvio. Lu tiris per ora kateno bateleto en qua kavaliero
sidis.
Ilta saltis adsur la sulo e la cigno desproximeskis senfriste kun la batelo.
Ye la triesma foyo sonadis la korno. Lore la kavaliero iris opoze a
l'imperiestro e dicis : «Me volas kombatar por la dukino.»
Pos ruda kombato la komto desvinkis. La yuna kavaliero plezis a la dukino
ed elu aceptis lu kom spozulo. Tamen ante la mariajo-festo la kavaliero
dicis ad el : «Siniorino Dukino, vu nulatempe darfas questionar me pri
qua me esas nek deube me venas, nam cakaze me devos separesar de
vu.» Elu promisis ico. Li vivis felica kune dum multa yari.
Ma uladie, kande li asistis festo, el audis ulu mokar Lohengrin. Lua
aflikteso esis granda. Nune el pregis la kavaliero por ke il revelez ad el
ilua sekretajo.
101
Se nur elu respektabus sua promiso ! Apene elu parolabis taskope, ke la
cigno retrovenis sur la fluvio. Trista e plorante Lohengrin adiis lua filii e
lua spozino. Il saltis aden lua batelo e ne plus retrovenis.
Extraktita de la libro UNSER VATERLAND : Germanische Erzählungen für
deutsche Kinder (NIA PATRIO : Germanala rakonti por Germana pueri)
Lothringer Verlag METZ 1908.
(Ek Kuriero Internaciona n° 2/2008)
LA MISTERIOZA CIVILIZO DI FONTAINEBLEAU
Sen savar lo, omnasundie, mili de promenanti en la foresto di
Fontainebleau (nefore de Paris, Francia) pasas forsan avan la restaji di
nekonocata civilizo desaparinta.
Ica foresto di Fontainebleau esas un de la maxim granda e bela foresti di
Francia. Ol jacas sur preske 20.000 hektari. Inter la arbori e la roki kun
fantastika formi, on povas sentar magiala atmosfero. Sempre on
questionas su : kad Fontainebleau esis la centro di nekonocata anciena
civilizuro ?
LA GEOLOGIALA PASINTO DI FONTAINEBLEAU
La geologiala pasinto di ca foresto duras esar nemulte konocata. Lua
historiala pasinto esas mem plu nesavata. Til 1830, cirkume, ol ignoresis
sur la mapo di Francia. Mem la banditi qui eskapis de la rejala jendarmi
hezitis enirar profunde ica grandega foresto. Esis legendi pri la
misterioza habitanti di ca foresto. On asertis ke la diablo sub la formo di
granda Chasisto nigra trairis la foresto. Ne esis felicajo renkontrar lu,
tante plu ke il cirkondesis da diablala hundi. Tale la promenanti ne tre
deziris vizitar la foresto qua konsideresis kom danjeroza loko.
STUDIO DIL GROTI DI FONTAINEBLEAU
On savas nur ke dum plura dekamili de yari, homi habitis ula groti di ca
foresto. Li poslasis ibe grandanombra desegnuri e signi qui duras pozar
problemi a la historiisti.
Ita signi desegnesis lor periodo – segun J.L. Baudit, ciencala exploranto
studiinta oli maxim bone – qua duris dum 30.000 yari cirkume, t.e. de
102
l'inter-glaciala ero «riss-würm» til la fera epoko. La maxim anciena signi
esas tre simpla, nome li esas simpla abstrakta linei.
Le maxim recenta de li reprezentas animalal od homal desegnuri same
kam plu komplikita simboli, di qui ni ne savas la exakta signifiko. La
specalisti remarkis astoniva simileso inter plura di ca desegnuri ed olti
trovata che altra prehistoriala peizaji enigmatatra.
MISTERIOZA SKRIBARTO
On anke trovis kelka tombi neolitikal en la mezo dil foresto di
Fontainebleau. Una de li kronizesas per bloki qui havas la formo di
jacanta statui. Kad parolesas pri naturala bloki o kad li laboresis da homi
?
Ula tombo livris plura mikra skulturi ek stono. Ol exkavesis komence dil
yari 1960 dal amatora arkeologiisto Robert Ganzo. Ma la oficala ciencala
exploranti konsideras oli kom nura fantaziaji dil naturo. Tamen esas
substrekizenda ke altra neolitikal restaji ekterigesis cirkum
Fontainebleau.
Ultre lo, kelka tabeleti trovita da R. Ganzo, en un de la tombi pozas
konsiderinda problemo arkeologial. Nome ica tabeleti kovresis per
ideogrami qui pensigas nerezisteble pri skribarto.
Oficale ico esas neposibla, nam la skribarto supozesas naskir multe plu
tarde, en Proxima-Oriento.
Segun oficala tezo, la unesma skriburi aparis en Sumer ye cirkum 3.300
ante nia ero. On enskribis piktogrami (desegnuri supozata reprezentar
literi) sur argila tabeleti, ye cirkum 3.000 ante nia ero la desegnuri
transformesis ad intersequo di streki : la kuneiforma skribarto. Tamen
existas plur altra exempli di prehistoriala skribarti, antea a la civilizuri
di Proxima-Oriento. La enigmato di Glozel en mez-Francia esas tre
kontroversata. La tabeleti di Cortaria, evanta de 4.000 yari ante nia ero,
esas altra temo por kontroverso. Nome oli trovesis en Transilvania ed ico
supozigas ke la skribarto ne naskis en Mezopotamia, loko qua esas la
bersilo dil civilizuro di Sumer, ma meze dil stepi di est-Europa.
Esas kelka simileso inter la ideogrami di Fontainebleau e la literi
poslasita dal Hitita civilizuro di Anatolia e Proxima-Oriento. Kad pro ico
on darfas konjektar ke l'anciena habitanti dil forestego di Fontainebleau
esis la ancestri dil tribui qui departis por koloniigar l'Oriento ?
LA ROKAJI DI FONTAINEBLEAU
Li esas probable, la maxim videbla e stranja restaji dil pasintajo di
Fontainebleau. Desfacilesas ne questionar su pri lia formi. Ibe anke
103
pozesas la questiono : kad ica rokaji taliesis dal homala manui o dal
naturo ?
On povas observar figuratra exakteso tre surprizanta koncerne certena
rokaji. Kelka de li riproduktas otario, elefanto, giganta tortugi,
karnavida ucelo...
Kad ico esas la naturala rodado, qua exercesis dum plura yarmili sur
rokoza substanco ek greso ?
Nule konocesas ke ica animali vivis en ica mondo-parto, mem en fora
epoko. Ma quon ni vere savas pri lo pasinta di nia planeto ?
Nia ancestri en la groti piktis la fakti di lia singladia vivo e la animali qui
cirkondis li. Kad la homi di ca misterioza civilizuro volis tote simple