Пранціш не стаў слухаць пра спосабы лячэння вар’ятаў, якія ўспаміналі-выдумвалі артысты, досыць для чуйнай паэтавай душы жарсцяў... Тым болей што дыхтоўныя дзверы Камедыяхауса адчыніліся, і адтуль з дапамогай двух лёкаяў, пагойдваючыся, выплыла захутаная ў шаўкі і мусліны фройляйн Грэтхен. Меланхолія, якая была занятая тым жа, што і Вырвіч, а менавіта вяла непадалёк гаворку з іншымі чальцамі слонімскай тэатральнай трупы, зараз жа падскочыла да маршалка і хітнула галавой: гайда, маўляў, да кансіліуму.
— Пачакайце ж, немчыкі мае гаротныя! — гучны голас належаў нізенькай мажной кабеце ў сінім кунтушыку, аксамітнай чырвонай спадніцы і бялюткім каптуры, аздобленым сціплымі карункамі. Блакітныя вочы кабеты пазіралі на свет з застрашлівай добразычлівасцю.
— Якога там доктара Якуб вам здабыў, не ведаю, а святыя рэліквіі найлепей дапамогуць ад габрэйскіх штукарстваў! Падыходзьце, даражэнькія! Парашок мошчаў Святога Панцеляймона любы сурок зніме!
Кабета дастала круглую бляшанку з палатнянай торбы, што была па-прасцецку перакінутая паўзверх дарагога аксаміту, патрэсла, адкруціла накрыўку... Твары блазнаў выцягнуліся, целы памкнуліся прэч, але пані, якая, верагодна, і была фрау Магрэтай Пфальцман, рашуча зачарпнула з бляшанкі нейкае рэчыва.
Бедныя акцёры не асмельваліся стрэсваць святы парашок, якім шчодра асыпала іх кабета. Меланхолія, як заўважыў Пранціш, схітрылася трохі здабыць ад тае шчодрасці, але так, каб святыня не патрапіла на скуру. Значыць, мае тыя ж падазрэнні, што і Вырвіч... Які ўвогуле ад блаславення ўхіліўся, набыўшы самы фанабэрысты выгляд і нават паклаўшы руку на дзяржальна шаблі, каб дурная баба не ўздумала камандаваць. Ён справядліва лічыў, што ў святога пакутніка Панцеляймона, шчыра ім шанаванага, не мог быць шкілет як у рыбы-кіта — ён такі калісь бачыў у галандскай кунсткамеры, — каб хапіла стаўчы на парашкі для ўсіх ахвотнікаў у свеце.
Маршалак і Меланхолія ўварваліся ў пакой, дзе Лёднік нешта даказваў былому аднакурсніку. Трэба ж тэрмінова зрабіць аналіз святога парашка!
— Вы што, лічыце, быццам мая жонка артыстаў атруціла?! — разбушаваўся пан Магнус. — Ды яна кожны дзень мяне гэтым абсыпае! I нічога не здарылася...
— Ціха, ціха, не шумі, Якаб, — падняў руку Лёднік, і Пфальцман, хоць уся ўлада тут была ў яго, здзьмуўся, як праткнуты пухір. — Усё адно трэба рабіць аналіз усіх рэчываў, якія траплялі на скуру пацыентаў — спадзяюся, лабараторыя ў цябе маецца?
— Ну зробіш свой аналіз... — раздражнёна буркатнуў вынакоднік. — А які сэнс, калі ты сцвярджаеш, што за дзень Грэтхен не вылечыш, каб магла сваю ролю выканаць? Усё, усё мне сапсулі! Пракляты край! Колькі жыву сярод мясцовых — пераконваюся, што толькі бізунамі i страхам ix можна да чагось карыснага змусіць! Не настрашыш — будуць стаяць i глядзець, як твой экіпаж у дрыгву засмоктвае, не зварухнуцца. Іхняя лянота нават большая за магчымасць зарабіць грошы!
Пфальцман зноў пачаў распальвацца, i тут шуснула наперад Меланхолія і прапела мядовым такім галасочкам:
— Ах, пан Магнус, як я спачуваю вашаму гору! I прыкладу ўсе намаганні, каб яго выправіць. Я цалкам здольная замяніць фройляйн Грэтхен у вашым выбітным прадстаўленні!
Пфальцман недаверліва агледзеў зграбную постаць былой наймічкі-забойцы. Дзеўка прыўзняла светлае, не падчарнёнае паводле куртуазных статутаў брыво.
— Вашая мосць, калі вы адпусціце Ляйбовіча, вернеце нашых слуг, якіх захапілі жыхары мястэчка, і паспрыяеце, каб мы з выгодамі прадоўжылі сваё падарожжа туды, куды кіраваліся, вы атрымаеце найлепшую атракцыю дзеля вітання ягонае княскае мосці.
Львіныя лапы, якія ўпрыгожвалі падлакотнікі крэслаў і ножкі століка, здаецца, выпусцілі кіпцюры ў чаканні здабычы.
— Галена, што табе ў галаву ўзбрыло?.. — засіпеў Лёднік, але Меланхолія толькі плечуком тарганула.
Пфальцман падзяляў скепсіс былога аднакурсніка:
— Твая пляменніца, Бутрым, авантурная асоба... Бо ўяўлення не мае, у што хоча ўвязацца.
— Ну чаму не маю — мне ўсё распавялі! Я ж, вашая мосць, сіратою застаўшыся i не маючы сродкаў да існавання, таксама актрысаю была. — Наймічка жаласна заўздыхала. — Я ж не ведала, што ў мяне на свеце ёсцека такі добры дзядзечка, які мяне нядаўна прытуліў! — Меланхолія стральнула шкляна-сінім вокам у Лёдніка, які патроху шалеў ад гневу. — Так, вашая мосць пан Магнус, давялося сербануць усякага... Паездзіла з вандроўнымі тэатрамі i па Францыі, i па Германіі. Нават у балагане давялося выступаць, навучылася там з гора ўсялякім фінтам: i па нацягнутай вяроўцы хадзіць, і з вышыні скакаць...