Паведамляю, Цэзар:
На моры уладараць два піраты —
Менах і Менекрат, з разбойных суднаў
На бераг Італьянскі нападаюць.
Кроў ледзянее ў жыхароў, а моладзь
Кіпіць ад абурэння. Карабель
Чуць выйдзе з гавані — ужо ў палоне.
Але страшней за ўсё, што гэты гвалт,
Драпежніцтва пірацкае прыкрыта
Пампея гучным імем.
Цэзар
Эх, Антоній,
Спыні, кажу, шаленства п'яных оргій!
Калі, забіўшы Гірцыя і Пансу,
Абодвух консулаў, ты адступаў
Паспешна ад Мадэны[16], люты голад
Не пакідаў цябе, ты з ім змагаўся;
Узгадаваны ў роскашы, цярпеў —
I дзікуну такое не пад сілу;
Піў бруд з балота, конскую мачу —
Сасмяглы звер і той бы ухіліўся;
У воўчых ягадах знаходзіў смак,
Кару грыз, як алень, а ў Альпах, чуў я,
Еў падлу, ад якой памерці можна;
Але ж вярнуўся ты адтуль здаровы,
Ты быў салдат, меў вытрымку тады.
Чаму ж цяпер—аж вымавіць мне цяжка! —
Свой гонар ганьбіш?
Лепід
Цэзар
Ды што ў ім сораму няма, ці што,—
Радзіму кінуўшы, бадзяцца недзе?
А нам, Лепід, пара за зброю брацца,
Ваенную нараду склікаць трэба.
Маруднасць наша — выйгрыш для Пампея.
Лепід
Я заўтра, Цэзар, далажу табе,
Якія сілы пад маёй камандай
На сушы і на моры.
Цэзар
Я таксама
Дакладна высветлю усё.— Бывай!
Лепід
Да пабачэння, Цэзар. Калі ласка,
Трымай мяне у курсе спраў.
Цэзар
Вядома.
Сяброўскіх абавязкаў не парушу.
Выходзіць.
СЦЭНА 5
Александрыя. Палац Клеапатры.
Уваходзяць Клеапатра, Харміяна, Ірада і Мардзіян.
Клеапатра
Харміяна
Клеапатра
О-о!..
Дай выпіць мандрагоры[17] мне.
Харміяна
Клеапатра
Хачу заснуць і доўга, доўга спаць,
Пакуль не вернецца Антоній мой.
Xарміяна
Занадта многа думаеш аб ім.
Клеапатра
Ты — здрадніца, няйначай.
Харміяна
Клеапатра
Мардзіян
Я тут, царыца,
Чым дагадзіць магу?
Клеапатра
Нічым. Ты ж — еўнух.
А твой пісклявы спеў мне рэжа вуха.
Шчаслівы ты, жывеш адзін, спакойна.
А ведаеш ты, што такое страсць?
Мардзіян
Клеапатра
Мардзіян
Пачуццяў у мяне хапае ўсякіх.
Хоць я й бясплодны, уяўляў не раз,
Як абдымаюцца Венера з Марсам.
Клеапатра
Ах, Харміяна! Як, па-твойму, дзе ён?
Стаіць, сядзіць, ідзе пяшком ці мчыцца
На баявым кані? Каню прыемна
Насіць Антонія. Шчаслівы конь!
На ім красуецца Атлант[18] паўсвету,
Людскіх плямён і меч і шлем. Ён, можа,
Мяне успамінае зараз, шэпча:
«Дзе ты, мая егіпецкая змейка?»
Як некалі мяне ласкава зваў.
О гэтая салодкая атрута!
А можа, ён забыў сваю каханку,
Чый твар счарнеў ад пацалункаў сонца,
Пакрыўся каляінамі гадоў.
Калі у нас быў госцем Юлій Цэзар,
Я славілася, як ласунак царскі.
Не абмінуў мяне і Гней Пампей[19],
Шукаў натхнення у вачах маіх,
Маёй любоўю цешыўся да смерці.
Уваходзіць Алексас.
Алексас
вернуться
Ты адступаў паспешна ад Мадэны.— У 43 г. да н. э. Антоній асадзіў у Мадэне аднаго з правадыроў рэспубліканцаў. Рымскі сенат паслаў таму на дапамогу войскі пад кіраўніцтвам двух консулаў — Гірцыя і Пансы, якія разбілі Антонія, але самі загінулі ў бітве.
вернуться
Мандрагора — расліна з сям'і паслёнавых, ужывалася ў старажытнасці для чарадзейства і як снатворны сродак.
вернуться
Атлант — міфічны волат, які падпіраў плячамі неба.
вернуться
Не абмінуў мяне і Гней Пампей.— Маецца на ўвазе, як паведамляе Плутарх, не Гней Пампей Вялікі, а яго сын, які таксама зваўся Гнеем, забіты ў 45 г. да н. э.