Ружа нават павесялела: на халяву яна мыецца з мылам. Потым ёй дадуць бясплатна дах над галавой, а яшчэ і турэмнае паянне. Непрыемна вядома, што яе вось так наглядчыцы разглядаюць, але яна прыгожая і ёй саромецца няма чаго.
Жанчына адмыла ад чорнай фарбы свае босыя ножкі. У яе вельмі добрая дзякуючы спартоваму ладу жыцця постаць - нібы ѓ юнай дзяѓчыны з пругкай грудзьмі, але па твары відаць, што яна куды старэй. Зрэшты, не больш за трыццаць на выгляд. Ружа ганарылася тым, што выглядае так добра.
Вось яна памылася, ёй крыкнулі:
- Хопіць, сканчай!
Яна выйшла. І наглядчыца палезла ёй пальцам у рот, нібы Ружа магла нешта панесці або выкрасці. А іншая жанчына-турэмшчыца яшчэ лапай ва ѓлонне і задні праход. Што было зневажальна і брыдка. Прычым мусіць не толькі Роза, так наглядчыца лезла голымі пальцамі не знайшоѓшы час надзець на рукі пальчаткі.
Ружа трывала, хоць ёй было зневажальна, сорамна, ды яшчэ і балюча. Пазногці наглядчыцы вельмі драпалі ёй далікатныя, інтымныя месцы ва ѓлонні і пятай кропцы.
Але нарэшце і гэтым пакутлівыя гадзіны ѓжо зусім непатрэбнага ператрусу прайшлі.
І Ружы начапілі кайданкі і зноѓ павялі. Маладая жанчына, нават са здзіѓленнем падумала: няѓжо яе і камеры запруць голую? Але гэта не можа быць. Зняволеных не маюць права па законе трымаць без адзення. Ды хоць якую-небудзь абутак ёй абавязаны, выдаць.
Але вось сапраѓды яе адвялі ѓ раздзявалку. Дзе павінны выдаць казённае адзенне, калі няма дазволу, насіць сваё. Ружы выдалі толькі паласатую сукенку на голае цела. У сукенцы быѓ прышыты нумароѓ замест яе прозвішча.
Ружа спытала:
- А трусы і станік?
Назіральніца строга адказала:
- Ёсць спецыяльны загад каменданта, вам казённыя трусы і станік не выдаваць!
Ружа са здзіѓленнем спытала:
- А гэта яшчэ чаму?
Турэмшчыца строга адказала:
- Вы можаце на іх павесіцца!
Маладая рэвалюцыянерка развяла рукамі:
- Што я дурніца, каб вешацца? Максімум, праз некалькі месяцаѓ мяне вызваляць!
Наглядчыца злосна кіѓнула:
- Усё так кажуць, але сядзяць гадамі!
Ружа цяпер была толькі ѓ паласатай, вышэй каленяѓ сукенку, і з голымі, босымі ножкамі.
Маладая жанчына паглядзела на паліцу. Там было шмат рознага абутку, не вельмі прывабнага з выгляду. Але яе босыя, ступні мерзлі. Яна будуць у шоку ад знявагі ператрусам і іншых працэдур, не звяртала ѓвагі на холад, волкай, бетоннай падлогі турмы. Але зараз яе проста закалаціла.
Ружа жаласным тонам прастагнала:
- У мяне азяблі ногі, дайце хоць які абутак!
Турэмшчыца жорстка адказала:
- Спецыяльнае распараджэнне кашталяна! З прычыны асаблівай небяспекі палітычнай зняволенай вам забаронена насіць абутак падчас знаходжання пад вартай, бо яго вы можаце выкарыстоѓваць як баявую зброю, ці кідальныя прадметы!
Ружа з уздыхам заѓважыла:
- Але ѓ турме так холадна! Я ж магу прастыць і захварэць!
Наглядчыца яе супакоіла:
- У нас добры лазарэт! І ѓвогуле, хопіць спрачацца. А тым цябе добра выпору!
Рэвалюцыянерка здзівілася:
- А хіба лупцоѓцы не адменены?
Турэмшчыца кіѓнула:
- Падчас вайны іх зноѓ увялі! Так што змірыся прыгажуня - цалей будзеш! І на рахунак босых ног, то да гэтага вязні хутка абвыкаюць. Ды і хутка на вуліцы пацяплее, ужо вясна і табе стане лягчэй. І яшчэ калі ѓ цябе ёсць сябры на волі, хай пайку пабольш дасылаюць. Так да зняволеных даходзіць толькі малая частка!
Ружа энергічна кіѓнула.
- Я гэта ведаю! Нямеччыну загубіць карупцыя!
Турэмшчыца буркнула: