En lia voĉo estis io mistere solena.
Kiam sinjorino Müller sidiĝis, Švejk proklamis, leviĝante sur la lito: “Mi iros en la militon!”
“Sankta Virgulino,” ekkriis sinjorino Müller, “kion vi tie faros?”
“Mi batalos,” respondis Švejk tombvoĉe, “Aŭstrio statas tre malbone. La malamiko norde puŝas sin jam al Krakovo kaj sude en Hungarion[48]. Kien ajn ni rigardos, tie oni draŝas nin kiel sekalon, kaj tial oni vokas min en la militon. Ja hieraŭ mi legis al vi el gazeto, ke la karan patrujon ĉirkaŭvolvis nuboj.”
“Sed vi ja ne povas moviĝi.”
“Tio ne gravas, sinjorino Müller, en la militon mi veturos per ĉareto. Vi konas tiun sukeraĵiston malantaŭ la angulo, li havas tian ĉareton. Antaŭ jaroj li veturigadis en ĝi sian laman malbonkoran avĉjon en freŝa aero. Vi, sinjorino Müller, fortrenos min per tiu ĉareto en la militon.”
Sinjorino Müller ekploris: “Ĉu mi ne iru por kuracisto, via moŝto?”
“Nenien iru, sinjorino Müller, escepte de la piedoj mi estas tute sana kanonfuraĝo, kaj en la tempo, kiam Aŭstrio statas malbone, ĉiu kriplulo devas esti sur sia loko. Trankvile plu kuiru la kafon.”
Kaj dum la emociita, plormiena sinjorino Müller filtris la kafon, la brava soldato Švejk kantis sur la lito:
Konsternita sinjorino Müller sub impreso de terura milita kanto forgesis pri la kafo, kaj tremante per la tuta korpo ŝi timeme aŭskultis, kiel la brava soldato Švejk plu kantas sur la lito:
“Via moŝto, pro Dio, mi petas vin,” eksonis afliktite el la kuirejo, sed Švejk estis jam ĉe la fino de sia milita kanto:
Sinjorino Müller ekimpetis tra la pordo kaj kuris por kuracisto. Ŝi revenis post unu horo, dum Švejk dormetis.
Kaj tiel vekis lin diketa sinjoro, kiu momenton tenis la manon sur lia frunto kaj diris:
“Ne timu, mi estas doktoro Pávek el Vinohrady — montru la manon — tiun ĉi termometron metu en vian akselon… Do… Montru la langon — ankoraŭ pli — tenu ĝin… kaj sekve de kio mortis viaj patro kaj patrino?”
Kaj tiel en la tempo, kiam Vieno deziris, ke ĉiuj nacioj de Aŭstri-Hungario demonstru la plej brilajn ekzemplojn de fideleco kaj sindono, doktoro Pávek preskribis al Švejk bromon kontraŭ lia patriota entuziasmo kaj rekomendis al la kuraĝa kaj brava soldato Švejk ne pensi pri la milito.
“Kuŝu rekte kaj estu trankvila, morgaŭ mi venos denove.”
Veninte la sekvantan tagon li demandis sinjorinon Müller en la kuirejo, kiel la paciento fartas.
“Estas tio pli malbona, sinjoro doktoro,” ŝi respondis kun vera aflikto, “nokte, kiam atakis lin reŭmatismo, li kantis, pardonu, la aŭstran himnon.”
Doktoro Pávek sentis la devon reagi al tiu ĉi nova manifestiĝo de lojaleco fare de la paciento per pligrandigita dozo da bromo.
La trian tagon sinjorino Müller al li anoncis, ke Švejk fartas ankoraŭ pli malbone.
“Posttagmeze, sinjoro doktoro, li sendis por mapo de batalkampo, kaj nokte li fantaziis, ke Aŭstrio venkos.”
“Ĉu li uzas la pulvorojn precize laŭ la recepto?”
“Por tiuj li ankoraŭ eĉ ne sendis, sinjoro doktoro.”
Doktoro Pávek foriris, surŝutinte Švejkon per tondro da riproĉoj kun certigo, ke li neniam plu venos kuraci la homon, kiu rifuzas lian kuracistan helpon per bromo.
Restis nur du tagoj ĝis la apero de Švejk antaŭ la rekrutiga komisiono.
Dum tiu tempo Švejk faris necesajn preparojn. Li sendis sinjorinon Müller unue aĉeti kepon kaj due de la sukeraĵisto malantaŭ la angulo prunti ĉareton, per kiu la sukeraĵisto iam veturigadis sian laman malbonkoran avĉjon en freŝa aero. Poste li rememoris, ke li bezonas lambastonojn. Feliĉe ankaŭ tiujn la sukeraĵisto konservis kiel familian memoraĵon pri sia avĉjo.
Mankis al li ankoraŭ rekruta bukedo. Ankaŭ tiun havigis al li sinjorino Müller, kiu dum tiuj tagoj okulfrape magriĝis kaj kien ajn ŝi iris, tie ŝi ploris.
Kaj tiel en tiu memorinda tago en pragaj stratoj aperis fenomeno de kortuŝa lojaleco: maljuna virino puŝanta antaŭ si ĉareton, en kiu sidis viro kun polurita “francisko[51]” sur la kepo kaj svingis lambastonojn. Kaj sur lia jako pompis bunta rekruta bukedo.
Kaj la viro, ree kaj ree svingante la lambastonojn, kriis en pragajn stratojn:
“Kontraŭ Beogradon, kontraŭ Beogradon!”
Sekvis lin homamaso, kiu senĉese kreskis el sensignifa areto, kunirinta antaŭ la domo, de kie Švejk ekveturis en la militon.
Švejk povis konstati, ke policistoj starantaj sur iuj stratkruciĝoj lin mansalutis.
Sur Venceslao-placo[52] plikreskis la homamaso ĉirkaŭ la ĉareto kun Švejk je kelkcent kapoj, kaj ĉe la angulo de Krakovská-strato oni batregalis ŝoviniston, kiu en “cereviska[53]” kriis al Švejk:
“Vivu! For la serbojn!”
Ĉe la angulo de Vodiĉka-strato enrajdis tion policistoj surĉevale kaj dispelis la homamason.
Kiam Švejk montris al distrikta polica inspektoro nigron sur blanko, ke hodiaŭ li devas esti antaŭ la rekrutiga komisiono, la distrikta inspektoro iom seniluziiĝis, kaj por malebligi eksceson li igis akompani la ĉareton kun Švejk fare de du rajdopolicistoj al la insulo Střelecký.
Pri la tuta okazaĵo aperis en la “Praga ofica gazeto” tiu ĉi artikolo:
“Patriotismo de kriplulo. Hieraŭ antaŭtagmeze pasantoj sur pragaj ĉefstratoj spektis scenon, kiu bele montras, ke en tiu ĉi historia kaj serioza tempo ankaŭ filoj de nia nacio povas doni la plej brilan ekzemplon de fidelo kaj sindono al la trono de la grandaĝa monarko. Ŝajnas al ni, ke revenis la epoko de antikvaj grekoj kaj romanoj, kiam Mucius Scaevola[54] igis konduki sin en batalon, neglektante sian forbruligitan manon. La plej sanktajn sentojn kaj interesojn hieraŭ bele demonstris kriplulo kun lambastonoj, kiun lia maljuna panjo veturigis en ĉareto por malsanuloj. Tiu ĉi filo de la ĉeĥa nacio neglektante sian sanstaton memvole soldatiĝis por oferi sian vivon kaj havaĵon al la imperiestro. Kaj se lia vokado ‘Kontraŭ Beogradon!’ havis en pragaj stratoj tiel vivan resonon, tio nur atestas, ke la praganoj donas modelajn ekzemplojn de amo al la patrujo kaj imperiestra domo.”
En la sama senco skribis ankaŭ la “Praga ĵurnalo”, finanta sian artikolon, ke la kriplan volontulon akompanis amaso da germanoj, kiuj ŝirmis lin per siaj korpoj kontraŭ linĉado fare de ĉeĥaj agentoj de la Kvaropa Entento[55].
48
post komencaj sukcesoj la aŭstra armeo en la j. 1914 devis cedi antaŭ rusaj taĉmentoj, sude ĝis Slovakio kaj norde al Krakovo, tiama ĉefurbo de Galicio.
49
itala regiono. Ĉi tie komprenu italan armeon, kiu en la j. 1859 batalis ĉe Piemonto kontraŭ Aŭstrio.
50
en la milito kontraŭ Sardinio kaj Francio la aŭstra armeo malvenkis en bataloj ĉe Magenta kaj Solferino (24. 6. 1859).
51
populara nomo por distinga butono de aŭstri-hungara armeo kun inicialoj FJI de la imperiestro Francisko Jozefo la unua.
53
unuopaj societoj de germanaj ŝovinismaj studentoj en Prago portis diverskolorajn ĉapojn, nomatajn “cereviska”. La nomo signifas latine “biereto” — la societoj famiĝis per malmodera biertrinkado.
54
roma heroo, kondamnita al morto pro provo murdi la etruskan reĝon Porsena. Por montri sian sentimon Mucius Sceavola metis sian manon en fajron kaj lasis ĝin forbruligi. Tio kortuŝis la reĝon tiom, ke al Mucius Scaevola li pardonis la kulpon kaj liberlasis lin..
55
antaŭmilita alianco de Anglio, Francio, Rusio kaj Italio por la okazo de milito kontraŭ Aŭstri-Hungario.