— Вось сымбаль твой, забіты краю родны… — скрозь зубы прамармытаў Лёднік пры паглядзе на няўдалы ўзлёт.
І дадаў з горыччу:
— Хаджу часам на лекарскія візіты, гляджу на гэтыя жупаны ды кунтушы. І здаецца, што я ў паноптыкуме. Сузіраю васковыя фігуркі за шклом. Сыходзіць эпоха. Незваротна сыходзіць. Разам з чырвонымі абцасамі, мушкамі, крыналінамі. З усімі гэтымі бойкамі бясконцымі — магнат на магната, брат на брата. Разам з гэтай хцівасцю — калі за маёнтак ці пасаду прадаюць роднае дзіця, сумленне і радзіму.
— Зусім мізантропіяй заняўся, Бутрым! — усміхнуўся Пранціш. — Ёсць у нас дастаткова патрыётаў. І дзеці ў нас добрыя растуць. Мой Яначка, дарэчы, пры адной згадцы пра вашу Сафійку чырванее, як Ланцэлот пры згадцы пра Джынеўру. Красунька гадуецца, сэрцы паразбівае.
Твар Лёдніка пасвятлеў.
— Красунька. Але пра замужжа думаць нават не хоча. Навука даражэй. На лекцыі бегае. З Алесем лістуюцца — дык спрэс навуковыя тэорыі разбіраюць.
— А што вы хацелі, дзядзька Бутрым, на вярбе грушы не вырастуць! — не змаўчаў Давыд.
Чорны Доктар нічога не адказаў. Бо што тут было абмяркоўваць? Лёгкай жыццёвай дарогі яны сваім дзецям не назапасілі — бо самі такой не знайшлі.
Галоўная брама. Гвардзейцы ў сініх мундзірах грозна тапырылі вусы. А ў браму імкнуўся люд самы разнастайны, бліжэй да шчодрага князя: шляхцюкі з фанабэрыстымі фізіяноміямі і галоднымі вачыма, вандроўныя музыкі, цыганы, пісарчукі, шкаляры, карабейнікі. Пранціш Вырвіч азірнуўся: колькі яшчэ зможа праіснаваць гэты свет са штучнымі Гібралтарамі?
Лірнік спяваў на мяшанай ліцвінска-польскай мове, голас быў трохі надтрэснуты, як шкляны келіх, які пабываў у руках слаўнага рыцарства. Шапка перад спеваком была зусім пустая — нікому не было справы да рыцарскіх цнотаў.
— Ну што, пан Вырвіч, усё чакаю, калі ж ты сыдзеш з Парнаса, каб нарэшце падараваць мне свой зборнік вершаў.
Бутрым нарэшце ўсміхаўся — ягоны худы твар, на якім троху паглыбіліся за апошнія пару гадоў зморшчыны, усё яшчэ быў тварам моцнага разумнага чалавека, ліцвіна, які будзе ўставаць, як трыпутнік у каляіне, і рабіць сваю справу на гэтай зямлі.
— Ого, вашамосць пан Вырвіч, я і не ведаў, што ў вас такая падзея! — ажывіўся Давыд.
Пранціш зачырванеўся. Водгукі на ягоны опус пакуль былі… розныя. Адны казалі — занадта змрочна, другія — занадта сентыментальна. Асобны раздзел, у якім Пранціш змясціў вершы на народнай гаворцы, увогуле выклікаў у некаторых шаленства. Тым не менш паэт палез у кішэню і дастаў зялёную кніжыцу.
— Трымай, Бутрым. Толькі не здзекуйся.
Доктар беражліва, як найвялікшую каштоўнасць, пагартаў.
— «Згукі пекныя з Падняводдзя». Ого, нават паэма ёсць — «Прыгоды ліцвінскага Адысея».
— Гэта ты пра мяне ці пра сябе?
Вырвіч адвёў вочы.
— Ды так, сімвалічна.
Полацкі Фаўст паклаў кніжыцу ў кішэню.
— Дзякую, Вырвіч. Гэта — тое, што не забудзецца. Гэта, магчыма, больш важна, чым усе навуковыя артыкулы.
Сонца залаціла чарапічныя дахі і саламяныя стрэхі, лахманы і жупаны аднолькавай пазалотай.
— Дык што, дзядзька Бутрым, зладзіш паветраную містэрыю?
У цёмных вачах Лёдніка бліснуў такі знаёмы агонь:
— Зладжу. Якраз нагода праверыць некалькі цікавых навуковых ідэек.
І ўсім трэба было жыць далей. Як жыла Беларусь.