Павел слухаў і думаў, што стрыманасць Бурмакова, напэўна, выпрацавалася на працягу доўгіх гадоў цяжкай службы касманаўта, а на самай справе ён летуценнік, не меншы за Віцю. Ды хто ведае, можа, менавіта такія людзі і дабіваюцца нечага ў жыцці. Сам Павел саромеўся ўзнёсласці, не мог раскрывацца нават перад сябрамі. Аднак у іншых гэту якасць любіў, паважаў. I Бурмакоў, здольны захапляцца і марыць, як юнак, у гэту хвіліну стаў яму яшчэ бліжэй, даражэй.
— А дзе мы жыць будзем? — спытаў Віця. Хлопца паліла нецярпенне, яму хацелася дзейнічаць.
— Вось тут,— Сцяпан Васільевіч паказаў на дзверы, непадалёк ад якіх яны стаялі.— Калі не будзе пярэчанняў, у адным пакоі. Нам быць разам, можа, месяцы і месяцы, пара прывыкаць, прыцірацца адзін да аднаго.
Калі ўладкаваліся, Бурмакоў павёў Паўла і Віцю на карабель. Унутраная сценка станцыі ў тым месцы, дзе швартаваўся планеталёт, была празрыстая, і яны ўбачылі свой «Набат» зусім побач. I застылі, ашаломленыя. Вось ён, велічны, строгі прыгажун, іх прытулак у бязмежным космасе!
Бурмакоў бываў тут раней. Але і ён зараз, паглядаючы на сваіх малодшых таварышаў, таксама зноў адчуў, што палёт, пра які марыў, можа, з першага выхаду ў прастору, ужо не толькі план, а сама рэальнасць. I ў гэтым палёце ў невядомае Павел і Віця будуць яго адзінымі саратнікамі. Узрушаны Сцяпан Васільевіч абняў іх за плечы, прытуліў да сябе.
Нехта ўсё-такі падгледзеў гэту хвіліну, сфатаграфаваў касманаўтаў. Пазней, пасля старту «Набата», здымак надрукуюць газеты, пакажуць тэлевізійныя праграмы. Аднак самі героі кадра нават не заўважылі фатографа. У думках яны былі ўжо на борце карабля, дзе чакала іх сур’ёзная і адказная праца.
Хутка Гушча зразумеў, што дваццаць чатыры гадзіны — не так ужо многа для сутак. Трэба было не толькі вывучаць карабель, а і крытычна прыглядацца да кожнага вузла, прыбора, механізма, уяўляючы іх у дзеянні — у палёце, у час выхаду на чужой планеце. Абсталяванне ж у большасці было унікальнае. Бурмакову часта даводзілася напамінаць Паўлу, што дзень скончыўся і пара крыху адпачыць, каб і заўтра мець сілы працаваць з яснай галавой.
Гушча ўпарціўся, казаў, што арбітальная станцыя гэта не Зямля, што ў бязважкасці суткі даўжэйшыя.
Бурмакоў, сам не менш заклапочаны і стомлены, смяяўся:
— Станцыя, Павел Канстанцінавіч, што зямная ваколіца. Знайду вам планету, дзе суткі сапраўды працягнуцца гадзін на сорак. От там і папрацуеце.
Як ні дзіўна, падобныя жарты супакойвалі Гушчу, і ён, для прыліку пабурчаўшы, адпраўляўся спаць. А назаўтра з яшчэ большай настойлівасцю браўся за працу, часам толькі дзівячыся, як гэта ў яго хапае сіл, каб лазіць па доўгіх карабельных трапах, калі кожны неасцярожны крок пагражае падкінуць цябе пад столь, гадзінамі корпацца ў схемах і машынах, запамінаць, дзе і што знаходзіцца.
А дні беглі, як тыя секундныя стрэлкі на хранометры, няўмольна накручваючы хвіліны і гадзіны, набліжаючы заканчэнне вызначанага для асвойвання карабля часу. I карабель, складаны, дасканалы, ужо больш не палохаў, а рабіўся зразумелым, блізкім, сваім.
Нарэшце настала і тая хвіліна, калі галоўны эксперт дзяржаўнай камісіі сказаў, што прэтэнзій да першага экіпажа «Набата» не мае — ён можа адпраўляцца ў экспедыцыю.
I карабель быў гатовы да адлёту.
VII
Касманаўты атрымалі кароткі перадстартавы адпачынак. Можна было адаспацца, нагуляцца ўпершыню за колькі тыдняў. Аднак нікому з іх не хацелася марна траціць апошнія зямныя дні. 3 раніцы яны адпраўляліся з Касмічнага гарадка ў Маскву — гулялі па вуліцах, сядзелі ў прыціхлых асенніх скверах, хадзілі ў тэатры. Але і гэтым дням надышоў канец. Настала пара збірацца ў дарогу.
Апошні дзень на Зямлі касманаўты прысвяцілі развітанню з Масквой. Ад Краснай плошчы яны прайшлі цераз увесь горад да Пантэона Уладзіміра Ільіча Леніна і затым вярнуліся ў Музей касманаўтыкі. Тыя, хто пакідаў Зямлю, заўсёды аддавалі пашану сваім папярэднікам, жыццё якіх стала легендай, гісторыяй.
На ўзвышшы, на ўскраіне Вялікай Масквы, паўстагоддзя таму назад быў узведзены незвычайны будынак. Ён зусім не нагадваў касмічны карабель, як магло падумацца, і не было ў ім традыцыйнай нацэленасці ўвысь. Творцы музея пастараліся даць контурам будынка непрывычныя рысы. Хаос, адсутнасць строгіх геаметрычных форм — вось што кідалася ў вочы пры першым позірку. У гэтым было нешта незямное, яно непакоіла думку, трывожыла, кудысьці клікала. I ўнутры, хаця самі залы выглядалі строга, мелі звычайныя сцены, бачылася шмат элементаў касмічнага — афармленне, экспанаты, фатаграфіі, скульптуры.