Не бойся і даверся. Ты ў руках
Найласкавейшага з уладароў.
Да абяздоленых ён літасць мае
I крыўдзіць не збіраецца. Дазволь
Я перадам яму, што ты прымаеш
Яго апеку і бацькоўскі клопат,
I пераможца твой цябе падыме,
Прыблізіць да сябе і ашчаслівіць.
Клеапатра
Скажы, што я схіляю галаву
Перад вялікасцю яго дзяржаўнай,
Майстэрству паслухмянасці вучуся
I буду рада Цэзара пабачыць.
Пракулей
Скажу, скажу, царыца дарагая.
Уцешся. Не бяры да сэрца блізка.
Усё будзе добра.
Пракулей і два салдаты, прыставіўшы драбіны, улазяць праз акно на другі паверх грабніцы і акружаюць Клеапатру. Іншыя салдаты адсоўваюць завалы і расчыняюць дзверы грабніцы.
Гал
Схапілі лёгка, без супраціўлення.
Не адпускаць, пакуль не прыйдзе Цэзар.
Выходзіць.
Iрада
Царыца любая!
Харміяна
Што яны робяць?
Ды гэта ж ворагі твае!..
Клеапатра
(выхопліваючы кінжал)
Не дамся.
Хутчэй, рука!
Пракулей
(адбіраючы кінжал)
Царыца, не спяшайся!
Нашто ты так? Сама сабе нашкодзіш.
Даручана мне берагчы цябе,
I я збярог, уратаваў ад смерці.
Клеапатра
Уратаваў? Ды нават і сабаку,
Калі здыхае ў муках, смерць — збавенне.
Пракулей
Раптоўным самагубствам, Клеапатра,
Зняважыла б ты Цэзараву шчодрасць,
А ён — крыніца дабраты. I свет
Павінен бачыць гэта. А памрэш ты,
I ўсё агорне змрок.
Клеапатра
Прыходзь жа, смерць!
Прыходзь, прыходзь! Вазьмі мяне, царыцу,
Як забіраеш старцаў і дзяцей.
Пракулей
Нашто так хвалявацца? Супакойся.
Клеапатра
Пустыя словы! Я не буду піць,
Не буду есці, спаць, а разбуру,
Раскідаю смяротны схоў майго жыцця.
I як бы ні натужваўся твой Цэзар,
Я звязанаю перад ім не стану,
Каб на мяне Актавія-тупіца
Зларадна пазірала спадылба.
Не дапушчу, каб рымская галота,
Падняўшы лямант, бегала за мной
I мне плявала ў вочы. Не дазволю!
Ды лепш няхай мой труп у роў укінуць
Ці пакладуць, раздзеўшы, ў нільскі глей,
Каб я, аб'едзеная машкарой,
Страшыдлам стала! Лепш няхай мяне
Ў пустыні на высокай пірамідзе
У ланцугах павесяць!
Пракулей
Не пужай
Сама сябе. Навыдумляла жахаў.
Няма ж падстаў ніякіх.
Уваходзіць Далабела.
Далабела
Пракулей,
Што адбылося, Цэзару вядома.
Цябе ён адклікае, а царыцу
Перадае пад мой нагляд.
Пракулей
Так, так...
Будзь з ёю далікатны, Далабела.
(Клеапатры)
Дык што ж мне Цэзару сказаць цяпер?
Чаго хацела ты?
Клеапатра
Хачу памерці.
Пракулей і салдаты выходзяць.
Далабела
Царыца найяснейшая, ці чула
Ты пра мяне?
Клеапатра
Не помню.
Далабела
Але ж ты
Мяне павінна ведаць?
Клеапатра
А якое
Значэнне мне: ведаю ці не?
Вы ж насміхнецеся, калі вам
Расказваюць жанчыны альбо дзеці
Свае лятункі-сны.
Далабела
Не разумею.
Клеапатра
Мне сніўся сон: жыў некалі на свеце
Антоній, імператар-палкаводзец.
Заснуць хачу, каб мне ізноў прысніўся
Такі ж цудоўны чалавек!..