Нарэшце Багінскі вырашыў, што дастаткова памучыў гасцей, паклаў пэндзаль на палітру і зрабіў ласку павярнуцца.
— Шпегаванне, відаць, як заразная i невылечная хвароба. Зноў на той крывой сцяжынцы вы, спадары. Толькі не трэба казкі баяць, Лёднік, што гэтая... кабета — твая жонка. У жыцці не паверу. Ад ахоўніцы такой я б сам не адмовіўся ў небяспечнай дарозе.
— Пані Галена Лёднік мая законная жонка, ваша княская мосць, на што ёсць сведкі i адпаведныя паперы.
Баўтрамей прагаварыў гэта, быццам аб’яўляў, колькі хворых на адзёр да яго звярнулася за тыдзень, і чынна пакланіўся.
Багінскі недаверліва пасміхнуўся:
— Ого! — Зірнуў на Меланхолію, на Лёдніка, потым — зноў на Меланхолію і расплыўся ў задаволенай усмешцы. — Чуў я гісторыю пра наймудрэйшага грэка Арыстоцеля, якога гетэра прымусіла вазіць яе на спіне. Што ж, прыемна бачыць, што нават тыя, хто строіць з сябе мудрацоў, лёгка паддаюцца добра адпрацаваным методыкам найстаражытнейшых прафесіяў.
Багінскі шчыра радаваўся — нарэшце стары супернік, нікчэмны доктар, у ягоных вачах настолькі прынізіўся... Расейская імператрыца ў свой час адпрэчыла заляцанні прыгажуна Багінскага, а прасталюдзец Лёднік быў ёю аблашчаны... Ды нахабна адмовіўся ад тае ласкі. А вось цяпер патрапіў на кручок да прасталыткі-шпяжанкі!
Меланхолія працягвала ўсміхацца, але Пранціш заўважыў, што пальцы яе апушчанай левай рукі сціснуліся ў кулак так, што збялелі. Баўтрамей пасунуўся бліжэй да жонкі, наколькі дазваляла яе пышная спадніца.
— Бачыў я часта, вашая княская мосць, нявартую душу пад дарагім кармазынам і высакароднасць, ахінутую радном. У самым незайздросным становішчы можна захаваць годнасць. Пані Галена Лёднік вартая павагі і шчырай любові.
Ого, які тон... Пасля такого двубой пачынаецца. Калі супернік наважыцца.
Пранціш мімаволі ўсміхнуўся, успомніўшы гісторыю з кнігі пра Трышчана, якую шкаляром да дзірак зачытаў. Два маладыя блазнюкі, Трышчан ды ягоны сябрук Анцалот, у пошуках прыгодаў прышвэндаліся да горада Кесарыя, якім уладарыў рыцар Лібрун. Ён лічыўся самым дужым рыцарам у свеце, але як споўнілася яму сорак гадоў, пакінуў праз старасць каня, і прысланіў дзіду, і павесіў зброю. I абрасла дзіда мохам. Ну а Трышчану ды Анцалоту карцела з самым дужым рыцарам свету пабіцца! А ў таго была вельмі прыгожая жонка Цвінтажыя. Вось Анцалот ды Трышчан давай Лібруновай пані пасланні слаць: «Выйдзі з замка — адзін з нас мецьме з табою каханне». Лібрун прасіў-прасіў блазнюкоў ехаць з Богам... Не, біцца хочуць — і ўсё! Ну, узяў рыцар аброслую мохам дзіду, якую нават давялося ручнікамі абматаць, увабраўся ў панцыр, сеў на каня. Жэўжыкі на яго з дзідамі — тыя абламаліся, Лібрун жа схапіў абодвух з коней, паклаў перад сабою, патрапаў па сківіцах і адпусціў з належнымі важкімі словамі. I пайшлі абодва, смуткуючы і смеючыся адначасна.
Здаецца, Лёднік, як і Лібрун, парослую мохам зброю натачыў. I гатовы быў патрапаць каго заўгодна па сківіцы за сваю пані Цвінтажыю. Нават князя і гетмана.
Пальцы Меланхоліі расціснуліся. Багінскі пагардліва хмыкнуў — маўляў, прыгожа гаворыш, філосаф з аблупленай спінаю, — і паважна ўсеўся ў крэсла, абабітае модным французскім шоўкам у кветачкі. На ягонай шчацэ красаваўся жоўты пісяг фарбы.
— Ну а цяпер да справы. Я пасвечаны ў тое, дзеля чаго прыехаў у Еўропу твой сын, доктар. Няцяжка было здагадацца, што вы едзеце да яго на спатканне.
Вырвіч і Гальшка адначасова кінулі трывожныя позіркі на Баўтрамея, але той не схібіў, не пачаў аднеквацца.
— Задума ў вас цікавая, тым больш Амерыка — краіна вялікіх магчымасцяў, — між тым разважаў Багінскі, — але каб здзейсніць спланаванае тымі, хто паслаў твайго сына, патрэбны моцны правадыр. Чалавек, які мае гучнае імя, вялікае багацце і каралеўскую кроў. Зразумела, ліцвін, раз так ад пачатку дэкларавана. А ўсім вядома, што я заўсёды вызнаваў сябе ліцвінам, шчыра люблю зямельку родную, ад Нёмна да Дняпра, і заўсёды жадаў ёй свабоды і незалежнасці!
Вырвіч ліхаманкава спрабаваў здагадацца, пра што гаворыць Багінскі. Так, прапануе сябе на ролю кіраўніка важнай аферы... Дзеля чаго гатовы запісаць сябе ў беларусы. Вось жа... Яшчэ нядаўна ў салоне жонкі такім ужо паўставаў зацятым, шчырым палякам, на ўсялякіх крэсовых паплёўваў... З другога боку, па-ранейшаму спрабуе з расейскай імператрыцай закруціць кукарэцыі. Такому галоўнае — штосьці ачоліць. У што ж там такое Алесь Лёднік увязаўся, калі Багінскі далучыцца хоча? А гэты панок менш чым на трон ніколі не нацэльваўся...