Вядома, увечары Вырвіч пачапіў да пояса персіянскі кінжал з дыяментам, атрыманы калісьці ад Паланэі як прабачэнне за тое, што пасылала юнака на верную смерць у полацкія сутарэнні. Чырвоныя боты блішчаць, шапка ліха заломленая набок, русявыя кудзеры прычасаныя гжэчна, шкада толькі, вусы яшчэ малыя, так сабе, не вусы, а вусікі, і не тапырацца ваяўніча, а толькі сведчацца, што ёсць.
Калі б фашчаўскі ёлуп, помнік святому Сімпліцыяну каля вёскі Фашчаўка, мог рухацца, ён не мог бы рабіць гэта больш паважна ды ўрачыста, чым пан Пранціш Вырвіч, які ішоў за лёкаем па цёмным, паўпустым доме — ясная рэч, здымным — у пакой да панны Паланэі Багінскай.
Але пану спатрэбілася ўся ягоная мужнасць, каб захаваць прынамсі спакойна-ветлы выраз твару… Бо панна дакладна вырашыла адразу давесці беднаму шляхцюку, хто ёсць хто ў гэтым не лепшым са светаў, і для дзёрзкага, які насмеліўся прэтэндаваць на сардэчную прыхільнасць самой Багінскай, venit summa dies et ineluctabile fatum — прыйшоў апошні дзень і няўмольны фатум… Пакой, дзе яго прымалі, быў, як і ў Агалінскіх, спехам прыкрашаны прывезеным — кітайскія шырмы, кілім, столік з сервізам, толькі ўсё даражэйшае. Затое гаспадыня пакоя была прыбраная дасканала, як на каранацыю, аж вочы сляпіла. Куафюра паненкі ўяўляла з сябе сярэдніх памераў воблака, у якім была зладжаная з дапамогай штучных кветак і маленькіх фігурак галантная сцэнка «Селадон спакушае Галатэю». Прычым справы ў мізэрнага Селадона відавочна не ладзіліся, таму што Галатэя ўцякла ад яго на тры вяршкі ўверх па напудраных пасмачках. Сукня з крыналінам была падобная не да воблака, а да вострава, зарослага ружовымі кветкамі. Карункаў для аздобы сукенкі было выкарыстана столькі, што хопіць пахаваць не аднаго фараона, укруціўшы ягоную мумію. А за каштоўнасці, што паблісквалі на руках, шыі, у вушах паненкі, можна было развязаць невялічкую вайну. Трупаў гэтак на сотню.
За ўсяе гэтай раскошай у самую апошнюю чаргу заўважалася аблічча ейнай уладальніцы. Тварык Паланэі з крыху прыўзнятым носікам і шырока расстаўленымі блакітнымі вачыма быў набелены і нарумянены так, што здаваўся абліччам яшчэ адной васковай лялькі. Мушка ля правага куточка роту, вусны намаляваныя сардэчкам так хітра, што здаюцца зусім маленькімі. Блакітныя вочы паглядаюць… ды не зразумела, з якім выразам паглядаюць. Ясна, што пры двары найперш трэба навучыцца хаваць пачуцці. Кудысьці знік мілы круцельскі выраз, гарэзныя жарынкі ў вачох… І няўжо гэтая лялька калісьці дапамагала Пранцішу залезці ў вакно менскага базыльянскага кляштара, цягала з Саламеяй бочачкі з порахам у сутарэнні пад Полацкам і дарыла Пранцішу Вырвічу на развітанне дастаткова палкія пацалункі? Не можа быць!
Пранціш схіліўся ў нізкім паклоне, прагаварыў належныя цырымонныя словы вітання, адчуваючы, як унутры нешта перагарае, як няякасны кнот. Мары Вырвіча пра спатканне са сваёй дамай на больш роўных правах асядалі, як неахайна ўзбітыя вяршкі. Ён жа прасядзеў у аўдыторыях, гарбеў над падручнікамі, нічога за гэтыя тры гады не дамогся… Ён варты толькі пагарды! Пракляты Лёднік! Гэта былы слуга звёў юнака са слаўнага шляху, Вырвіч жа мог зараз быць у вайсковым мундзіры харужага ці паручніка… Ды святы Франтасій ведае, кім мог быць! А ён — усяго толькі недавучаны студыёзус…
Паланэя Багінская нахіліла галаву добра, калі на вяршок, на знак прывітання. Хаця з такім упрыгожваннем на галаве асабліва не паківаеш. Пах eau de lavande, моднай лавандавай вады, у якой паненка, відаць, ледзь не купалася, зрабіўся яшчэ больш моцны, аж галава круцілася.
— Добры вечар, пан Вырвіч. Рада бачыць вас у добрым здароўі. Спадзяюся, вы зможаце адказаць на некаторыя пытанні, якія ў мяне маюцца.
Гаворка ў панны Багінскай была ветлівай і халоднай, як зімовае люстэрка, і чамусьці любое слова гучэла як загад, якога няможна аслухацца. Але Вырвіч раптам адчуў не пакору, а адчайную весялосць, якая ў цяжкія моманты заўсёды прыходзіла яму на дапамогу і была прычынай увесьчасных пракудаў. Лёднік бурчэў, што гэта наступствы перавагі ў арганізме вогненнай ды вадзяной стыхій адначасова: пар з вушэй у блазнюка часам ідзе.
Вядома, паненка, што сядзела перад Пранцішам на адмысловай лаўцы, абцягнутай саф’янам, была ўпакаванай, як залатая цыбуліна, але ж пад усімі гэтымі абалонкамі з пудры, карункаў ды аксаміту ў яе знаходзілася тое ж самае, што і ў Агнешкі Пузыні з вуліцы Шкельнай. Вырвіч спрытна падскочыў, пацалаваў паненцы ручку — у яе блакітных вачох аж з’явіўся цень разгубленасці ад такой смеласці, стаў блізка, куртуазна схіліўшыся: